Прејди на содржината

Црвени крвни зрнца

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Еритроцити)
Црвени крвни клетки (еритроцити)

Еритроцитите се црвените крвни клетки. Тие се едни од формативните елементи на крвта, покрај леукоцитите и тромбоцитите. Еритроцитите имаат форма двојно вдлабнат диск, со должина од 7- 8 микрони и ширина 2 микрони.Кај цицачите тие не содржат јадро и затоа имаат кус животен век (од 80 до 120 дена), додека кај останатите ’рбетници има јадро, со исклучок на дождовниците од родот Batrachosepѕ. Внатрешноста на еритроцитите е исполнета со белковина хемоглобин. Хемоглобинот е воедно и пигментот кој ја дава црвената боја на крвта, а во составот има јон на железо Fe++, кој се сврзува со кислородот од белите дробови и го пренесува низ целиот организам. Овој процес се нарекува оксигенација. По пат еритроцитите ги собираат отпадните материи и ги носат во белите дробови, од каде тие се издишуваат во форма на јаглерод диоксид, а дел од јаглерод диоксидот влегува во состав на хемоглобинот. Бројот на еритроцитите варира во зависност од полот.

Бројот на еритроцитите кај човекот изнесува меѓу 4 и 5 милиони во 1mm³ крв. Во одредени услови бројот на еритроцитите се менува. На пример, при престој на места со надморска височина над 2500м, тој се зголемува. За разлика од тоа, при акутни и хронични крварења, како и при болести што се придружени со намалено создавање или зголемено распаѓање на еритроцитите, бројот на еритроцитите се намалува.

Кај еритроцитите се разликува клеточна мембрана, хемоглобин и строма.

Мембраната кај еритроцитите е составена од двоен липобелковински сплет. Еритроцитната мембрана е лесно пропустлива за вода и тоа во двете насоки, пред сè во зависност на осмотските услови. Така, ако еритроцитите се во хипертонична средина водата излегува од еритроцитите и тие се собираат. Карактеристичната појава на оштетување или разградување на клеточна мембрана на еритроцитите, поради што од нив излегува хемоглобинот, се нарекува хемолиза.[1]

Биохемиски состав

[уреди | уреди извор]

Еритроцитите во својот состав најмногу имаат вода (од 60% до 67%), а содржат и мало количество соли. Од органските соединенија во еритроцитите има јаглехидрати, масти, фосфатиди, белковини. Од белковините најважен е хемоглобинот кој претставува 32% од тежината на еритроцитите или над 90% од протоплазмата на еритроцитите.[2]

Ако нема доволно црвени крвни зрнца, тогаш човек може да се чувствува исцрпен и слаб. Тој може да биде блед и лесно да се заморува затоа што телото не го добива сиот кислород што му е потребен. Недостатокот на еритроцити се вика анемија,слабокрвност.

  1. Учебник по биологија за трета година на реформираното гимназиско образование стр.85
  2. Учебник по биологија за трета година на реформираното гимназиско образование стр.86