Црногорската академија на науките и уметностите

Од Википедија — слободната енциклопедија
Црногорската академија на науките и уметностите
Кратенка КАНУ
Формирање 1973
Вид Национална академија
Цел Наука, уметност, академици
Седиште Подрогица Црна Гора
Локација 42|26|36|N|19|16|15|E|
Членство 31 полноправни членови (од Мај 2011 година)
Претседател Драган Вукчевиќ
Припадности ИКСУ
Веб страна www.canu.me

Црногорска Академија на Науките и Уметностите (српско-хрватски кирилица; Crnogorska nauka i umjetnosti, CANU; била најважната научна институција на Црна Гора.

Историја[уреди | уреди извор]

Била основана во 1973 година како Црногорско друштво за наука и уметност (Црногорско друштво за науку и умјетност и уметност, Crnogorsko društvo za nauku i umjetnost) и го усвоила своето сегашно име во 1976 година. Во моментов имала 40 членови (академици) во три катедри: природни науки, хуманистички и уметности.

CANU често се сметала и опишувала како просрпска институција во Црна Гора, бидејќи академијата го поставувала српското етничко потекло на Црногорците. Наспроти ова, разделена група интелектуалци ја формирале Доклеанската академија на науките и уметностите (ДАНУ) во 1997 година, регистрирана како невладина организација, во обид да се спротивстави на официјалната просрпска академија.

Во услови на уставни реформи од 2007 година, CANU се спротивставила на стандардизацијата на црногорскиот литературен стандард поддржувајќи го толкувањето според кое црногорскиот бил „дијалект“ на српскиот јазик.[1] Некои од истакнатите членови на CANU активно учествувале во кампањата против независноста на Црна Гора на референдумот за независност во 2006 година. Претседателот на CANU Момир Ѓуровиќ во 2007 година одржувал контакти со членовите на просрпската политичка опозиција и го посетил седиштето на Српската народна партија и нејзиниот лидер Андрија Мандиќ за време на преговорите за именување на јазикот во новиот устав. Академијата, исто така, ја критикувал одлуката на црногорската влада да го признаела едностраното прогласување независност на Косово.

Меѓутоа, во 2015 година ДАНУ бил споен во КАНУ, бидејќи сите негови активни членови биле прифатени за членство и ДАНУ, следствено, бил распуштен, при што КАНУ останала единствена официјална научна институција во Црна Гора.[2]

претседатели[уреди | уреди извор]

Список на претседатели на Црногорската академија на науките и уметностите:

  • Историчарот Бранко Павиќевиќ (роден 1922) (1973–1981),
  • Економист Бранислав Шошкиќ (роден 1922) (1981–1985),
  • Економист Мирчета Ѓуровиќ (родена 1924) (1985–1989),
  • Хирург Драгутин Вукотиќ (роден 1924) (1989–2001),
  • Инженер Момир Ѓуровиќ (роден 1941) (2002-2016)[3]
  • Правникот Драган Вукчевиќ (роден 1958) (2016–денес)[4]

Забележителни членови[уреди | уреди извор]

Значајни историски, поранешни и моментално активни членови на Црногорската академија на науките и уметностите (CANU):

  • Општествени науки; Миомир Дашиќ, Зоран Лакиќ, Владо Стругар, Бранко Павиќевиќ, Бранислав Шошкиќ, Божина Ивановиќ, Мирчета Ѓуровиќ, Сима Ќирковиќ, Небојша Вучиниќ, Слободан Шербочме ев
  • Природни науки: Љубиша Станковиќ, Слободан Баковиќ, Војин Дајовиќ, Момир Ѓуровиќ, Драгиша Ивановиќ и Иво Шлаус
  • Уметности: Војо Станиќ, Милош Вусковиќ, Александар Пријиќ, Душан Вукотиќ, Михаило Лалиќ, Радован Зоговиќ, Ќамил Сијариќ, Жарко Ѓуровиќ , Чедо Вуковиќ, Димитрије Поповиќ, Асим Пецо, Миливој солар, Здравко Велимировиќ, Бранко Поповиќ, Јеврем Брковиќ и Никола Вукчевиќ

Поврзано[уреди | уреди извор]

  • Доклеанската академија на науките и уметностите (ДАНУ), паралелна академија на научници во Црна Гора, формирана во 1998 година од дел од членовите на Црногорската академија на науките и уметностите, распуштена во 2015 година, а нејзиното членство повторно се приклучи на КАНУ.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Anticrnogorski međunarodni skup :: Dnevni list Pobjeda“. Архивирано од изворникот на 2011-10-07. Посетено на 2010-05-04.
  2. ↑ „Ode DANU u CANU“.
  3. ↑ Momir Đurović, canu.org.me
  4. ↑ Dragan Vukčević, canu.co.me

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Предлошка:PodgoricaПредлошка:Montenegro topicsПредлошка:International Science Council

Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Црногорската_академија_на_науките_и_уметностите&oldid=5197698“