Поранешно светско наследство

Од Википедија — слободната енциклопедија
Орикс во резерватот за диви животни во Ал Вуста во 2012 година. Резерватот порано бил арапско засолниште за орикси, место за светско наследство на УНЕСКО кое било симнато од списокот во 2007 година.

Местата кои се светско наследство може да ја изгубат ознаката кога Комитетот за светско наследство на УНЕСКО ќе утврди дека тие не се правилно управувани или заштитени. Комитетот може да стави место за која е загрижен на својот список на светско наследство во опасност да ја изгуби својата ознака и да се обиде да преговара со локалните власти за да се поправи ситуацијата. Ако ремедијацијата не успее, комисијата потоа го отповикува неговото именување.

Една земја, исто така, може да побара да се намалат границите на една од нејзините постоечки места, делумно или целосно да се отстранат таквите површини. Според упатствата за светско наследство, една земја мора да поднесе извештај до комитетот секогаш кога некој од нејзините имоти „впишани на списокот на светско наследство сериозно се влошил или кога не се преземени потребните корективни мерки“.[1]

Три места се целосно избришани од списокот на светско наследство: Арапското засолниште за орикси во Оман, Дрезденската долината на Елба во Германија и Ливерпулскиот поморски трговски град во Обединетото Кралство.[2][3]

Избришани места[уреди | уреди извор]

Арапско засолниште за орикси[уреди | уреди извор]

Во 2007 година, Арапското засолниште за орикси во Оман било првото место што било отстрането од списокот на светско наследство на УНЕСКО.[4] Засолништето станало место на светско наследство во 1994 година. Ловокрадството и деградацијата на живеалиштата речиси ја избришаа населението на орикси. Отстранувањето било направено како реакција на владината одлука да ја намали големината на светилиштето за 90 отсто, откако било пронајдена нафта на местото.[5] Во моментот на отстранување на ознаката биле изброени само четири парови орикси за размножување.[6]

Дрезденска долина на Елба[уреди | уреди извор]

Изградба на мостот Валдшлесхен над реката Елба. Дрезденската долина на Елба била симната од списокот на светско наследство на УНЕСКО, поради изградбата на мостот.

На 25 јуни 2009 година, Комитетот на УНЕСКО гласал за отстранување на статусот на светско наследство на Дрезденската долината на Елба врз основа на тоа дека мостот Валдшлесхен, кој бил во изградба од 2007 година, ќе ја преподели долината.[7] Местото долго 20 км, било избрано за светско наследство во 2004 година. На бришењето му претходела долга и долготрајна борба меѓу локалните власти во Дрезден во корист на мостот и нивните противници. Мостот бил предложен за да се поправи сообраќајниот метеж во внатрешниот град.[8] Во 2005 година бил спроведен референдум за изградба на мостот без да се информираат гласачите дека е загрозена ознаката на УНЕСКО.[9] Во 2006 година местото било ставена на списокот на загрозени до 2008 година, кога било дадено продолжување за една година. Кога продолжила изградбата на мостот, второто проширување било одбиено и на состанокот во Севиља во 2009 година, комитетот гласал со 14 против 5 за да се отстрани местото од списокот. Ова било второ бришење на место на светско наследство.[10][11] Додека мнозинството локални жители анкетирани посочиле дека титулата на УНЕСКО на Дрезден е непотребна, бришењето го отстранило финансирањето за поддршка на местото и било означено како „срам“.[10] Мостот Валшлесхен бил официјално отворен на 24 август 2013 година.[12]

Ливерпулски поморски трговски град[уреди | уреди извор]

Стадионот Брамли-Мур Док, еден од проектите што резултирало со симнување од списокот на Ливерпулскиот поморски трговски град, во изградба во април 2023 година со кулата Викторија десно.

На 21 јули 2021 година, Ливерпулскиот поморски трговски град во Ливерпул станало третото место што било отстрането од списокот на светско наследство на УНЕСКО.[2][3] Тој станал светско наследство во 2004 година, составен од шест места во центарот на градот, бидејќи бил „врховен пример за комерцијално пристаниште во време на најголемо глобално влијание на Британија“.[13] Во 2012 година, Комитетот за светско наследство гласал за додавање на местото на списокот на загрозени, врз основа на тоа дека предложениот проект за обнова на Водите на Ливерпул ќе резултира со „сериозна загуба на историската автентичност“.[14][15]

Комитетот подоцна издал предупредување во 2017 година дека местото ризикува да биде отстрането од списокот во светло на предлозите за развој, при што Англиско наследство тврдело дека предложениот развој на Водите на Ливерпул ќе ја остави поставката на некои од најзначајните историски градби во Ливерпул „сериозно компромитирани“, археолошкиот остатоци од делови од историските докови „изложени на ризик од уништување“ и „историскиот урбан пејзаж на градот [...] трајно неурамнотежен“.[16]

Во март 2021 година, одборот за планирање на Градскиот совет на Ливерпул дал одобрение за изградба на стадионот Брамли-Мур Док вреден 500 милиони фунти[17] и Комитетот за светско наследство гласал со 13 за 5, и 2 воздржани, за отстранување на местото во јули бидејќи на „неповратното губење на атрибути“.[2][3] Сепак, реакцијата од домородните жители на Ливерпул била главно рамнодушна; некои тврделе дека ставањето на местото на списокот на светско наследство го оневозможува развојот на неговите позапуштени области и го принудило градот да задржи естетски непријатни градби,[18] додека други го осудиле верувањето дека тоа има какво било влијание врз и онака големиот број туристи на градот.[19]

Делумно отстранети места[уреди | уреди извор]

Багратска катедрала[уреди | уреди извор]

УНЕСКО ја отстранил Багратската катедрала од нејзините места на светско наследство во 2017 година, сметајќи дека нејзината голема реконструкција е штетна за нејзиниот интегритет и автентичност. И тој и Гелатскиот манастир биле впишани како заедничко светско наследство во 1994 година, а потоа додадени на списокот на загрозени во 2010 година. Комитетот за светско наследство гласал во 2017 година да го задржи Гелатскиот манастир на списокот, но да ја исклучи Багратската катедрала.[20]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „The Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention“. UNESCO. Архивирано од изворникот на 14 July 2017. Посетено на 10 July 2017. Section IV.C.193
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 „Liverpool stripped of Unesco World Heritage status“. BBC News. 21 July 2021. Посетено на 21 July 2021. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „BBC210721“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Halliday, Josh (21 July 2021). „Unesco strips Liverpool of its world heritage status“. Guardian. Посетено на 21 July 2021. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „Guardian210721“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  4. ↑ „Arabian Oryx Sanctuary: UNESCO World Heritage Centre“. UNESCO World Heritage Centre. 2009-06-27. Посетено на 2009-06-27.
  5. ↑ People's Daily Online. (June 26, 2009). „Germany's Dresden deleted from UNESCO's World Heritage List“. Посетено на June 27, 2009.
  6. ↑ „UNESCO removes Oman oryx sanctuary from heritage list“. Reuters. June 30, 2007. Посетено на June 25, 2009.
  7. ↑ „Dresden Elbe Valley: UNESCO World Heritage Centre“. UNESCO World Heritage Centre. 2009-06-27. Посетено на 2009-06-26.
  8. ↑ Beyer, Susanne (2007-02-07). „A Bridge Too Far for UNESCO: World Heritage Dresden Gets Yellow Card“. Der Spiegel International.
  9. ↑ Winter, Steffen (June 26, 2009). „Aberkennung des Welterbe-Titels: Faustrecht und Barock“ [Withdrawal of World Heritage Title: Bullying and Baroque]. Spiegel Online (германски). Посетено на June 26, 2009.
  10. ↑ 10,0 10,1 Connolly K and The Guardian offices. (June 25, 2009). „Bridge takes Dresden off Unesco world heritage list“. TheGuardian.com. Посетено на June 27, 2009.
  11. ↑ „Dresden is deleted from UNESCO's World Heritage List“. UNESCO World Heritage Centre. 2009-06-25. Архивирано од изворникот на July 9, 2009. Посетено на 2009-06-27. Dresden is only the second property ever to have been removed from the World Heritage List. The Oman's Arabian Oryx Sanctuary was delisted in 2007.
  12. ↑ (на германски) "Umstrittene Waldschlößchenbrücke eröffnet", Spiegel Online, 24 August 2013
  13. ↑ „Welcome to Liverpool World Heritage“. Liverpool City Council. Архивирано од изворникот на 22 February 2008. Посетено на 9 October 2008.
  14. ↑ Carter, Helen (2012-01-24). „Liverpool's world heritage waterfront faces 'irreversible damage', report says“. The Guardian (англиски). Посетено на 2021-07-21.
  15. ↑ Buckley, Julia (2021-07-21). „Liverpool stripped of its UNESCO World Heritage listing“. CNN (англиски). Посетено на 2021-07-21.
  16. ↑ Perraudin, Frances (3 October 2017). „Liverpool faces up to world heritage removal threat with taskforce“. the Guardian.
  17. ↑ „Bramley-Moore Dock: Everton cleared to build new £500m stadium“. BBC News (англиски). 2021-03-26. Посетено на 2021-07-21.
  18. ↑ „Liverpool inches closer to having World Heritage Site status yanked by UNESCO“. July 2021.
  19. ↑ „Liverpool loses its UNESCO World Heritage status but does anyone care?“. 26 July 2021.
  20. ↑ UNESCO World Heritage Centre (10 July 2017). „Gelati Monastery, Georgia, removed from UNESCO's List of World Heritage in Danger“. unesco (англиски). Посетено на 14 July 2017.
UNESCO World Heritage logo
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Поранешно_светско_наследство&oldid=5130719“