Андезит
| Магматска карпа | |
 Андезит | |
| Состав | |
|---|---|
| Intermediate Главни минерали: плагиоклаза и пироксен или хорнбленда |
Андезит — преодни неовулкански магматски карпи, кои според минералошкиот состав се еквивалентни на диоритите. Андезит има порфирска структура. Текстурата им е најчесто масивна, а многу ретко флуидална или мандоласта. Главните состојки се јавуваат како во вид на фенокристали, така и во вид на основна маса. Свежите андезити имаат главно сива до темносива, а со распаѓање добиваат зеленкастосива или нијанси на розеникава боја[1].
Состав[уреди | уреди извор]
Андезитот како минерал од вулканско потекло, се раѓа кога магмата се излева на површината за време на ерупцијата или се замрзнува на плитка длабочина. Каменот има нерамна, ситно-грануларна структура и се состои од мали кристали на плагиоклаза - сорти на фелдспар, пироксни, вулканско стакло и многу други минерали. Основата на андезит е силициум диоксид (силика).
Распространетост[уреди | уреди извор]
Минералот андезит е именуван по планинскиот систем Анди, кој се наоѓа во Јужна Америка, каде што е широко распространет. За првпат овој камен, кој избегал од внатрешноста на земјата, бил опишан во 1836 од страна на германскиот геолог Леополд Бух, кој го истражувал феноменот на вулканизмот. Андезитот се јавува не само во Андите, туку насекаде, каде што се случиле вулкански ерупции. На пример, во Курилските Острови, Камчатка, во Крим на падините на Карадаг, Кавказ, па дури и во Карпатите. Андезитот е ископан во вулкански карпи на стари планини, како што се Урал и Алтај.
Во 2009 година, истражувачите откриле дека андезит бил пронајден во два метеорити[2].
Во Македонија, андезитите се доста застапени магматски карпи. Најмногу ги има во Кратовско-злетовската област, Осогово, Кожуф и други места заедно со дацитите , сочинувајќи ги така дацитско-андезитските масиви. Нашите дацитско-андезитски масиви се носители на сулфидните руди на олово и цинк[1]
Употреба[уреди | уреди извор]
Андезит не е само силен и огноотпорен минерал, туку има добра отпорност на киселини. Затоа, урнатините од него се користат во составот за отпорен цемент. Андезитот се смета за најдобар материјал за заштитна облога на печки, цевки и слично. Овој минерал се користи и при изградба на патишта.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 Јовановски, Милорад; Наум Гапковски, Игор Пешевски (2012). Инженерска геологија. Универзитет “Св.Кирил и Методиј”, Градежен факултет - Скопје. ISBN 978-608-4510-13-0..
- ↑ Day, James M. D.; Ash, Richard D.; Liu, Yang; Bellucci, Jeremy J.; Rumble, Douglas; McDonough, William F.; Walker, Richard J.; Taylor, Lawrence A. (7 јануари 2009). „Early formation of evolved asteroidal crust“. Nature. Newswise. 457 (7226): 179–82. Bibcode:2009Natur.457..179D. doi:10.1038/nature07651. PMID 19129845.CS1-одржување: датум и година (link)