Список на претседатели на Кралското друштво

Од Википедија — слободната енциклопедија
Грб на Кралското друштво

Претседател на Кралското друштво (англиски: President of the Royal Society, PRS) — лице кое стои на чело на Кралското друштво во Лондон и (академијатата на науките на Британија) и претседава со состаноците на неговиот совет.

По една неформална средба, Кралското друштво е основано на 28 ноември 1660 г. од група научни дејци, со замисла да се создаде „друштво за унапредување на физичко-математичките опитни изучувања“,[1] На 15 јули 1662 г. друштвото добило кралска повелба, со што е признаен неговиот статут.[2] Во основачкиот документ се вели дека прв претеседател на друштвото ќе биде Вилијам Браункер, а дека секој понатамошен претседател, по потреба, ќе се бира на денот на годишното собрание на Андреевден (30 ноември) — годишнина на друштвото.

Должностите на претседателот се опишани во втората кралска повелба, иако истата не пропишува колку време лицето може да се задржи на функцијата. Ова се должело на тоа што лицата се бирале според нивната имотна состојба и влијателност како начин на обезбедување средства. Кон средината на XIX век е решено дека претседателите мора да се бираат само на основа на научна заслуга. Почнувајќи од 1870-те е воведен обичај секој претседател да служи по пет години (со неколку исклучоци), што е горната граница на службување согласно тековниот статут на друштвото.[3]

Претседателот има службена и друштвена улога. Во минатото бил главен (но неформален) советник на владата по научни прашања. Има улога на домаќин при посета на државни и научни делегации или поединци од странство.[4]

Новоизрбраниот претседател стапува должност на годишнината на друштвото (30 ноември) или првиот работен ден по неа.[5]

Список на претседатели[уреди | уреди извор]

Служел Име и презиме Занимање
1662–1677 Вилијам Браункер математичар
1677–1680 Џозеф Вилијамсон чиновник и политичар
1680–1682 Кристофер Рен архитект, астроном и физичар
1682–1683 Џон Хоскинс адвокат
1683–1684 Сирил Вич адвокат, политичар
1684–1686 Семјуел Пипс морнарички чиновник и пратеник
1686–1689 Џон Вон политичар
1689–1690 Томас Херберт политичар
1690–1695 Роберт Саутвел дипломат
1695–1698 Чарлс Монтагју поет и државник
1698–1703 Џон Сомерс правник и државник
1703–1727 Исак Њутн физичар, математичар, астроном и природонаучник
1727–1741 Ханс Слоун лекар и собирач
1741–1752 Мартин Фолкс старинар
1752–1764 Џорџ Паркер астроном
1764–1768 Џејмс Даглас астроном благородник-пратеник
1768-1768 Џејмс Бароу правен известувач
1768–1772 Џејмс Вест политичар и старинар
1772-1772 Џејмс Бароу правен известувач
1772–1778 Џон Прингл лекар
1778–1820 Џозеф Бенкс природонаучник и ботаничар
1820-1820 Вилијам Хајд Воластон хемичар
1820–1827 Хамфри Дејви хемичар и пронаоѓач
1827–1830 Дејвис Гилберт инженер, писател и политичар
1830–1838 Принц Август Фредерик Војвода од Сасекс, шести син на кралот Џорџ III
1838–1848 Спенсер Комптон благородник
1848–1854 Вилијам Парсонс астроном
1854–1858 Џон Ротсли астроном
1858–1861 Бенџамин Колинс Броди физиолог и хирург
1861–1871 Едвард Себајн астроном, геофизичар, орнитолог и истражувач
1871–1873 Џорџ Бидел Ери математичар и астроном
1873–1878 Џозеф Далтон Хукер ботаничар и истражувач
1878–1883 Вилијам Спотисвуд математичар и физичар
1883–1885 Томас Хаксли биолог
1885–1890 Џорџ Стоукс математичар и физичар
1890–1895 Вилијам Томсон Келвин математички физичар
1895–1900 Џозеф Листер хирург
1900–1905 Вилијам Хагинс астроном
1905–1908 Џон Страт физичар
1908–1913 Арчибалд Гејки геолог и писател
1913–1915 Вилијам Крукс хемичар и физичар
1915–1920 Џозеф Џон Томсон физичар
1920–1925 Чарлс Скот Шерингтон неврофизиолог, хистолог, бактериолог и патолог
1925–1930 Ернест Радерфорд физичар и хемичар
1930–1935 Фредрик Гоуленд Хопкинс биофизичар
1935–1940 Вилијам Хенри Брег физичар, хемичар и математичар
1940–1945 Хенри Халет Дејл фармаколог и физиолог
1945–1950 Роберт Робинсон органски хемичар
1950–1955 Едгар Адријан електрофизиолог
1955–1960 Сирил Норман Хиншелвуд физички хемичар
1960–1965 Хауард Флори фармаколог и патолог
1965–1970 Патрик Блекет физичар
1970–1975 Алан Хоџкин физиолог и биофизичар
1975–1980 Александар Тод биохемичар
1980–1985 Ендру Хаксли физиолог и биофизичар
1985–1990 Џорџ Портер хемичар
1990–1995 Мајкл Атија математичар
1995–2000 Арон Клуг хемичар и биофизичар
2000–2005 Роберт Меј математички биолог
2005–2010 Мартин Рис космолог и астрофизичар
2010–2015 Пол Нерс генетичар и цитолог
2015–present Венкатраман Рамакришнан биофизичар

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „History of the Royal Society“.
  2. The Royal Society. „Royal Charters“. Посетено на 14 март 2012.
  3. „The role of President of the Royal Society“. The Royal Society. Архивирано од изворникот на 9 јуни 2008. Посетено на 6 декември 2009.
  4. „The Presidency of the Royal Society of London“. Science. American Association for the Advancement of Science. 6 (146): 442–3. 1885. Bibcode:1885Sci.....6..442.. doi:10.1126/science.ns-6.146.442. PMID 17749567.
  5. „The Role of President of the Royal Society“. The Royal Society. 2008. Посетено на 2 април 2008.
Литература
  • „Presidents of the Royal Society (1662–2006)“. Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press. 2004.