Ибар

Ибар (албански: Ibër, Ibri, црногорски/босански: Ibar, српски: Ибар) е река која тече низ Црна Гора, Србија и Косово, со вкупна должина од 276 км. Реката извира од планината Хајла, во Рожаје, источна Црна Гора, поминува низ Косово и се влева во реката Западна Морава, Централна Србија, во близина на Кралево.

Таа му припаѓа на Црноморскиот речен слив. Сливот на Ибар зафаќа површина од 8,059 км2, просечниот пад на водата во устието е 60 м³ / с. Реката не е пловна.

Горен тек

Ибар извира со соединување на шест извори на планината Хајла во источниот дел на Црна Гора. Тече генерално во североисточен правец, минувајќи низ Ибарац, Рожаје, Радетина и Бач, за потоа да влезе во Србија. Минувајќи низ најјужниот дел на Рашкиот округ, тече низ неколку мали села, но ова е едно од најретко населените места на Србија. Во цела оваа област, реката нема поголеми притоки, но повеќе кратки потоци протекуваат од околните планини во неа. Исто така, во овој дел, таа претставува траса на една од двете главни патишта кои ги поврзуваат Србија и Црна Гора (Јадранска магистрала). Во близина на селото Витковиќи, таа се врти кон југ и влегува во Косово.

Среден тек

Продолжувајќи кон југ, реката минува низ Газивода, Зубин Поток, Угљаре, Зупче и Шипољ, достигнувајќи го градот Косовска Митровица. Таму, прави остра промена кон север течејќи низ Звечан, Слатина, Сочаница, Лепосавиќ, Дрен и Лешак, влегувајќи во Централна Србија кај селото Долно Јариње.

Во Газивода, реката станува брана, создавајќи го вештачкото езеро Газивода (11,9 км2 површина, надморска височина 693 метри, длабочина 105 m). Водата од езерото се користи за индустриски и рударски капацитети во областите на Косовска Митровица и Трепча. Подолу е создадена друга брана, езерото Придворице. Од овие езера беше планирано да биде пуштен канал за наводнување за површина од 300 км³, но планот не успеа да се реализира. Беше во склоп на хидросистемот Ибар-Лепенец, што требаше да го регулира водотекот Ибар-Лепенец-Ситница (вклучувајќи и еколошка заштита, канал за наводнување и производство на електрична енергија).

Во Косовска Митровица, реката влегува во предел богат со ридник на минерали во областа на западните падини на планината Копаоник, и тече во тој крај следните 100 км. Оваа област е особено богата со олово, цинк и сребро (рудниците Стари Трг, Лепосавиќ и Трепча).

На своето нагло свртување, Ибар ја добива својата најдолга (десна) притока, Ситница.

Долен тек

Течејќи кон север, сè уште низ западната страна на Копаоник, реката плови низ Рашка, Брвеник, Бела Стена, Баљевац, Ушче, Богутовац, Матарушка Бања, Жича и Кралево, за конечно да се влее во Западна Морава.

Овде, реката ги добива нејзините главни притоки: Рашка, Студеница и Лопатница, од левата страна, а Јосаница од десната страна.

Во овој дел, реката врежува 40 километри долга и 550 метри длабока Ибарска Клисура, што е природен пат за главната траса во овој дел од Србија, автопатот Ибар. Целата оваа област, долга 110 и широка 15-20 километри, е позната како Ибарски крај.

Поврзано