Париче
| Bellis perennis | |
|---|---|
Научна класификација 
| |
| Царство: | Plantae |
| Клад: | Tracheophytes |
| Клад: | Angiosperms |
| Клад: | Eudicots |
| Клад: | Asterids |
| Ред: | Asterales |
| Семејство: | Asteraceae |
| Род: | Bellis |
| Вид: | B. perennis
|
| Биномен назив | |
| Bellis perennis | |
| Синоними[1] | |
| |
.jpg)
Bellis perennis, париче, е европски вид од семејството Asteraceae, често се смета за архетипски вид со тоа име. За да се разликува овој вид од другите растенија познати како парички, понекогаш се квалификува како обична паричка, тревничка паричкаили англиска паричка. Историски гледано, тој исто така бил нашироко познат како модринка, а повремено и чистец (иако вообичаеното име „ чистец“ сега е поблиску поврзано со родот Stachys).
B. perennis е создадено во западна, централна и северна Европа, вклучувајќи ги и оддалечените острови како што се Фарските Острови, но стана широко натурализирано во повеќето умерени региони, вклучувајќи ги Америка [2][3] и Австралија.
Опис[уреди | уреди извор]
B. perennis е повеќегодишно зелјесто растение со кратки вовлекувачки ризоми и розети од мали заоблени листови или во облик на лажица кои се од 2-5 сантиметри долги и растат рамно до земја. Видот вообичаено ги колонизира тревниците и тешко е да се искорени со косење, па оттука и терминот „паричка на тревникот“. Го покажува феноменот на хелиотропизам во кој цвеќињата ја следат положбата на сонцето на небото.
Цветовите се композитни, околу два до три сантиметри во пречник, во форма на Pseudanthium, кој се состои од многу неподвижни цветови со цветови и жолти цветови од дискови. Секое соцветие се носи на едно стебло без лисја два до десет сантиметри, ретко 15 сантиметри високо. Капитулумот, или дискот со цветови, е опкружен со два реда зелени прицветници познати како „филари“.[4] Ахените се без папус.[5]
Одгледување[уреди | уреди извор]
Bellis perennis обично цвета од почетокот до средината на летото, иако кога се одгледува во идеални услови, има многу долга цветна сезона и дури ќе даде неколку цвеќиња во средината на благи зими.[6][7]
Генерално може да се одгледува каде минималните температури се над −30 °F (−34 °C), во услови на целосно сонце до делумна сенка и бара малку или никакво одржување. Нема познати сериозни проблеми со инсекти или болести и генерално може да се одгледува во повеќето добро исцедени почви. Растението може да се размножува или со семе по последниот мраз, или со делење по цветањето.[6][8]
Иако не е бастанато во Соединетите Држави,[9] видот сè уште се смета за вредна почва во одредени градинарски поставки (на пр. како дел од англиски или куќички инспирирани градини, како и пролетни ливади каде што се посакува низок раст и одредена боја во паралелно со минимална грижа и одржување, притоа помагајќи да се истиснат штетните плевели штом ќе се формираат и натурализираат).
Се одгледуваат бројни едноцветни и двоцветни раси, кои произведуваат рамни или сферични цветови во различни големини (1 cm до 6 cm) и бои (црвена, розова и бела). Тие обично се одгледуваат од семиња како двегодишни растенија. Може да се купат и како пресадувачи во пролет.
Пријавено е дека е главно само-опрашувачки, но некои растенија може да се самостерилни.[10]
Етимологија[уреди | уреди извор]
Bellis може да потекнува од bellus, латински за „убаво“, а perennis е латински за „вечен“.
Името „паричка“ се смета за расипување на „дневното око“,[11] затоа што целата глава се затвора ноќе и се отвора наутро. Џефри Чосер го нарече „око на денот“. Во средновековно време, Bellis perennis или англиската паричка била попозната како „Роза на Марија“.[12] Познат е и како коскено цвеќе.[13]
Употреба[уреди | уреди извор]
Кулинарство[уреди | уреди извор]
B. perennis може да се користи како зеленчук. Младите листови може да се јадат сирови во салати,[14] или варени, иако листовите стануваат сè погорчливи со возраста.[6] Цветните пупки и ливчиња може да се јадат сурови во сендвичи, супи и салати.[7] Се користи и како чај и како витамински додаток.[2]
Хербален лек[уреди | уреди извор]
Bellis perennis има адстрингентни својства и се користи во хербалната медицина.[15]
Други употреби[уреди | уреди извор]
Паричките традиционално се користат за правење синџири од парички во детските игри.[16]
Галерија[уреди | уреди извор]
- Bellis perennis
-
Домашна мува на цвет -
Поглед одблиску -
Лист -
Цвеќиња -
Розов цвет -
Отворање на пупка
.jpg)
.jpg)
- Bellis perennis in paintings
-
Парички од Вилијам-Адолф Бугеро (1894) -
Синџирот на маргаритки од Мод Гудман (1936)
_-_Daisies_(1894).jpg)
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ The source The Plant List used was the International Compositae Alliance.
- ↑ 2,0 2,1 „Bellis perennis Linnaeus“. Flora of North America. Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>; називот „fna“ е зададен повеќепати со различна содржина. - ↑ PLANTS Profile., "Bellis perennis L. lawndaisy", USDA Natural Resources Conservation Service. http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=bepe2
- ↑ Stace, C. A. (2010). New Flora of the British Isles (Third. изд.). Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. стр. 749. ISBN 9780521707725.
- ↑ Parnell, J. and Curtis. 2012.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 „Bellis perennis L.“. Missouri Botanical Garden Bellis perennis. Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>; називот „mbg“ е зададен повеќепати со различна содржина. - ↑ 7,0 7,1 „Bellis perennis L“. Plants for a Future database. Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>; називот „pfaf“ е зададен повеќепати со различна содржина. - ↑ „USDA Zones“. USDA Plant Hardiness Zone Map. Архивирано од изворникот на 2014-02-27. Посетено на 2012-05-02.
- ↑ „USDA Plants Profile for Bellis perennis (lawndaisy)“. usda.gov.
- ↑ WARWICK, S. I.; BRIGGS, D. (September 1979). „The Genecology of Lawn Weeds“. New Phytologist. 83 (2): 509–536. doi:10.1111/j.1469-8137.1979.tb07616.x. ISSN 0028-646X.
- ↑ „daisy facts, information, pictures – Encyclopedia.com articles about daisy“. www.encyclopedia.com.
- ↑ The Plant-Lore and Garden-Craft of Shakespeare, by Henry Nicholson Ellacombe.
- ↑ Nowick, Elaine (2014). Historical Common Names of Great Plains Plants, with Scientific Names Index: Volume II: Scientific Names Index. Lulu.com. стр. 66. ISBN 978-1-60962-060-8.
- ↑ Johanna Budwig, Krebs – ein Fettproblem, richtige Wahl und Verwendung der Fette.
- ↑ Howard, Michael.
- ↑ „Children's 'right to play'“. BBC News. BBC. 2002-08-07. Посетено на 2008-11-02.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
|
|