Цер

Цер
гранка со листови
Научна класификација
Царство:	Plantae
Колено:	Magnoliophyta
Класа:	Magnoliopsida
Ред:	Fagales
Семејство:	Fagaceae
Род:	Quercus
Отсек:	Quercus
Вид:	Q. cerris
Научен назив
Quercus cerris L.
Распространетост на церо
Синоними
Список Cerris australis Raf. Cerris austriaca (Willd.) Raf. Cerris crinita (Lam.) Raf. Cerris paliphleos Raf. Quercus aegilops Scop. Quercus ambrozyana Simonk. Quercus asplenifolia A.DC. Quercus austriaca Willd. Quercus cana Steud. Quercus crinita Lam. Quercus crispa Steud. Quercus echinata Salisb. 1864 not Lam. 1779 Quercus frondosa Mill. Quercus frondosa Steud. Quercus haliphlaeos Lam. Quercus heterophylla A.DC. Quercus nicotrae Lojac. Quercus pseudocerris Boiss. Quercus ragnal Lodd. ex Loudon Quercus raynal K.Koch Quercus recurvisquamosa St.-Lag. Quercus secondatii Steud. Quercus thracica Stef. & Nedjalkov Quercus tournefortii Willd. Quercus tukhtensis Czeczott Quercus variegata Lodd. ex Steud.

Цер (латински: Quercus cerris) – вид даб. Церот е високо листопадно дрво.

Распространетост

Церот е јужноевропско и западноазиско дрво. Ареалот му се протега од Шпанија и Франција (каде е редок) на запад, преку Апенинскиот и Балканскиот Полуостров до Мала Азија и Сирија на исток. На север се протега до јужна Швајцарија и Австрија, а најсеверно до Моравија.

Опис

Церот долговечен вид и може да доживее 200 години. Достигнува висина од 30 до 35 метра и дебелина на стеблото од 1,3 м. Рано се развива дебела мртва кора која е темносива, скоро црна, со длабоки надолжни пукнатини црвени на дното и ретки и тесни попречни. Младите гранчиња се влакнести, аглести, зеленикаво сиви.

Крошната е густа, темна, со ширококонусен облик. Пупките се доста ситни со бројни ситни, тесни јазичести ливчиња при основата, долги 2 см, карактеристични за церот. Листовите се поединечни, наизменично распоредени. Имаат променлив облик, обично се долги 8-14 см и широки до 8 см, со 7-8 парови засеци или неправилно назабен обод. Пораснатиот лист е нежно кожест, на лице сјаен, со интензивна зелена боја, на опачината посветол и благо влакнест, особено околу нервите. Петелката е долга 0,5-2,5 см. Разлистува нешто подоцна од стежерот, на крајот на април или во текот на мај. Листовите остануваат на гранките до доцна есен.

Цветовите се еднополни, машките собрани во долги реси, а женските поединечни во групи по 2-5, на кратки дршки. Цвета истовремено со разлистувањето.

Плодот е желад, долг околу 4 см и широк околу 2 см, при врвот малку сплескан, со ситно избраздена површина по должината. До 1/3 или 1/2 е покриен со купулата. Купулата е покриена со кожести стипули (шубареста).

• 
  Длабоки пукнатини на кората, црвени на дното
• 
  Карактеристични пупки
• 
  Кожести листови
• 
  Желад со „шубареста" купула

Живеалиште

Церот претежно е ксеротермен вид, приспособен на субмедитеранската и умерено континенталната клима на југоисточна Европа. Најмногу му одговараат подлабоки, доста суви, слабо кисели земјишта. Церот сака светлина. Во висина расте повеќе од плоскачот како и од горунот.

Поврзано

• Даб
• Даб стежер
• Горун
• Сладун
• Дрво (материјал)
• Желад

Литература

• Вукићевић, Емилија (2005). Декоративна дендрологија (2. изд.). Београд: Привредно финансијски водич. стр. 272–304.
• Grlić, Ljubiša (1986). Enciklopedija samoniklog jestivog bilja. Zagreb: August Cesarec. стр. 83–85.
• Šumarska enciklopedija. 1, A-Kos. Zagreb: Grafički zavod Hrvatske. 1959. стр. 79.
• Lanzara, Paola (1982). Drveće. Zagreb: Mladinska kwiga.

Надворешни врски

• Cer - Quercus cerris - Посетено на 1. 2. 2016.
• Grijanje na drva - kako povećati energetsku iskoristivost drveta - Посетено на 1. 2. 2016.
• Јокић, Добринка; Николић, Владимир (2012). „СТАБЛА-ЗАПИСИ“. Јутро.