Прокупец

Прокупец
Прокупац
Изглед на листот
Боја на лушпата	црвена
Региони	Македонија, Србија, Бугарија
Вина	прокупец
Идеална почва	суви, пропустливи
Особини на виното
На умерено поднебје	вишна, цреша

Прокупец — балканска сорта грозје (Vitis vinifera) која се користи за правење розови и црвени вина, потоа за купажа како и за производство на вино и вињак.

Потекло на поимот

Името го добило според градот Прокупље, каде што се одгледувало од дамни времиња.

Виногорје

Прокупецот се одгледува Србија, Македонија и Бугарија. Спорадично се одгледува и во Русија.

Според Правилникот за изменување на Правилникот за класификација на препорачани и одобрени сорти на грозје за производство на вино за секоја лозарска област за производстство на вино во Македонија, прокупецот е препорачана сорта во виногорјата:

• Скопско Виногорје
• Велешко Виногорје
• Тиквешко Виногорје
• Кочанско-виничко Виногорје
• Кумановско Виногорје
• Кратовско Виногорје
• Пијанечко Виногорје
• Прилепско Виногорје
• Битолско Виногорје
• Преспанско Виногорје
• Охридско Виногорје
• Кичевско Виногорје
• Тетовско Виногорје

Ботанички опис

• Бујност - развива многу бујна пенушка со исправени ластари.
• Врвот на младиот ластар е белузлаво-сив, свиткан и влакнест.
• Зрелите ластари се средно дебели или дебели, со кратки или средно долги виолетови интерноди. Бојата на кората на ластарите е црвеникава.
• Зимското окце на оваа сорта е средно развиено, конусно, покриено со темни лушпи.
• Развиениот лист е голем, цел или троделен, со прилично плитки горни странични засеци. Кората е плитко избраздена, темнозелена, мрежесто збрчкана и мека. Лицето на листот има ретки и едвај видливи пајажинести влакненца, додека на наличјето е обраснато со средно густи сиви влакна. Нервите се зелени од двете страни, добро истакнати на задната страна. Запците се со различни големини, доста заоблени.
• Петелката е со средна дебелина и должина, малку ребреста, зелена и делумно виолетова.
• Цветот е морфолошки и функционално хермафродит со 5-6 прашници, кои се нешто повисоки по положба во споредба со добро развиениот толчник во облик на шише.
• Зрното е со средна големина, тркалезно, со темносина кожа, сочно, без изразен мирис и со пријатен вкус.
• Гроздот е со средна големина, поретко голем, со цилиндрично-конусен облик, средно збиен. Тежината на гроздот значително варира во зависност од сортата и клонот од 150 до 300 грама. Гроздот најчесто се наоѓа на четвртото и петото коленце на родниот ластар. Петелката на гроздот е кратка и зелјеста.

Агробиолошки особености

• Епоха на зреење - грозјето зрее помеѓу III и IV епоха. Многу доцна сорта со долга вегетација.
• Стапката на плодност е многу висока и се движи од 1,3 до 1,6.
• Принос на грозје - многу приносна сорта. Приносите на грозје варираат од 15.000 до 20.000 кг/ха.
• Закројување - му одговара кратко кроење. Кондирите се режат на 2-3 окца.
• Облици на одгледување - сите на кои може да се примени краткa резидба. Во старите лозја се одгледува со или без колци бидејќи тоа го овозможуваат силните и исправени ластари.
• Видови почви - дава најдобри резултати на суви, пропустливи, лабави, камено-чакални, умерено плодни и топли почви.
• Отпорност на криптогамски заболувања - средно отпорен на пепелница, а многу чувствителен на пламеница. Има изразена отпорност на сива мувла.
• Отпорност на ниски температури - умерено отпорен е на зимски мразови. Окцата замрзнуваат на - 16 °C.
• Афинитет кон подлоги - се препорачуваат следните подлоги: Berlandieri X Riparia kober 5BB, Teleki 8B, Š XB 41B, SO4, Rupestris du Lot и други.

Поважни особености

Состав на грозјето	(g)
Маса на гроздот	130 - 300
Маса на зрната	90 - 193
Маса на шепурината	4,10 - 6,69

Состав на зрната	(g)
Маса на кожата	6,53 - 10,40
Маса на семките	4,87 - 6,40
Маса од месото	85,20 - 181,94

Структура на гроздот	(%)
Шепурина	2,45 - 4,72
Кожичка	3,38 - 8,17
Семки	2,52 - 4,59
Месо	70,30 - 90,75
Скелет	6,73 - 10,37

Технолошки и органолептички особености на ширата и на виното

Особености на ширата

Ширата содржи 18-22% шеќер и 6-7 вкупни киселини. Безбојна е. При посилно цедење на грозјето се добива шира со розовкаста боја. Вкусот и мирисот се пријатни. Приносот на сокот е 65-70%.

Особености на виното

Виното содржи 11-13% алкохол и 5-6 вкупни киселини. Многу питко, освежувачко, црвена или рубин црвена боја, мирисните ароми се комбинација на вишна и цреша. Кога се остава подолго време во комината, виното станува горчливо поради ослободување на танини. Со одлежување, виното добива на квалитет.

Консумирање

Се препорачува консумација на температура од 16-18°С со лесни предјадења, тестенини и варива.

Поврзано

• Каберне совињон
• Вранец