Бад Кисинген

Координати: 50°12′N 10°4′E / 50.200° СГШ; 10.067° ИГД / 50.200; 10.067
Од Википедија — слободната енциклопедија
Бад Кисинген

Bad Kissingen

Бад Кисинген гледан од урнатините на Боденлаубе
Бад Кисинген гледан од урнатините на Боденлаубе
Бад Кисинген гледан од урнатините на Боденлаубе
Грб на Бад Кисинген
Бад Кисинген во рамките на Германија
Бад Кисинген
Управа
Земја Германија
Покраина Баварија
Округ Долна Франконија
Општ. заед. Бад Кисинген
Градоначалник Дирк Вогел (СДП)
Основни податоци
Површина 69,42 км2
Надм. височина 220 м
Население 23.037  (31 декември 2022)
 - Густина 332 жит/км2
Други информации
Часовен појас CET/CEST (UTC+1/+2)
Рег. табл. KG
Пошт. бр. 97688
Повик. бр. 0971
Портал https://www.badkissingen.de/
Местоположба на градот Бад Кисинген во рамките на округот Долна Франконија
Карта
Карта
Координати 50°12′N 10°4′E / 50.200° СГШ; 10.067° ИГД / 50.200; 10.067
Спа парк Бад Кисинген со „Аркаденбау“
Бад Кисинген во 1900 година
Концертната сала „Регентенбау“
Градското собрание на Бад Кисинген
Театарот на Бад Кисинген
„Розенгартен“ (Градина на рози) во Бад Кисинген
Дипломската кула е позната знаменитост.

Бад Кисинген (германски: Bad Kissingen) — германски бањски град во баварскиот регион Долна Франконија и седиште на областа Бад Кисинген. Сместен на југ од планините Рен на реката Франконија Зале, тој е еден од здравствените одморалишта, кој станал познат како „Велтбад“ во 19 век.[1] Во 2021 година, градот станал дел од транснационалната локација за светско наследство на УНЕСКО под името „Големите бањски градови на Европа“, поради неговите познати минерални извори и неговата архитектура што ја прикажува популарноста на бањските одморалишта во Европа во текот на 18 до 20 век.[2][3]

Историја[уреди | уреди извор]

Градот првпат бил документиран во 801 година под името чизича и бил познат пред се по своите минерални извори, кои се забележани уште од 823 година. Во тоа време, Кисинген бил под доминација на опатијата Фулда, подоцна паднал во рацете на грофовите од Хенеберг и бил продаден на епископите од Вирцбург во 14 век. Кисинген првпат бил спомнат како „oppidum“ (град) во 1279 година. Градот се развил во бања во 1500-тите и го забележал својот прв официјален спа гостин во 1520 година. Во 1814 година, Кисинген станал дел од Баварија. Градот прераснал во модерно одморалиште во 19 век и бил проширен за време на владеењето на Лудвиг I од Баварија. Крунисаните шефови на држави како царицата Елизабета од Австрија, царот Александар II од Русија и кралот Лудвиг II од Баварија, кој му го доделил името „Бад“ на Кисинген во 1883 година, биле меѓу гостите на бањата во тоа време. Меѓу другите познати посетители на одморалиштето биле авторот Лав Толстој, композиторот Џоакино Росини и уметникот Адолф фон Менцел.[4][5]

На 10 јули 1866 година, за време на Маинфелџуг (поход на реката Мајна) во Австро-пруската војна, Кисинген бил место на жестока битка меѓу баварските и пруските трупи, која завршила со победа на Прусија.[6]

Царскиот канцелар Ото фон Бизмарк многупати ги посетувал бањите на Кисинген, а во 1874 година во текот на Културкампф преживеал обид за атентат од страна на католикот Едуард Франц Лудвиг Кулман токму таму. Во 1877 година овде бил напишан Диктат Кисинген (германски: Kissinger Diktat), во кој Бизмарк ги објаснил принципите на неговата надворешна политика. Поранешниот дом на Бизмарк во Кисинген сега е музејот Бизмарк. Во јуни 1911 година, Алфред фон Кидерлен-Ваехтер, германскиот државен секретар и францускиот амбасадор Жил Камбон имале преговори во Бад Кисинген за Мароко без да се постигне решение. Неуспехот на преговорите довело до криза во Агадир.[7]

Клиентелата на одморалиштето се променила во 20 век, при што обичните луѓе се повеќе ги заменувале благородниците како гости. Бањата претрпела едногодишен прекин во 1945 година, единственото затворање во нејзината историја.

Непосредно пред Втората светска војна, касарната мантеуфел (германски: Manteuffel Kaserne) била основана на источниот раб на центарот на градот Бад Кисинген од страна на германската војска како дел од програмата на Хитлер за проширување на германскиот Вермахт. Во 1945 година, американската армија мирно влегла во градот и ја зазела касарната, која во 1953 година била преименувана во касарната Дејли. Касарните биле затворени во 1990-тите по падот на Железната завеса кога биле повлечени американските војници.

По војната, Одделот за социјално осигурување изградил клиники во градот. Промената на здравствената легислатива во 1990-тите ги намалило можностите за германските договори за здравствено осигурување за финансирање посети на бањи, што довело до губење на работни места. Како резултат на тоа, биле направени напори да се привлече нов вид клиентела, каде помогнало истражувањето на ЕМНИД, кое го прогласило Бад Кисинген за најпознат спа град во Германија.[8]

Во 2015 година, во градот биле регистрирани околу 1,5 милиони ноќевања на повеќе од 238.000 посетители.[9] Со отворањето на термалните бањи Кисалис (германски: KissSalis Therme) во февруари 2004 година, Бад Кисинген добил спа центар за одмор и во декември 2004 година била отворена германско-кинеската фудбалска академија во градот, каде што кинескиот „08 Star Team“ живеел и тренирал во подготовките за Олимписките игри во Пекинг во 2008 година.

Спа[уреди | уреди извор]

Во Бад Кисинген има 7 минерални извори, од кои сите се користат и денес.[10] Сите освен изворот Шенборн се ладни и содржат високи нивоа на натриум, карбонати и сулфати.[10] Изворите се наоѓаат во зоната на раседот Кисинген-Хасфурт, апсорбирајќи минерали од седиментните слоеви од периодот на Перм.[10]

Бад Кисинген била една од водечките бањи во 19 и почетокот на 20 век, кои на германски се нарекуваат „Велтбад“. Тие се разликуваат од другите бањски одморалишта главно преку следниве критериуми:

  • Забава: Општествениот живот во „Велтбад“ е барем исто толку важен колку и медицинскиот, или уште повеќе. „Велтбад“ нуди многу можности за гостите на бањата да го поминуваат своето слободно време, како што се вежбање и спортување, патувања во околината, театар и концерти, библиотека итн.
  • Гости: „Велтбад“ бил привлечен за гостите од сите пет континенти. Особено внимание било посветено на истакнатите посетители, кои привлекле повеќе гости, особено од благородништвото и високата средна класа.
  • Архитектура: Постои спа кварт, населби со вили, области за бизнис и нега, градини и паркови со непречено преминување во околниот пејзаж
  • Инфраструктура и снабдување: И покрај малиот број жители, „Велтбад“ на гостите им ја нудел сета современа удобност, што не било вообичаено ниту во сите поголеми градови. Тоа вклучувало добри транспортни врски, комуникациски капацитети (како што се телеграфија и телефон, најновата технологија во тоа време), понуда на луксузни стоки, диференцирани хотели и гастрономија, како и најсовремена технологија за снабдување со енергија, водоснабдување и канализација.[11]

Географија[уреди | уреди извор]

Поделба[уреди | уреди извор]

Покрај главниот град Бад Кисинген, неговите области вклучуваат (со бројки на населението дадени во загради, од 1 јануари 2011 година):

  • Албертсхаузен (624)
  • Арншаузен (1.244)
  • Бад Кисинген (11.003)
  • Гариц (4.557)
  • Хаузен (1.704)
  • Клајнбрах (375)
  • Попенрот (876)
  • Рајтерсвизен (2.103)
  • Винкелс (1.378)

Клима[уреди | уреди извор]

Управување[уреди | уреди извор]

Градоначалници[уреди | уреди извор]

  • Франц Меинов (1910–1947): 1945–1946
  • Франц Ротмунд (1873–1954): 1946–1947
  • Карл Фукс (1881–1972): 1947–1952
  • Ханс Вајс (1919–2008): 1952–1984
  • Георг Штраус (1926–2014): 1984–1990
  • Кристијан Зол (1941–2017): 1990–2002
  • Карл Хајнц Лауденбах (роден 1957): 2002–2008
  • Кеј Бланкенбург (роден 1957): 2008–2020
  • Дирк Фогел (роден 1977): од 2020

Градски совет[уреди | уреди извор]

Советот на Бад Кисинген (2020–2026), избран на 15 март 2020 година:[13]

  • Градоначалникот Дирк Фогел (Социјалдемократска партија на Германија, СПД)
  • 9 членови на Христијанско-социјалната унија на Баварија (ЦСУ)
  • 6 членови на СПД
  • 4 членови на Демократски граѓани на Кисинген (ДБК, локална група)
  • 3 членови на партијата Слободни гласачи
  • 4 членови на Граѓаните за животна средина (БФУ) / Алијанса 90 / Зелените / ОДП
  • 2 члена на Алтернатива за Германија (АФД)
  • 1 член на партијата Левица
  • 1 член на Иден Бад Кисинген (локална група)

Во мај 2020 година, три члена на ЦСУ преминале во ДБК. Оттогаш, ЦСУ има 6 членови во градскиот совет, а ДБК седум.

Збратимени градови[уреди | уреди извор]

Бад Кисинген е збратимен со:[14]

Уметност и култура[уреди | уреди извор]

Музеи[уреди | уреди извор]

  • Музеј Бизмарк во соленот Обере (горни солари)
  • Постојана изложба: Еврејскиот живот во поранешното еврејско училиште
  • Музеј Кардинал-Допфнер во Хаузен

Музика[уреди | уреди извор]

  • Фестивалот на класична музика Кисинген Сомер со учество на меѓународно познати оркестри и солисти е врвот на културниот календар.
  • Олимпијадата за пијано на Кисинген (Klavierolymp), натпревар на млади пијанисти, поврзан со Кисинген Сомер, се одржува наесен.
  • Секоја зима се одржува друг музички фестивал наречен Кисинген Винтерзаубер.
  • Националниот натпревар на германски дувачки оркестар се одржувал во Бад Кисинген во 2014 и 2016 година.

Други редовни настани[уреди | уреди извор]

  • Годишниот фестивал Ракочи, последниот викенд од јули, се одржува во чест на сите историски личности чии животи биле поврзани со Бад Кисинген. Завршува со парадата во недела попладне. Историските личности ги претставуваат граѓаните на градот во текот на целиот викенд и учествуваат во градскиот живот.
  • Kissinger Kabarettherbst е серија на настапи на кабаре уметници во есен.

Архитектура[уреди | уреди извор]

Урнатините на замокот Боденлаубе од 1180 година гледаат кон градот одозгора. Старото градско собрание е ренесансен дизајн од 1577 година. Денешното градско собрание е поранешната палата на благородничкото семејство фон Хејслајн, изградена од Јохан Диенценхофер во 1706 година. Средновековната капела Мариенкапеле била обновена и зголемена од Балтасар Нојман. Католичката парохиска црква Херц-Јесу-Кирче (Црквата на Светото Срце Исусово) била изградена во неоготски стил во 1882 година од Андреас Лори. Кулата е висока 67 метри. Јакобускирхе (Црквата Свети Џејмс) била старата католичка парохиска црква во Бад Кисинген. Кулата датира од 14 век, црквата – заменувајќи го средновековниот претходник – била изградена од 1772 до 1775 година од Јохан Филип Гејгел во класицистички стил. Лутеранската црква Erlöserkirche (Црквата на Спасителот) била подигната во 1847 година според плановите на архитектот Фридрих фон Гертнер, а се проширила во 1891 година според плановите на Август Тиерш. Руската православна црква Свети Сергиј Радонешски, осветена во 1901 година, била дизајнирана од царскиот архитект Виктор Шретер (Санкт Петербург) во неовизантиски стил и подигната од архитектот Карл Крампф (Кисинген) за тогаш многубројните гости на руската бања. Англиканската црква од 1862 година за британските спа гости била продадена на лутеранската заедница во 1953 година. Распаднатата зграда била заменета со Лутеранскиот центар на заедницата во 1968 година.

Помеѓу 1838 и 1913 година, аркадата (Аркаденбау) била изградена околу бањската градина од страна на Фридрих фон Гертнер, како и салите за користење на минералната вода („Бруненхале“) и за шеталиштата („Ванделхале“), по дизајн на Макс Литман. Литман, исто така, го дизајнирал Куртеатарот (спа театар), завршен во 1905 година и концертната сала Регентенбау, инаугурирана во 1913 година. Зградата на железничката станица, со ренесансната фасада за заживување, била изградена во 1874 година под надзор на Фридрих Бурклин. Термалните бањи Кисалис биле отворен во 2004 година. Тие се едни од најголемите велнес бањи во Европа и најголемиот градежен проект во градот од Втората светска војна. Друга точка на интерес е казиното во бањскиот парк.

Други архитектонски атракции во Бад Кисинген вклучуваат:

  • Споменикот на Бизмарк
  • Кулата Бизмарк
  • Кулата Лудвиг
  • Кулата Вителсбахер

Спорт[уреди | уреди извор]

Бад Кисинген може да се пофали со голем број спортски клубови и видови спортови:

  • Фудбал
    • 1. ФК 06 Бад Кисинген
    • ТСВ Рајтерсвајзен
    • ТВ „Ватер Јан“ Бад Кисинген-Винкелс
    • Пост СВ Бад Кисинген
    • ТСВ гг Кисинген-Хаузен
    • СВ Бад Кисинген-Гариц
    • СВ Бад Кисинген-Арншаузен
    • ФК Викторија Бад Кисинген-Попенрот
  • Тенис
    • ТЦ Рот Вајс Бад Кисинген
    • ТСВ Бад Кисинген
  • Голф (клуб основан во 1910 година; терен за голф отворен во 1911 година од Луис Бота, премиер на Јужна Африка)[15]
  • Мечување
  • Кошарка
  • Пливање
  • Хокеј на мраз
  • Летање
  • Џудо
  • Шах
  • Стрелање
    • Стрелачки клуб „Еделвајс“ Рајтерсвајзен (воздушен пиштол на баварската лига 2005/2006)
  • Јавање коњ

Светско првенство 2006 година[уреди | уреди извор]

За време на Светското првенство во фудбал во 2006 година, Бад Кисинген бил дом на репрезентацијата на Еквадор (селекцијата на Хрватска била во Бад Брукенау). За тимот биле надградени спортските капацитети и инфраструктурата.

Образование[уреди | уреди извор]

  • Основно училиште Синберг
  • Средно училиште Антон Клигл
  • Државно средно училиште Бад Кисинген
  • Гимназија Џек Штајнбергер, именувана по Џек Штајнбергер (германско-американски физичар и добитник на Нобеловата награда)
  • Стручна школа Бад Кисинген
  • Училиште Франц фон Прумер

Забележителни луѓе[уреди | уреди извор]

Кирил Кистлер
  • Џеф Бејкер (роден 1981), играч на Мајами Марлинс од МЛБ лигата
  • Ото фон Ботенлаубен (1177-1245), гроф од Хенеберг, минисер и крстоносец
  • Клаус-Френц Клаусен (1939-2022), отоларинголог
  • Јулиус Допфнер (1913–1976), кардинал и надбискуп на Минхен и Фрајзинг
  • Тука почина Сер Дорабџи Тата (1859-1932), клучна личност во историјата и развојот на групата Тата
  • Тронг Хиу (роден 1992), победник на Виетнамскиот идол 2015 година[16]
  • Баптист Хофман (1863–1937), оперски баритон и учител по глас
  • Кирил Кистлер (1848–1907), композитор, музички едукатор и музички издавач
  • Прадедото на Хенри Кисинџер (1923–2023), Мајер Лоб, го добил своето име од Бад Кисинген во 1817 година[17]
  • Антон Клигл (1872–1927), пронаоѓач на светлината Клиг
  • Оскар Паница (1853–1921), лекар и писател
  • Хана Ралф (1888–1978), сценска и филмска актерка
  • Филип Шмит (1902–1950), командант на СС во нацистичкиот затворски логор егзекутиран за воени злосторства
  • Џек Штајнбергер (1921–2020), физичар и добитник на Нобеловата награда

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Ein Platz für das Weltbad Bad Kissingen“.
  2. Landwehr, Andreas (24 July 2021). 'Great Spas of Europe' awarded UNESCO World Heritage status“. Deutsche Presse-Agentur. Архивирано од изворникот на 25 July 2021. Посетено на 25 July 2021.
  3. „The Great Spa Towns of Europe“. UNESCO World Heritage Centre. Посетено на 25 July 2021.
  4. Thomas Ahnert, Peter Weidisch: 1200 Jahre Bad Kissingen, 801–2001, Facetten einer Stadtgeschichte, Bad Kissingen 2001, ISBN 3-929278-16-2
  5. Bad Kissingen, Merkur, 10 March 2021 (in German)
  6. Edward Austin Sheldon (1875). „Battle of Kissingen“. The first[-fifth] reader. Scribner, Armstrong & company.
  7. „Sidney Fay, the Origins of the World War, Vol 1, ch 4“.
  8. „Immer noch bekanntester Kurort“. 20 May 2008. Архивирано од изворникот на 20 February 2017. Посетено на 19 February 2017.
  9. „Архивиран примерок“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 26 February 2017. Посетено на 25 February 2017.
  10. 10,0 10,1 10,2 (Report). Отсутно или празно |title= (help); |access-date= бара |url= (help)
  11. „Weltbad Kissingen“. Архивирано од изворникот на 2019-12-01. Посетено на 2023-12-08.
  12. „World Meteorological Organization Climate Normals for 1991–2020“. World Meteorological Organization Climatological Standard Normals (1991–2020). National Oceanic and Atmospheric Administration. Архивирано од изворникот на 12 October 2023. Посетено на 12 October 2023.
  13. "Stadtratswahl Bad Kissingen: Grüne verdoppeln ihre Sitze", Saale-Zeitung, 17 March 2020 (на германски)
  14. „Partnerstädte der Stadt Bad Kissingen“ (германски). Bad Kissingen. Архивирано од изворникот на 8 December 2021. Посетено на 2021-12-08.
  15. Achim Maedler-Pietsch: Golf in Bad Kissingen, in: Thomas Ahnert, Peter Weidisch (Ed.): 1200 Jahre Bad Kissingen 801–2001, Facetten einer Stadtgeschichte.
  16. Arnold, Michael (18 October 2015). „Zero to Hero“. Oi Vietnam. Metro Advertising.
  17. „Die Kissingers in Bad Kissingen“. Bayerischer Rundfunk (германски). 2 June 2005. Архивирано од изворникот на 29 September 2007. Посетено на 3 February 2007.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]