Прејди на содржината

Партизан

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Партизани)
Симоне Сегуен“, француски партизан заслужен за заробување на 25 нацисти во областа Шартр, позира со автоматска пушка МП 40, 23 август 1944 година
Се однесува за член на воена формација што војува на герилски начин. За други значења погледни Партизан (појаснување)

Партизан е член на воена формација која војува на партизански (герилски) начин, формирана за да се спротивстави на контролата на странска сила или на окупациска армија. Изразот партизанско движење се користи и за вооружени елементи на теренот кои се спротивставувале на германските окупациони сили во некои земји за време на Втората светска војна.

Овој израз може да се употреби за оние сили кои по Втората светска војна се бореле против советската власт во Источна Европа, или за про-комунистичкиот Виетконг кој се борел против режимот на француските колонијалисти и подоцна против Република Виетнам (поддржана од САД). Партизаните, исто така, може да се наречат и герила, или - зависно од гледната точка, дури и терористи.

Партизаните како тема во уметноста и во популарната култура

[уреди | уреди извор]

Македонски народни партизански песни

[уреди | уреди извор]
  • „Голем мерак имам, мамо“ - македонска народна песна.[1]
  • „На Вичо, еј Вичо планина“ - македонска народна песна.[2]
  • „Листај се, горо, шумај се“ - македонска народна песна.[3]
  • „Силна ми војска идеше“ - македонска народна песна.[4]
  • „Таму горе во планина“ - македонска народна песна.[5]
  • „Гледај ме, мило либе“ - македонска народна песна.[6]
  • „Ајде ќе те прашам“ - македонска народна песна.[7]
  • „Абер дојде од Тетово“ - македонска народна песна.[7]
  • „Таму ле, мајко, близу Битола“ - македонска народна песна.[8]
  • „Што ми е мило и драго“ - македонска народна песна.[9]
  • „А бре Македонче“ - македонска народна песна.[10]
  • „Затвореничка песна“ - македонска народна песна.[11]
  • „Сиет се писае, мамо“ - македонска народна песна.[12]
  • „Темен се облак зададе“ - македонска народна песна.[13]

Партизаните како тема во книжевноста

[уреди | уреди извор]
  • „Партизанско утро“ — песна на македонскиот поет Јозо Т. Бошковски од 1981 година.[14]
  • „Марама црвена како крв“ — песна за деца на хрватскиот поет Григор Витез.[15]
  • „Два збора“ — песна за деца на хрватскиот поет Григор Витез.[16]
  • „Курирот и шумата“ — песна за деца на хрватскиот поет Григор Витез.[17]
  • „Утрински разговор“ — песна за деца на хрватскиот поет Григор Витез.[18]
  • „Девојчето ѝ вели на пролетта“ — песна за деца на хрватскиот поет Григор Витез.[19]
  • „Меѓу Маркосовите партизани“ (српски: Међу Маркосовим партизанима) — патопис на српскиот писател Оскар Давичо од 1947 година.[20]
  • „Тајната на црвениот замок“ (српски: Tajna crvenog zamka) — расказ на српскиот писател Вуле Журиќ од 2014 година.[21]
  • „Ѓиласовиот број“ (српски: Đilasov broj) расказ на српскиот писател Вуле Журиќ од 2014 година.[22]
  • „Песната“ — песна на македонскиот поет Блаже Конески.[23]
  • „Сончева долина (балада)“ — песна на Блаже Конески.[24]
  • Со партизаните“ — книга на хрватскиот писател Владимир Назор.[25]
  • „За борците“ — песна на македонскиот поет Живко Николовски.[26]
  • „Празнична“ — песна на македонскиот поет Живко Николовски.[27]

Партизански филмови

[уреди | уреди извор]
  1. Ѓорѓи Доневски, Сокол ми лета високо. Скопје: Културно-уметничкото друштво „Гоце Делчев“, 1978, стр. 54.
  2. Ѓорѓи Доневски, Сокол ми лета високо. Скопје: Културно-уметничкото друштво „Гоце Делчев“, 1978, стр. 62.
  3. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 131.
  4. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 131-132.
  5. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 132-133.
  6. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 133-134.
  7. 7,0 7,1 Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 134.
  8. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 134-135.
  9. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 135.
  10. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 135-136.
  11. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 136.
  12. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 136-137.
  13. Томе Саздов, Грива тресе, бисер рони (епска народна поезија). Скопје: Заштита, 1970, стр. 137-138.
  14. Јозо Т. Бошковски, Деца и цвеќиња и ѕвезди, Нов свет, Скопје, 1981, стр. 43.
  15. Григор Витез, Песни. Мисла, Македонска книга, Култура, Наша книга и Детска радост, Скопје, 1990, стр. 84.
  16. Григор Витез, Песни. Мисла, Македонска книга, Култура, Наша книга и Детска радост, Скопје, 1990, стр. 85.
  17. Григор Витез, Песни. Мисла, Македонска книга, Култура, Наша книга и Детска радост, Скопје, 1990, стр. 85-87.
  18. Григор Витез, Песни. Мисла, Македонска книга, Култура, Наша книга и Детска радост, Скопје, 1990, стр. 87.
  19. Григор Витез, Песни. Мисла, Македонска книга, Култура, Наша книга и Детска радост, Скопје, 1990, стр. 85.
  20. „Оскар Давичо“, во: Оскар Давичо, Песме. Српска књижевна задруга, Београд, 1958, стр. 236.
  21. Vule Žurić, Tajna crvenog zamka. Laguna, Beograd, 2015. стр. 33-62.
  22. Vule Žurić, Tajna crvenog zamka. Laguna, Beograd, 2015. стр. 139-158.
  23. Блаже Конески, Поезија. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2011, стр. 37-38.
  24. Блаже Конески, Поезија. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2011, стр. 43-45.
  25. Јунак над јунаци, Култура, Скопје, 1967.
  26. Живко Николовски, Низа ситно нанижана. Скопје: Детска радост, 1985, стр. 32.
  27. Живко Николовски, Низа ситно нанижана. Скопје: Детска радост, 1985, стр. 40.
  28. IMDb, Partizanskaya iskra (1957) (пристапено на 23.12.2019)
  29. IMDb, Partisan Stories (1960) (пристапено на 23.12.2019)
  30. IMDb, Kozara (1962) (пристапено на 23.12.2019)
  31. IMDb, The Battle of Neretva (1969) (пристапено на 23.12.2019)
  32. IMDb, The Battle of Sutjeska (1973) (пристапено на 23.12.2019)
  33. IMDb, Partizani (пристапено на 23.12.2019)
  34. IMDb, Guns of War (1974) (пристапено на 23.12.2019)
  35. IMDb, The Peaks of Zelengore (1976) (пристапено на 23.12.2019)
  36. IMDb, Bosko Buha (1978) (пристапено на 12.1.2020)
  37. IMDb, Partizanska eskadrila (1979) (пристапено на 23.12.2019)
  38. IMDb, Igmanski mars (1983) (пристапено на 23.12.2019)
  39. IMDb, Desant na Drvar (1963) (пристапено на 23.12.2019)