Анджеј Себастијан Дуда е адвокат и политичар кој ја извршува функцијата претседател на Полска од 6 август 2015 година Парламентот од 2014 до 2015 година.

Дуда беше претседателски кандидат за партијата Право и правда (ПиС) за време на претседателските избори во мај 2015 година . Во првиот круг гласање доби 5.179.092 гласови – 34,76% од важечките гласови. Во вториот круг од гласањето, тој доби 51,55 отсто од гласовите, победувајќи го актуелниот претседател Бронислав Коморовски , кој доби 48,45 отсто од гласовите. На 26 мај 2015 година, Дуда поднесе оставка од своето партиско членство како новоизбран претседател.

На 24 октомври 2019 година, тој ја доби официјалната поддршка од PiS пред неговата реизборна кампања во 2020 година . Тој заврши прв во првиот круг, а потоа го порази Рафал Трзасковски во вториот круг со 10.440.648 гласови или 51,03% од гласовите. Во текот на неговиот прв и втор мандат, Дуда во голема мера се усогласуваше со десничарските идеологии застапени од PiS и неговиот водач Јарослав Качињски . По руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, Дуда одигра важна улога во координирањето на меѓународните напори за поддршка на војската на Украина.

Ран живот и образование[уреди | уреди извор]

Анджеј Дуда
Анджеј Дуда; Andrzej Duda
Претседател на Полска
	На должноста
	Стапил ; 6 август 2015 година
Премиер	Матеуш Моравјецки Доналд Туск
Претходник	Бронислав Коморовски
Пратеник во Европскиот парламент
	На должноста; 1 јули 2014 година – 25 мај 2015 година
Член на Сејмот
	На должноста; 8 ноември 2011 година – 1 јули 2014 година
Член на градскиот совет на Краков
	На должноста; 2 декември 2010 година – 8 ноември 2011 година
Државен потсекретар во Канцеларијата на претседателот
	На должноста; 16 јануари 2008 година – 6 јули 2010 година
Претседател	Лех Качински
Државен потсекретар во Министерството за правда
	На должноста; 1 август 2006 година – 15 ноември 2007 година
Министер	Збигњев Зиобро
Лични податоци
Роден(а)	Andrzej Sebastian Duda; 16 мај 1972 (51 г.); Краков, Полска
Народност	Полјанец
Партија	Независен (2015–сега)
Други припадности	Сојуз на слободата (2000–2001); Право и правда (2005–2015)
Сопружник	Агата Корнхаус
Деца	1
Живеалиште	Претседателската палата
Установа	Јагелонскиот универзитет
Вероисповед	Католичка
Потпис

Дуда е роден на 16 мај 1972 година во Краков , во семејството на Јанина (Милевска) и Јан Тадеуш Дуда, професори на Универзитетот за наука и технологија АГХ . Неговиот дедо се борел во Полско-советската војна , а подоцна бил припадник на домашната армија за време на Втората светска војна. Помеѓу 1987 и 1991 година, Дуда присуствуваше на средното училиште Јан III Собиески, Краков , каде што се истакна во хуманистичките науки . Потоа студирал право на Јагелонскиот универзитет и се стекнал со диплома по право. Во 2001 година, тој беше назначен за истражувачки асистент на Катедрата за административно право на Правниот и административен факултет на Јагелонскиот универзитет . Во јануари 2005 година, Дуда се здоби со диплома за доктор на правни науки (ДОЛ) на Јагелонскиот универзитет. Поради својата политичка кариера, тој главно беше на неплатено отсуство од универзитетот од септември 2006 година, освен 13-месечен интервал кој започна во септември 2010 година, кога се врати на универзитетот. Дополнително, тој бил предавач на колеџот за образование и администрација Миешко I, Познањ.

Политичка кариера[уреди | уреди извор]

Дуда ја започна својата политичка кариера со сега веќе непостоечката Партија на Унијата на слободата во раните 2000-ти. По парламентарните избори во 2005 година, тој ја започна својата соработка со Партијата на правото и правдата (ПиС). Тој беше државен потсекретар во Министерството за правда помеѓу 2006 и 2007 година пред да стане член на полскиот државен трибунал од 2007 до 2008 година.Од 2008 до 2010 година, за време на претседателствувањето на Лех Качински , Дуда беше државен потсекретар во Канцеларијата на претседателот . Во 2010 година, тој беше неуспешен кандидат да стане градоначалник на Краков како кандидат на ПиС, но беше поуспешен на парламентарните избори во 2011 година, каде што доби 79.981 глас за областа Краков, и на тој начин стана член на Сејмот . Во септември 2013 година, информативниот магазин „Политика“ го пофали Дуда дека е еден од најактивните членови на парламентот, опишувајќи го како отворен за аргументи на опозицијата и дека се воздржува од лични напади, како дел од неговата улога во Комисијата за уставна одговорност. Дуда остана член на Сејмот се додека не беше избран во Европскиот парламент во 2014 година

Претседателска кампања 2015 година[уреди | уреди извор]

Како што истекуваше претседателскиот мандат на Бронислав Коморовски , Коморовски можеше да побара реизбор на закажаните претседателски избори. Дуда беше ривал на Коморовски за право и правда на изборите.Во првиот круг од претседателските избори во 2015 година , Дуда беше прв, кој доби 5.179.092 гласови и со тоа 34,76% од важечките гласови. Во вториот круг Дуда освои 51,55% од гласовите наспроти уделот од 48,45% на неговиот ривал, актуелниот претседател Бронислав Коморовски . На 26 мај 2015 година, тој официјално поднесе оставка од партиското членство; Неодамнешниот преседан бара претседателот да не биде формален член на политичка партија.

Претседателска кампања 2020 година[уреди | уреди извор]

Во првиот круг од претседателските избори во 2020 година , Дуда изгледаше како прв, добивајќи речиси 44% од гласовите. Градоначалникот на Варшава Рафал Трзасковски се најде на второто место, со нешто повеќе од 30 отсто од гласовите. Вториот круг се одржа на 12 јули. Дуда победи на реизборот.

Претседателство (2015-сега)[уреди | уреди извор]

Првиот петгодишен мандат на Анджеј Дуда започна на 6 август 2015 година со полагање заклетва за време на седницата на Националното собрание . Дуда го отфрли предлогот на Европската унија за мигрантски квоти за прераспределба на барателите на азил , велејќи: „Нема да се согласам со диктат на силните. Нема да поддржам Европа во која економската предност од големината на населението ќе биде причина да се изнудат решенија на други земји без оглед на нивните национални интереси“. Во септември 2015 година, премиерката Ева Копач изјави дека Полска, како израз на „европска солидарност“, ќе прими 2.000 луѓе во следните две години, главно од Сирија и Еритреја (од 3.700 првично побарани). Дуда и хрватската претседателка Колинда Грабар-Китаровиќ беа основачите на Иницијативата Три мориња . Дуда постојано се состануваше со генералниот секретар на Кинеската комунистичка партија , Си Ѓинпинг , наведувајќи дека „полските компании ќе имаат огромна корист“ од Кинеската иницијатива „Појас и пат“ . Дуда и Си потпишаа декларација за стратешко партнерство во која повторија дека Полска и Кина меѓусебно се гледаат како долгорочни стратешки партнери. Дуда рече дека се надева дека Полска ќе стане порта кон Европа за Кина. Во септември 2017 година, неговиот рејтинг на одобрување изнесуваше 71%, а во февруари 2018 година, на 72%, рекорд што го надмина само Александар Квашњевски , чиј рејтинг на одобрување надмина 75% од 1995 до 2005 година На 6 јуни 2023 година, Дуда ги претстави трите цели на полското претседавање со Европската унија во првата половина на 2025 година. Првата цел е продлабочување на трансатлантската соработка и зајакнување на односите меѓу Европската Унија и Соединетите Држави. Втората цел е дополнително да се прошири заедницата за да ги вклучи Украина, Молдавија и Западен Балкан, а во иднина и други земји аспиранти. Третата цел ќе биде зајакнување на енергетската безбедност на Европа.

Личен живот[уреди | уреди извор]

Дуда е оженет со Агата Корнхаузер-Дуда , професорка по германски јазик во средното училиште Јан III Собиески во Краков. Тие се запознале како средношколци, на забава. Двојката е во брак од 21 декември 1994 година. Тие имаат една ќерка по име Кинга (р. 1995 година). Свекор на Дуда е Џулијан Корнхаузер , познат писател, преведувач и литературен критичар. Дуда е искусен скијач, а учествувал на полското академско првенство во алпско скијање додека бил студент. Дуда е римокатолик . Учествувал во верски церемонии во многу прилики, вклучително и полноќна миса , благослов на храна на Велика Сабота и поворка Корпус Кристи во Краков .