Сурфање

Сурфање или јавање на бранови — воден спорт во кој едно лице (наречено сурфер) „јава“ на предната страна или на дното на подвижен бран, кој обично се движи кон брегот.^[1]^[2] Брановите погодни за сурфање првенствено се наоѓаат во океан и море, но можат да се најдат и во езера или реки како „стоечки бран“ или приливен бран. Меѓутоа, сурферите можат да користат и вештачки бранови создадени од чамци, како и бранови создадени во посебни вештачки базени за сурфање.^[3]

Изразот „сурфање“ се однесува на чинот на јавање на бран, без разлика дали бранот е „јаван“ со или без штица, и без оглед на положбата на телото додека се прави тоа. Домородните народи на Тихиот Океан, на пример, ги јавале брановите користејќи дрвени штици од Alaia, Paipo и други слични видови, и обично тоа го правеле на стомак и колена. Современата определба за сурфање, меѓутоа, најчесто се однесува на сурфер што јава бран додека стои на штица за сурфање.

Сурфањето е олимписки спорт од 2021 г. „Сурфање“ може да значи и „пребарување на интернет“.^[1]^[2]

Историја[уреди | уреди извор]

Потеклото на сурфањето може да се проследи до Древните Полинезијци, кои користеле дрвени штици за да се движат по брановите и за практични и рекреативни цели. Овие рани сурфери одиграле значајна улога во обликувањето на културното и општественото ткиво на полинезиските општества, бидејќи сурфањето често било испреплетено со религиозни обреди и друштвени собири.

Современата историја на сурфањето почнала да се обликува кон крајот на XVIII век кога европските истражувачи првпат се сретнале со полинезиските сурфери во Тихиот Океан. Меѓутоа, дури на почетокот на XX век јавањето на бранови се здобило со популарност надвор од Полинезија. Дјук Каханамоку, хавајски олимписки пливач, е широко заслужен за воведувањето на сурфањето во светот во раните 1900-ти, помагајќи да се популаризира спортот во места како Австралија и Калифорнија.