Челканци
| Чалканду, Шалканду | |
|---|---|
| Подрачја со значајно население | |
 Русија | 1,181[1] |
| Јазици | |
| Северноалтајско челкански, алтајски, руски | |
| Вероисповед | |
| Православие, бурханизам, шаманизам | |
| Сродни народи | |
| Хакази, Кумандинци, Шорци, Телеути | |
Челканците (домородно име - Чалканду, Шалканду) ― мала група туркиски домородни сибирски народ. Го зборуваат северноалтајскиот челкански јазик.[2] Оние кои живеат во Република Алтај понекогаш се групирани заедно со Алтајците и оние во Кемеровската област се групирани со Шорците; сепак, тие се признати како посебна етничка група во списокот на домородните малобројни народи на Северот, Сибир и Далечниот Исток од страна на етнографите и Резолуцијата на Владата на Руската Федерација бр. 255 од 24 март 2000 година, и Руски попис (2002). Но, за време на пописот во 2010 година, тие повторно биле „обединети“ со Алтајците. Според пописот од 2010 година, во Русија имало 1.181 Челканец.
Историја[уреди | уреди извор]
Челканите произлегле од мешањето на туркиските кланови со Кетите, Самоједците и други домородни сибирски групи. Ова било постапка што започнала уште во периодот кога Киргискиот Каганат доминирал во регионот. Монголите тогаш владееле со регионот и луѓето од 13 до 18 век. Џунгарите накратко ја контролирале областа додека Челканците (заедно со другите Алтајци) не им се потчиниле на Русите.[3]
Култура[уреди | уреди извор]
Челканците првично биле ловци, а животните кои живееле во тајгата биле нивниот главен плен и биле од животно значење за месната опстанувачка економија.[3]
Традиционалните челкански живеалишта биле многуаголни јурти направени од кора или трупци и на врвот со конусен покрив од кора. Други видови на живеалишта, исто така, биле конусни јурти направени од кора или костуми.[3]
Традиционалната челканска носија била кратки панталони, ленени кошули и наметки со едногради.[3]
Религија[уреди | уреди извор]
Повеќето современи Челканци се православни христијани. Меѓутоа, бурканизмот и шаманизмот се исто така присутни кај Челканците.[3]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Russian Census 2010: Population by ethnicity Архивирано на 24 април 2012. (руски)
- ↑ Tazranova A.R. „The Chelkan Language“. Endangered Languages of Indigenous Peoples of Siberia. УНЕСКО. Посетено на 25 јануари 2022.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopedia of the world's minorities. Skutsch, Carl., Ryle, Martin (J. Martin). New York: Routledge. 2005. стр. 82–83. ISBN 1-57958-392-X.CS1-одржување: друго (link)
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Меѓународно здружение за општествени науки на Арктикот, 2001 година
- Страница на челкански јазик на загрозените јазици на домородните народи во Сибир
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||