Грузиска азбука: Разлика помеѓу преработките

Грузиска азбука ; ქართული ანბანი;
Тип	азбука
Период	о. 430 - денес
Правец на пишување	од лево кон десно
Јазици	грузиски и останати картвелски јазици
Сродни писма
ISO 15924
ISO 15924	Geor, , Georgian (Mkhedruli and Mtavruli)
Уникод
Уникоден назив	Georgian
Уникоден опсег	U+10A0–U+10FC,; U+2D00–U+2D25
	Оваа страница може да содржи фонетски симболи од меѓународната фонетска азбука (МФА).

Интерактивен преглед на историјата

[проверена преработка]

← Постаро уредување Поново уредување →

Избришана содржина Додадена содржина

НагледноВикитекст

Во редови

Преработка од 14:20, 12 март 2013

Грузиската азбука (грузиски: ქართული დამწერლობა, /kʰɑrtʰuli dɑmtsʼɛrlɔbɑ/) или грузиското писмо е писмото на кое се пишува грузискиот јазик и останатите картвелски јазици.^[1] Грузиската азбука е фонетска, како македонската, и има 33 букви.

Зборот „азбука“ на грузиски е ანბანი (anbani) и потекнува од првите две букви од називите за сите три верзии на грузиското писмо. Трите азбуки изгледаат многу различно една од друга, но го имаат истиот распоред на буквите и истите имиња. Карактеристично за азбуката е што не разликува голема од мала буква.

Асомтаврули (4 – 5 век)

асомтаврули
Ⴀ	Ⴁ	Ⴂ	Ⴃ	Ⴄ	Ⴅ	Ⴆ	Ⴡ	Ⴇ	Ⴈ	Ⴉ	Ⴊ	Ⴋ	Ⴌ
Ⴢ	Ⴍ	Ⴎ	Ⴏ	Ⴐ	Ⴑ	Ⴒ	Ⴣ	ႭჃ, Ⴓ	Ⴔ	Ⴕ	Ⴖ	Ⴗ	Ⴘ
Ⴙ	Ⴚ	Ⴛ	Ⴜ	Ⴝ	Ⴞ	Ⴤ	Ⴟ	Ⴠ	Ⴥ
Ќе забележите дека некои модерни грузиски фонтови не ги прикажуваат точните форми на некои асомтаврилиски букви, но користат поголеми форми од мкедрулиската варијанта.

Нускури (9 век)

нускури
ⴀ	ⴁ	ⴂ	ⴃ	ⴄ	ⴅ	ⴆ	ⴡ	ⴇ	ⴈ	ⴉ	ⴊ	ⴋ	ⴌ
ⴢ	ⴍ	ⴎ	ⴏ	ⴐ	ⴑ	ⴒ	ⴣ	ⴍⴣ, ⴓ	ⴔ	ⴕ	ⴖ	ⴗ	ⴘ
ⴙ	ⴚ	ⴛ	ⴜ	ⴝ	ⴞ	ⴤ	ⴟ	ⴠ	ⴥ

Мкедрули (11 век)

мкедрули
ა	ბ	გ	დ	ე	ვ	ზ	ჱ	თ	ი	კ	ლ	მ	ნ
ჲ	ო	პ	ჟ	რ	ს	ტ	ჳ	უ	ფ	ქ	ღ	ყ	შ
ჩ	ც	ძ	წ	ჭ	ხ	ჴ	ჯ	ჰ	ჵ	ჶ	ჷ	ჸ

Транскрипција

букви	уникод	Name	национална	ISO 9984	BGN	ласки	МФА	македонски
ა	U+10D0	an	A a	A a	A a	A a	/ɑ/	а
ბ	U+10D1	ban	B b	B b	B b	B b	/b/	б
გ	U+10D2	gan	G g	G g	G g	G g	/ɡ/	г
დ	U+10D3	don	D d	D d	D d	D d	/d/	д
ე	U+10D4	en	E e	E e	E e	E e	/ɛ/	е
ვ	U+10D5	vin	V v	V v	V v	V v	/v/	в
ზ	U+10D6	zen	Z z	Z z	Z z	Z z	/z/	з
თ	U+10D7	tan	T t	T' t'	T' t'	T t	/tʰ/	т (аспиративно т)
ი	U+10D8	in	I i	I i	I i	I i	/i/	и
კ	U+10D9	k'an	K' k'	K k	K k	K' k'	/kʼ/	к (исфрлувачко к)
ლ	U+10DA	las	L l	L l	L l	L l	/l/	л
მ	U+10DB	man	M m	M m	M m	M m	/m/	м
ნ	U+10DC	nar	N n	N n	N n	N n	/n/	н
ო	U+10DD	on	O o	O o	O o	O o	/ɔ/	о
პ	U+10DE	p'ar	P' p'	P p	P p	P' p'	/pʼ/	п (исфрлувачко п)
ჟ	U+10DF	žan	Zh zh	Ž ž	Zh zh	J j	/ʒ/	ж
რ	U+10E0	rae	R r	R r	R r	R r	/r/	р
ს	U+10E1	san	S s	S s	S s	S s	/s/	с
ტ	U+10E2	t'ar	T' t'	T t	T t	T' t'	/tʼ/	т (исфрлувачко т)
უ	U+10E3	un	U u	U u	U u	U u	/u/	у
ფ	U+10E4	par	P p	P' p'	P' p'	P p	/pʰ/	п (аспиративно п)
ქ	U+10E5	kan	K k	K' k'	K' k'	K k	/kʰ/	к (аспиративно к)
ღ	U+10E6	ḡan	Gh gh	Ḡ ḡ	Gh gh	Ğ ğ	/ɣ/	г (грлен глас)
ყ	U+10E7	q'ar	Q' q'	Q q	Q q	Q q	/qʼ/	тврдо к (исфрлувачко к)
შ	U+10E8	šin	Sh sh	Š š	Sh sh	Ş ş	/ʃ/	ш
ჩ	U+10E9	čin	Ch ch	Č' č'	Ch' ch'	Ç ç	/tʃ/^[2]	ч
ც	U+10EA	can	Ts ts	C' c'	Ts' ts'	Ts ts	/ts/^[2]	ц
ძ	U+10EB	jil	Dz dz	J j	Dz dz	Ž ž	/dz/	ѕ
წ	U+10EC	c'il	Ts' ts'	C c	Ts ts	Ts' ts'	/tsʼ/	ц (исфрлувачко ц)
ჭ	U+10ED	č'ar	Ch' ch'	Č č	Ch ch	Ç' ç'	/tʃʼ/	ч (исфрлувачко ч)
ხ	U+10EE	xan	Kh kh	X x	Kh kh	X x	/x/	х
ჯ	U+10EF	ǰan	J j	J̌ ǰ	J j	C c	/dʒ/	џ
ჰ	U+10F0	hae	H h	H h	H h	H h	/h/	х (мека х)

Поврзано

Наводи

↑ Georgian alphabet (Mkhedruli), Omniglot.com, Посетено на 2009-04-22
↑ ^2,0 ^2,1 Aronson (1990) depicts the two affricates as aspirated, though other scholars, like Shosted & Chikovani (2006) describe them as voiceless.

Користена литература

Aronson, Howard I. (1990), Georgian: a reading grammar (second. изд.), Columbus, OH: Slavica
Shosted, Ryan K.; Vakhtang, Chikovani (2006), „Standard Georgian“, Journal of the International Phonetic Association, 36 (2): 255–264, doi:10.1017/S0025100306002659

Надворешни врски

Предлошка:Link FA

[1] Georgian alphabet (Mkhedruli), Omniglot.com, Посетено на 2009-04-22

[Aronson-2] 2,0 ^2,1 Aronson (1990) depicts the two affricates as aspirated, though other scholars, like Shosted & Chikovani (2006) describe them as voiceless.

[1]

[2]

@@ Ред 198: / Ред 198: @@
 {{Link FA|ka}}
-[[af:Georgiese alfabet]]
-[[az:Gürcü əlifbası]]
-[[bg:Грузинска азбука]]
-[[br:Lizherennegoù jorjiek]]
-[[ca:Alfabet georgià]]
-[[cv:Грузин çырăвĕ]]
-[[cs:Gruzínské písmo]]
-[[de:Georgisches Alphabet]]
-[[en:Georgian alphabet]]
-[[es:Alfabeto georgiano]]
-[[eo:Kartvela alfabeto]]
-[[eu:Mxedruli]]
-[[fa:خط گرجی]]
-[[fr:Alphabet géorgien]]
-[[gl:Alfabeto xeorxiano]]
-[[ko:조지아 문자]]
-[[hy:Վրացական գիր]]
-[[id:Alfabet Georgia]]
-[[os:Гуырдзиаг алфавит]]
-[[is:Georgíska stafrófið]]
-[[it:Alfabeto georgiano]]
-[[he:אלפבית גאורגי]]
-[[ka:ქართული დამწერლობა]]
-[[kk:Грузин жазуы]]
-[[ku:Elfûbêy gurcî]]
-[[lv:Gruzīnu alfabēts]]
-[[lt:Gruzinų raštas]]
-[[hu:Grúz ábécé]]
-[[xmf:ქორთული ჭარალუა]]
-[[ms:Abjad Georgia]]
-[[nl:Georgisch alfabet]]
-[[ja:グルジア文字]]
-[[no:Det georgiske alfabetet]]
-[[nn:Det georgiske alfabetet]]
-[[pl:Alfabet gruziński]]
-[[pt:Alfabeto georgiano]]
-[[ro:Alfabetul georgian]]
-[[ru:Грузинское письмо]]
-[[simple:Georgian alphabet]]
-[[sk:Mchedruli]]
-[[sl:Gruzinska abeceda]]
-[[ckb:ئەلفوبێی گورجی]]
-[[fi:Georgialaiset aakkoset]]
-[[sv:Georgiska alfabetet]]
-[[th:อักษรจอร์เจีย]]
-[[tg:Алифбои гурҷӣ]]
-[[tr:Gürcü alfabesi]]
-[[uk:Грузинська абетка]]
-[[vo:Lafab Grusiyänik]]
-[[diq:Alfabeyê Gurciyan]]
-[[zh:格鲁吉亚字母]]