Гребло

Од Википедија — слободната енциклопедија
Ситнење на почвата и покривање на сеидбените бразди со гребло.
Дрвено рачно гребло
Тешко гребло за работа на земја и камење
Лесно гребло за лисја и трева

Гребло[1][2] или грибло[3][4] — алатка што се користи за дополнителна обработа на почвата, изработка на леи, сеење (покривање на браздите) и рамнење.[5] Работниот дел е изработен од метал или дрво со 10-16 запци на растојание од 2,5 см, така што ширината варира од 25,5 до 41 см.

Големите механизирани верзии на гребла кои се користат во земјоделството, наречени гребла за сено, се направени во многу различни облици (на пр. гребла со ѕвездести тркала, ротирачки гребла итн.). Немеханизирано земјоделство може да се врши со различни облици на рачни гребла.

За покривање на сеидбените бразди добри се гребла низ чија основа во облик на дрвена гредичка се заковуваат клинци, чии врвови ги претставуваат запците на греблото. Должината на гредичката е 60 см, растојанието помеѓу клинците е 2,5 или 5 см, а бројот на клинците е 19 или 12. Држачот за греблото е долг 120-200 см, а пречникот е 2,8 м.

Во Стара Грција се користеле гребла харпагии (), а Римјаните имале четиризабни гребла. Покрај четиризабните, за покривање на семето се користеле и дрвени гребла, кои директно доаѓаат од слични од преддинастичкиот Египет[6].

Видови гребла[уреди | уреди извор]

Рачно изработени гребла на продажба. Кашгарски пазар во 2011 година.

Модерните рачни гребла обично имаат челични, пластични или бамбусови запци, иако историски тие биле направени од дрво или железо. Рачката е обично долга ~ 1,5 м и е изработена од дрво, бамбус, челик или фиберглас.

Греблата за лисје, кои се користат како метла за собирање лисја, косење трева и отпадоци, имаат долги, прави запци со свиен облик на крајот и се разместени од точката на прицврстување. Ова овозможува извесна флексибилност за да им се овозможи на запците да се прилагодат на теренот, а истовремено се лесни за да се минимизира оштетувањето на вегетацијата.

Градинарските гребла обично имаат челични запци и се наменети за погруба употреба на земјиштето и поголеми остатоци. Тие имаат долги, крути запци кои мора да бидат во состојба да ги издржат силите на абразија и силите на свиткување.

Културни асоцијации[уреди | уреди извор]

Ако греблото лежи во земја со запците свртени нагоре, како што е прикажано на сликата погоре, и некој случајно нагази на нив, рачката на греблото може брзо да замавне нагоре, удирајќи ја жртвата в лице. Ова често се гледа во гротескните комедии и цртаните филмови, како што се Том и Џери и епизодата на Симпсонови „Рт на стравот“,[7] [8] во која серија гребла стануваат она што помошникот Боб го опишува како негов „смртен душман“. Постои руска изрека „да се нагази на исто гребло“ (руски: наступить на те же грабли), што значи „да се повтори истата глупава грешка“, исто така и зборот „гребло“ (руски: грабли) значи „неволја“ на руски сленг.

Тешко гребло[уреди | уреди извор]

Овој вид на гребло се користи за уредување и отстранување на земјата, како и за преместување на поголеми парчиња отпадоци. Повеќето плевели имаат послаби и поплитки корени од тревата, така што ако се повлечат заедно со (последователно) потребната сончева светлина, ѓубриво и семиња, а доколку е потребно подоцна и одредени лековити хемикалии, се добива добар тревен посев. Поголемите алатки (или приклучоци за косилка) почесто се користат за големи површини за одсламување или подготовка на тлото. Меѓутоа, дејството на соголување на почвата и нејзино изложување на сонце не е добро и не им оди во прилог на црвите. После тоа, почвата треба да се заштити со слама. Алатките за аерација на почвата не го отстрануваат плевелот, туку ја подготвуваат почвата без изложеност.

Пластика или метал[уреди | уреди извор]

Секој од овие метали има предности и недостатоци. Пластичните гребла обично се полесни и поевтини. Бидејќи тие можат да се произведуваат во поголема ширина, тие се посоодветни за собирање неодамна паднати лисје. Металните запци се посоодветни за работа во пролет кога остатоците се често влажни или скапани и најдобро може да се соберат кога металните запци ќе навлезат во слојот од слама.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „гребло“Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. „гребло“Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  3. „грибло“Дигитален речник на македонскиот јазик
  4. „грибло“Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  5.  Оваа статија вклучуват текст од дело кое сега е во јавна сопственостChisholm, Hugh, уред. (1911). „Rake“ . Encyclopædia Britannica. 22 (11. изд.). Cambridge University Press. стр. 867.CS1-одржување: ref=harv (link)
  6. Грбић, М. (2010): Производња садног материјала – Технологија производње украсних садница. Универзитет у Београду, Београд. 978-86-7299-174-1.
  7. Commentary for "Cape Feare". 2004. 
  8. Leopold, Todd (September 21, 2007). „The man who makes 'The Simpsons' sing“. Atlanta, Georgia: CNN Entertainment. Посетено на January 3, 2009.

Литература[уреди | уреди извор]

 

Надворешни врски[уреди | уреди извор]