Празник на Италијанската Република

Празник на Италијанската Република
	Димна патека која ги претставува националните бои на Италија, за време на прославите на Денот на Републиката во 2011 година
Датум	2 јуни

Денот на Републиката е италијанскиот национален ден и Денот на републиката, кој се слави на 2 јуни секоја година, а главната прослава се одржувала во Рим. Ден на Републиката е еден од националните симболи на Италија.

Денот бил комеморација на институционалниот референдум одржан со универзално право на глас во 1946 година, на кој италијанскиот народ бил повикан на гласање за да одлучел за формата на влада по Втората светска војна и падот на фашизмот.

Церемонијата на настанот, организирана во Рим, вклучувала полагање ловоров венец како почит на италијанскиот непознат војник во Алтаре дела Патрија од страна на претседателот на Италијанската Република и воена парада долж Виа деи Фори Империјали во Рим.

Историја[уреди | уреди извор]

На 2 и 3 јуни 1946 година, бил одржан институционален референдум со кој Италијанците биле повикани на гласање за да одлучат кој облик да биде државата - монархија или република.^[1] Референдумот бил објавен на крајот на Втората светска војна, неколку години по падот на фашистичкиот режим во Италија, диктаторскиот режим кој повеќе од 20 години го поддржувал италијанското кралско семејство, Куќата на Савој.^[1]

Овој институционален референдум бил првото гласање со општо право на глас во Италија.^[1] Резултатот бил соопштен на 10 јуни 1946 година, кога судот објавил дека по 85 години Кралството Италија, преминува во Италијанска Република.^[1]

Кралот на Италија, Умберто II Савојски, ја напуштил Италија на 13 јуни за да ги избегне судирите меѓу монархистите и републиканците, кои веќе се манифестирале со крвави настани во различни италијански градови, поради страв дека тие би можеле да се прошират низ целата земја. Заминал во егзил во Португалија.^[2] Од 1 јануари 1948 година, со стапувањето во сила на Уставот на Италијанската Република, на машките потомци на Умберто II Савојски им бил забранет влез во Италија; одредбата била укината во 2002 година.^[3] 11 јуни 1946 година, првиот ден на републиканска Италија, бил прогласен за државен празник.^[4]

Единството на Италија и раѓањето на италијанската држава се славело на 17 март, во чест на 17 март 1861 година, датумот на прогласувањето на Кралството Италија.^[5]

Воената парада била повторно вметната во официјалната церемонија на главната прослава во Рим во 1983 година.^[6] Во таа година Денот на Републиката бил организиран во првата недела од јуни, помеѓу Авентин и Порта Сан Паоло за да се одбележил Отпорот на германската окупација на градот Рим за време на Втората светска војна.^[6]

Во 1949 година, со влезот на Италија во НАТО, десет прослави се одржале истовремено низ целата земја.

Во 1961 година, главната прослава на Денот на Републиката не се одржала во Рим, туку во Торино, првиот главен град на обединета Италија. Торино бил главен град на Италија од 1861 до 1865 година, потоа Фиренца (1865–1871) и на крајот Рим, кој бил нејзин главен град од 1871 година. Во 1961 година, всушност, се прославила и стогодишнината од обединувањето на Италија (1861–1961).^[6]

Поради тешката економска криза што ја зафатила Италија во 1970-тите, Денот на Републиката со закон бил преместен во првата недела од јуни.^[7]

Прослава[уреди | уреди извор]

Официјалната церемонија на прославата во Рим вклучувала свечена церемонија на подигнување на знамето во Алтар дела Патрија и почит на италијанскиот непознат војник со положување лаворов венец од претседателот на Италијанската Република во присуство на најважните офицери на државата или на претседателот на Сенатот, претседателот на комората на пратениците, претседателот на Советот на министри, претседателот на Уставниот суд, министерот за одбрана и началникот на одбраната.^[6]^[8]^[9] По свирењето на Државната химна Песна на Италијанците, авионите го преминувале небото на Рим испуштајќи чад во три бои.^[8]

Традиционално било, членовите на италијанската влада и претседателите на двата дома на парламентот, за време на целата церемонија на јакната да закачувале италијанска тробојна кокада.^[10] По химната, започнувала парадата.

Во воената парада учествувале италијанските вооружени сили, сите полициски сили на Републиката, и италијанскиот Црвен крст. Воената парада за првпат била вклучена во протоколот на официјалните прослави во 1950 година.^[6]

На денот на празникот, во Палацо дел Квиринале, во свечена форма се вршела промена на гардата со полкот на Корациери и фанфари на коњаничкиот полк на карабинерите во висока униформа.^[11] Овој свечен обред се изведувал само во дв3 други прилики, за време на прославите на Денот на тробојката (7 јануари) и Денот на националното единство и вооружените сили (4 ноември).^[11]

Официјални церемонии се одржувале низ целата држава. Меѓу нив биле традиционалните приеми организирани од секоја префектура за локалните власти, на кои им претходеле свечени јавни демонстрации со намалени воени паради, кои биле разгледани од префектот во својство на највисок владин орган во покраината. Слични церемонии организираат и регионите и општините.^[12]

Во целиот свет, италијанските амбасади организираат церемонии на кои биле поканети шефовите на државите на земјата домаќин.^[13]

Парада[уреди | уреди извор]

Во воената парада учествувале италијанските вооружени сили, сите полициски сили на Републиката,и италијанскиот Црвен крст. Воената парада за прв пат била вклучена во протоколот на официјалните прослави во 1950 година.^[6]

Во 1976 година, воената парада не била организирана по катастрофалниот земјотрес на Фриули, додека следната година, во 1977 година, во целосно штедење, било одлучено да не се продолжи традиционалната воена парада за да се избегне оптоварување на дополнителни трошоци на државниот буџет.^[6] Оваа одлука била повторена и во следните години. Наместо воената парада, демонстрација била организирана на Пјаца Венеција, на која присуствувале претставници на италијанските вооружени сили.^[6]

Воената парада била повторно вметната во официјалната церемонија на главната прослава во Рим во 1983 година.^[6] Таа година Денот на Републиката бил организиран во првата недела од јуни.^[6] Во 1989 година воената парада била повторно елиминирана, а на нејзино место била организирана историска изложба на Пјаца ди Сиена во Рим.^[6] До 1999 година, прославата на Денот на Републиката била ограничена исклучиво на церемонијата кај Споменикот на Виктор Емануел II.^[6]

Парадата трајно се вратила на церемонијата во 2000 година на иницијатива на тогашниот претседател на Републиката Карло Азељо Чампи.^[6]

Во воената парада учествувале и воени делегации од Обединетите нации, НАТО, Европската Унија.^[14]