Хамамелис
| Хамамелис | |
|---|---|
| Научна класификација [ у ] | |
| Непознат таксон (попр): | Хамамелис |
| Вид: | Хамамелис |
| Научен назив | |
| Хамамелис | |
| Хамамелис | |
|---|---|
| Leaves and flowers | |
Научна класификација 
| |
| Царство: | Plantae |
| Оддел: | Tracheophytes |
| Оддел: | Angiosperms |
| Оддел: | Eudicots |
| Ред: | Saxifragales |
| Семејство: | Hamamelidaceae |
| Род: | Hamamelis |
| Вид: | H. virginiana
|
| Биномен назив | |
| Hamamelis virginiana | |
| Distribution of witch-hazel | |
Хамамелис (латински: Hamamelis virginiana), познат како леска вештерка, обична вештерка-леска и американска вештерка-леска, е вид на цветна грмушка пронајдена во источна Северна Америка, од Нова Шкотска западно до Минесота и јужно до централна Флорида до источен Тексас.
Опис[уреди | уреди извор]
Тоа е мало, листопадно растение или грмушка со висина до 6 м (поретко до 10 м), често со густа група стебла од основата. Кората е светло-кафеава, мазна, лушпеста, внатрешната кора црвеникаво виолетова. Гранките на почетокот се рапави, подоцна мазни, светло портокалово кафеави, обележани со повремени бели точки, на крајот темно или црвеникаво кафеави. Пупките на зеленилото се акутни, малку фалсификувани, пердуви, светло кафени. Листовите се овални, долги и широк, кос во основата, акутен или заоблен на врвот, со брановидни заби или плитко лобус раб и краток, витко петиол 6-15 мм (0,24-0,59 во) долго; средното ребро е повеќе или помалку влакнесто, витко, со шест до седум пара примарни вени. Младите листови се отворени инволутни, покриени ѕвездести 'рѓосани надолу; кога целосно ќе пораснат, тие се темнозелени одозгора, а побледи одоздола. На есен тие пожолтуваат со 'рѓосани дамки. Стипулите на листовите се ланцетни, акутни; тие паѓаат набргу откако листот ќе се прошири.
Цветовите се бледо до светло жолти, ретко портокалови или црвеникави, со четири ливчиња во форма на лента долги и четири кратки стомаци и растат во кластери; цветањето започнува околу средината на есента и продолжува до доцна есен. Цветната чашка е длабоко четвороделна, многу долу, внатре портокалово-кафеава, вметната во пупка, упорна, кохерентна со основата на јајниците. Во основата се појавуваат две или три гранки. Плодот е тврда дрвенеста капсула 10–14 mm (0,39-0,55 во) долга, која експлозивно се дели на врвот на зрелоста една година по опрашувањето, исфрлајќи ги двете сјајни црни семиња до 10 м оддалечено од родителското растение. Може да се разликува од сродниот Hamamelis vernalis по неговото цветање во есен, а не во зима.[1][2]
Екологија[уреди | уреди извор]
Хамамелис е растение опрашувач кое привлекува молци и поддржува 62 видови гасеници.[3][4]
Употреба[уреди | уреди извор]
Домородните Американци произведувале екстракт од леска со варење на стеблата на грмушката и производство на лушпа, која се користела за лекување на отоци, воспаленија и тумори.[5] Раните пуритански доселеници во Нова Англија го усвоија овој лек од домородците, а неговата употреба стана широко застапена во Соединетите Држави.[6]
Екстракт од растението се користи во адстрингентната Хамамелис.
Хамамелис произведува специфичен вид танини наречени танини. Една од тие супстанции покажува специфична цитотоксична активност против клетките на ракот на дебелото црево.[7]
Кората и лисјата ги користеле Индијанците за лекување на надворешни воспаленија. Екстрактот на Хамамелис било популарна дестилација на кората во разреден алкохол.
Дрвото е светло-црвеникаво кафеаво, сапуново дрво речиси бело; тежок, тврд, блиску зрнеста, со густина од 0,68.Грешка во наводот: Неважечки параметар во ознаката <ref>.
Како радиестезиија се претпочитаат чаталестите гранчиња.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Flora of North America Editorial Committee (уред.), „Hamamelis“, Flora of North America North of Mexico (FNA), New York and Oxford – преку eFloras.org, Ботаничка градина на Мисури, Сент Луис и Хербариуми на Харвард, Кемриџ Invalid
|mode=CS1(help) - ↑ Keeler, H.L. (1900). Our Native Trees and How to Identify Them. New York: Charles Scribner's Sons. стр. 157–160.
- ↑ Darke, Rick; Tallamy, Doug (2014). The Living Landscape: Designing for beauty and biodiversity in the home garden. London, Portland: Timber Press.
- ↑ Pollinator Partnership and NAPPC. „Selecting Plants for Pollinators: Laurentian Mixed Forest Province“ (PDF). Pollinator Partnership.
- ↑ Dweck, Anthony C. „Ethnobotanical Use of Plants, Part 4: The American Continent“ (PDF).
- ↑ Bingham, Michael C. (20 October 1997). „Which Witch Is Witch Hazel (and Which Dickinson Makes It)?“. Connecticut Business Journal. Архивирано од изворникот на 2 August 2009. Посетено на 27 December 2012.
- ↑ Sánchez-Tena, Susana; Fernández-Cachón, María L.; Carreras, Anna; Mateos-Martín, M. Luisa; Costoya, Noelia; Moyer, Mary P.; Nuñez, María J.; Torres, Josep L.; Cascante, Marta (January 4, 2012). „Hamamelitannin from Witch Hazel (Hamamelis virginiana) Displays Specific Cytotoxic Activity against Colon Cancer Cells“. J. Nat. Prod. 75 (1): 26–33. doi:10.1021/np200426k. PMID 22216935.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
. The American Cyclopædia. 1879.
