Човечки химеризам

Од Википедија — слободната енциклопедија

Човечки химеризам ― појава во човековото тело со подмножество на клетки со посебен генотип од другите клетки, односно има генетски химеризам. Спротивно на тоа, поединецот каде што секоја клетка содржи генетски материјал од човек и животно е нарекуван „човечко-животински хибрид“, додека организам што содржи мешавина од човечки и нечовечки клетки би бил човечко-животинска химера“.[1]

Механизми[уреди | уреди извор]

Некои сметаат дека мозаицизмот е облик на химеризам,[2] додека други ги сметаат за различни.[3][4][5]

Мозаицизмот вклучува мутација на генетскиот материјал во клетката, што доведува до подгрупа на клетки кои се различни од останатите.

Природниот химеризам е спој на повеќе од еден оплоден зигот во раните фази на пренаталниот развој. Тоа е многу поретко од мозаицизмот.[5]

Во вештачкиот химеризам, поединецот има една клеточна лоза која била наследена генетски во времето на создавањето на човечкиот зародок, а другата која била воведена преку процедура, вклучувајќи пресадување на органи или трансфузија на крв.[6] Специфичните видови пресадувања кои би можеле да ја предизвикаат оваа состојба вклучуваат пресадување на коскена срцевина и пресадување на органи, бидејќи телото на примателот во суштина работи на трајно вклучување на новите крвни матични клетки во него.

Примери[уреди | уреди извор]

Природен химеризам[уреди | уреди извор]

Природниот химеризам е документиран кај луѓето во неколку случаи.

  • Холандската спринтерка Фукје Дилема била исфрлена од репрезентацијата во 1950 година откако одбила задолжителен тест за полот во јули 1950 година; подоцнежните истраги откриле Y-хромозом во нејзините телесни клетки, а анализата покажала дека таа веројатно била жена со мозаицизмот 46,XX/46,XY.[7]
  • Во 1953 година, човечка химера била објавена во British Medical Journal. Кај една жена била откриена крв што содржи две различни крвни групи. Очигледно ова е резултат на клетките на нејзиниот брат близнак кои живеат во нејзиното тело.[8] Студија од 1996 година покажала дека таквиот химеризам на крвната група не е редок.[9]
  • Во 2002 година, на Лидија Ферчајлд и била одбиена јавната помош во сојузната држава Вашингтон кога се појавиле докази од ДНК кои покажаа дека таа не е мајка на нејзините деца. Адвокатот на обвинителството слушнало за човечка химера во Нова Англија, Карен Киган, и ѝ ја предложиле можноста на одбраната, која можеше да покаже дека и Ферчајлд е химера со две групи на ДНК и дека еден од тие групи можела да биде мајка на децата.[10]
  • Во 2002 година, една статија во списанието New England Journal of Medicine опишала жена кај која неочекувано бил идентификуван тетрагаметички химеризам откако била подложена на подготовки за пресадување на бубрег. Тие подготовки за пресадувањето барале од пациентката и нејзиното потесно семејство да поминат тестови за хистоусогласеност, чиј резултат навел дека таа не е биолошка мајка на две од нејзините три деца.[11]

Ненамерен химеризам поврзан со третмани[уреди | уреди извор]

  • Пријавени се неколку случаи на невообичаени химерски феномени кај примателите на коскената срцевина.
    • Во 2019 година, крвта и семената течност на маж во Рено, Невада (кој бил подложен на вазектомија), ја покажала само генетската содржина на неговиот дарител на коскена срцевина. Брисевите од неговите усни, образ и јазик покажале мешана содржина на ДНК.[12]
    • Содржината на ДНК на машкото семе, после случај на физички напад во 2004 година, била совпадната со онаа на маж кој бил во затвор за време на нападот, но кој бил дарител на коскена срцевина на неговиот брат, за кој подоцна било утврдено дека го извршил кривичното дело.[12][13][14]
    • Во 2008 година, еден човек загинал во сообраќајна несреќа што се случила во Сеул, Јужна Кореја. За да биде идентификуван, му била извршена анализа на ДНК. Резултатите откриле дека ДНК од неговата крв, заедно со некои од неговите органи, делувале дека покажува дека е женско. Подоцна било утврдено дека тој добил пресадување на коскена срж од неговата ќерка.[12]
  • Друг пример на човечки химеризам поврзан со третман бил објавен во 1998 година, каде што мажот имал делумно развиени женски органи поради химеризмот. Тој бил зачнат со ин-витро оплодување.[15]

Човечко-животински химери[уреди | уреди извор]

Човечко-животинските химери вклучуваат луѓе кои биле подложени на ксенопресадување од нечовек во човек, што е пресадување на живи клетки, ткива или органи од еден вид во друг.[16][17]

Ксеноматеријатите добиени од пациентите се создавани со ксенопресадување на човечки туморски клетки во имунокомпромитирани глувци и е истражувачка техника која често е користена во предклиничките онколошки истражувања.[18]

  • Првите стабилни човечко-животински химери кои навистина постоеле, првпат биле создадени од научниците од Вториот медицински универзитет во Шангај во 2003 година, како резултат на спојување на човечки клетки со јајца од зајаци.[17]
  • Во 2017 година, било пријавено дека е создаден човечко-свинска химера; химерата исто така била пријавен дека има 0,001% човечки клетки, а билансот истакнувал дека е свиња.[19][20][21] Зародокот се состоел претежно свински клетки и некои човечки клетки. Научниците изјавиле дека се надеваат дека ќе ја искористат оваа технологија за да го решат недостигот на дарителски органи.[22][23]
  • Во 2021 година, човечко-мајмунска химера била создадена како заеднички проект помеѓу Салковиот институт во Соединетите Држави и Универзитетот Кунмин во НР Кина и објавена во списанието Cell.[24] Тоа вклучувало вбризгување на човечки матични клетки во зародоци од мајмуни. На зародоците им било дозволено да растат само неколку дена, но студијата покажа дека некои од овие зародоци сè уште имаат човечки матични клетки кои преживеале на крајот од опитите. Бидејќи луѓето се потесно поврзани со мајмуните од другите животни, тоа значи дека има поголеми шанси химерските зародоци да преживеат подолги периоди за да можат органите да се развијат. Проектот отворил можности за пресадување на органи, како и етички грижи, особено во врска со развојот на човечкиот мозок кај приматите.[25]

Химерска идентификација[уреди | уреди извор]

Невештачкиот химеризам традиционално е сметан за редок поради малиот број пријавени случаи во медицинската книжевност.[26] Сепак, ова може да се должи на фактот дека луѓето можеби не често се свесни за оваа состојба за почеток. Обично нема знаци или симптоми за химеризам освен неколку физички симптоми како што се хиперпигментација, хипопигментација, Блашкови линии, несиметрија на телото или хетерохромија (поседување на две очи со различна боја).[27] Сепак, овие знаци не мора да значат дека поединецот е химера и треба да се гледа само како можни симптоми. Повторно, форензичката истрага или љубопитноста околу неуспешниот ДНК тест за мајчинство/татковство обично води до случајно откривање на оваа состојба. Со едноставно правење на ДНК тест, кој обично се состои или од брз брис од образите или од тест на крвта, се открива некогаш непознатиот втор геном, со што тој поединец е идентификуван како химера.[28]

Химеризам и заемен пол[уреди | уреди извор]

Концептот на „човечки хермафродит“ што произлегува од химеризмот е во голема мера погрешна претстава.[29] Повеќето заемно/меѓуполови поединци не се химери,[30][29] и повеќето човечки химери не се забележани дека имаат меѓуполови особини.[29] Теоретски, ако гинандроморфната човечка химера има целосно функционално машко и женско гонадно ткиво, таквата индивидуа може да се само-оплоди;[31][32] оваа хипотеза е поткрепена со фактот дека хермафродитните животински видови најчесто се размножуваат на овој начин, а тоа е забележано и кај зајакот.[33] Сепак, ниту еден таков случај на функционално само-оплодување никогаш не е документиран кај луѓето;[34] и не постои или е исклучително редок кај цицачите,[35][36][37][38][39] особено кај луѓето.[40][41][42][43] Иако е познато дека луѓето имаат полови особини кои се разликуваат од „вистински маж“ или „вистинска жена“, овие поединци спаѓаат под општествениот општ поим за меѓуполови состојби и особини, а некои сметаат дека поимот „хермафродит“ е навреда кога се применува кон нив.[44][45][46]

Законодавство[уреди | уреди извор]

Закон за забрана на човечката химера[уреди | уреди извор]

На 11 јули 2005 година, предлог-законот познат како Закон за забрана на човечката химера бил воведен во Конгресот на Соединетите Држави од страна на сенаторот Семјуел Браунбек; сепак, бил запрен во Конгресот некаде следната година. Предлог-законот бил воведен врз основа на наодите дека науката напредувала до точка каде што човечките и нечовечките видови можат да бидат споени за да создадат нови облици на живот. Поради ова, може да се појават етички прашања бидејќи се замаглува границата меѓу луѓето и другите животни, а според предлог-законот со ова заматување на линиите доаѓа до израз на непочитување на човечкото достоинство. Последното тврдење изнесено во Законот за забрана на човечката химера било дека има зголемен број на животински болести. Со тоа што е кажано, создавањето на химери меѓу човекот и животното може да им овозможи на овие болести да стигнат до луѓето.[47]

На 22 август 2016 година, друг предлог-закон, Законот за забрана на човечко-животинската химера од 2016 година, бил воведен во Претставничкиот дом на Соединетите Држави од Кристофер Х. Смит. Законот ја идентификува химерата како:

  • човечки зародок во кој нечовечка клетка или клетки (или нивни составни делови) се воведени за да биле направи несигурно членството на зародокот во видот Homo sapiens;
  • химерен човечки/животински зародок произведен со оплодување човечко јајце со нечовечка сперма;
  • химерен човечки/животински зародок произведен со оплодување на нечовечко јајце со човечка сперма;
  • зародок произведен со внесување на нечовечко јадро во човечко јајце;
  • зародок произведен со внесување на човечко јадро во нечовечко јајце;
  • зародок кој содржи најмалку хаплоидни групи на хромозоми и од човечки и од нечовечки животен облик;
  • нечовечки облик на живот конструирана така што човечките гамети се развиваат во телото на нечовечки животен облик; или
  • нечовечки животен облик конструиран така што содржи човечки мозок или мозок кој потполно или претежно потекнува од човечки нервни ткива.

Предлог-законот забранува обиди за создавање човечко-животнска химера, пренос или обид за пренос на човечки зародок во нечовечка утроба, пренос или обид за пренос на нечовечки зародок во човечка утроба и преност или примање на која било цел на животинска химера. Казните за прекршување на овој предлог-закон се парични казни и/или затвор до 10 години. Предлог-законот бил упатен до Поткомитетот за злосторство, тероризам, домашна безбедност и истраги на 11 октомври 2016 година, но таму бил запрен.[48]

Патентирање[уреди | уреди извор]

Во Соединетите Држави, напорите за создавање на химерски ентитет, изгледале дека се законски кога темата првпат била појавена. Развојниот биолог Стјуарт Њуман, професор на Медицинскиот колеџ во Њујорк во Валхала, Њу Јорк, пријавил за патент на човечко-животинската химера во 1997 година како предизвик до Канцеларијата за патенти и трговски марки и Конгресот, мотивиран од неговиот морално и научно противење на идејата дека живите суштества воопшто можат да бидат патентирани. Претходниот правен преседан утврдил дека генетски изменетите ентитети, воглавно, може да бидат патентирани, дури и ако се засновани на суштества што се појавуваат во природата.[49] По седумгодишна постапка, патентот на Њумен конечно добил директно отфрлање. Правната постапка создала хартиена трага од аргументи, давајќи му на Њуман она што тој тврдел дека е победа. „Washington Post“ објавиле статија за контроверзноста во која се наведува дека покренала „длабоки прашања за разликите -- и сличностите -- меѓу луѓето и другите животни, како и за границите на третирањето на животните како сопственост“.[49]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Sarah Taddeo, Jason S. Robert (2014-11-04). "Hybrids and Chimeras: A Consultation on the Ethical and Social Implications of Creating Human/Animal Embryos in Research" (2007), by the HFEA“. The Embryo Project at Arizona State University. Hybrid embryos are embryos created by mixing human sperm and animal ova, or animal sperm and human ova. Human chimera embryos are human embryos that have had animal cells added to them during early development. … Lastly, transgenic human embryos are human embryos that have had animal genes inserted into them early in development.
  2. „Chimaera - an overview | ScienceDirect Topics“. www.sciencedirect.com. Посетено на 24 февруари 2024. Another form of chimera is the mosaic, which is a composite individual derived from a single fertilized egg.
  3. Madan, Kamlesh (2020-09-01). „Natural human chimeras: A review“. European Journal of Medical Genetics. 63 (9): 103971. doi:10.1016/j.ejmg.2020.103971. ISSN 1769-7212. A chimera is an organism whose cells are derived from two or more zygotes as opposed to a mosaic whose different cell lines are derived from a single zygote
  4. Anderson, D.; Billingham, R. E.; Lampkin, G. H.; Medawar, P. B. (1951-12-01). „The use of skin grafting to distinguish between monozygotic and dizygotic twins in cattle“. Heredity (англиски). 5 (3): 379–397. doi:10.1038/hdy.1951.38. ISSN 1365-2540. In the current embryological (which is also the classical) sense, a "chimaera" is an organism whose cells derive from two or more distinct zygote lineages, and this is the sense which the term "genetical chimaera" is here intended to convey. "Genetical mosaic" is less suitable, because a mosaic is formed of the cells of a single zygote lineage.
  5. 5,0 5,1 Santelices, B. (2004-11-01). „Mosaicism and chimerism as components of intraorganismal genetic heterogeneity“. Journal of Evolutionary Biology (англиски). 17 (6): 1187–1188. doi:10.1111/j.1420-9101.2004.00813.x. ISSN 1010-061X. Mosaicism originates by intrinsic genetic variations caused, among other processes, by somatic mutations, while chimerism originates from allogenic fusion or grafting. As such, chimerism is much rarer and involves a much larger genetic change than mosaicism.
  6. Rinkevich, B. (June 2001). „Human natural chimerism: an acquired character or a vestige of evolution?“. Human Immunology. 62 (6): 651–657. doi:10.1016/s0198-8859(01)00249-x. ISSN 0198-8859. PMID 11390041.
  7. Ballantyne, KN; Kayser, M; Grootegoed, JA (2011). „Sex and gender issues in competitive sports: investigation of a historical case leads to a new viewpoint“. British Journal of Sports Medicine. 46 (8): 614–7. doi:10.1136/bjsm.2010.082552. PMC 3375582. PMID 21540190.
  8. Bowley, C. C.; Ann M. Hutchison; Joan S. Thompson; Ruth Sanger (11 јули 1953). „A human blood-group chimera“. British Medical Journal. 2 (4827): 81. doi:10.1136/bmj.2.4827.81. PMC 2028470. PMID 13051584.
  9. Van Dijk, B. A.; Boomsma, D. I.; De Man, A. J. (1996). „Blood group chimerism in human multiple births is not rare“. American Journal of Medical Genetics. 61 (3): 264–8. CiteSeerX 10.1.1.149.9001. doi:10.1002/(SICI)1096-8628(19960122)61:3<264::AID-AJMG11>3.0.CO;2-R. PMID 8741872.
  10. „She's Her Own Twin“. ABC News. 15 август 2006. Архивирано од изворникот на 28 октомври 2013. Посетено на 24 февруари 2024.
  11. Yu, Neng; Kruskall, Margot S.; Yunis, Juan J.; Knoll, Joan H.M.; Uhl, Lynne; Alosco, Sharon; Ohashi, Marina; Clavijo, Olga; Husain, Zaheed (2002-05-16). „Disputed Maternity Leading to Identification of Tetragametic Chimerism“. New England Journal of Medicine. 346 (20): 1545–1552. doi:10.1056/NEJMoa013452. ISSN 0028-4793. PMID 12015394.
  12. 12,0 12,1 12,2 Murphy, Heather (2019-12-09). „Man who had transplant finds out months later his DNA has changed to that of donor 5,000 miles away“. The Guardian. Посетено на 24 февруари 2024.
  13. Murphy, Erin E. (2015-10-07). „DNA at the Fringes: Twins, Chimerism, and Synthetic DNA“. The Daily Beast.
  14. Schlueter, Roger (2018-02-01). „Bone marrow transplant could give you new DNA“. Herald & Review (англиски). Посетено на 24 февруари 2024.
  15. Strain, Lisa; John C.S. Dean; Mark P. R. Hamilton; David T. Bonthron (1998). „A True Hermaphrodite Chimera Resulting from Embryo Amalgamation after in Vitro Fertilization“. The New England Journal of Medicine. 338 (3): 166–169. doi:10.1056/NEJM199801153380305. PMID 9428825.
  16. Xenotransplantation. Definition by the World Health Organization
  17. 17,0 17,1 Maryann, Mott (25 јануари 2005). „Animal-Human Hybrids Spark Controversy“. National Geographic News. Архивирано од изворникот на 27 јануари 2005. Посетено на 24 февруари 2024.
  18. Tentler, J. J.; Tan, A. C.; Weekes, C. D.; Jimeno, A; Leong, S; Pitts, T. M.; Arcaroli, J. J.; Messersmith, W. A.; Eckhardt, S. G. (2012). „Patient-derived tumour xenografts as models for oncology drug development“. Nature Reviews. Clinical Oncology. 9 (6): 338–50. doi:10.1038/nrclinonc.2012.61. PMC 3928688. PMID 22508028.
  19. Gallagher, James (2017-01-26). „Human-pig 'chimera embryos' detailed“. BBC News (англиски). Посетено на 24 февруари 2024.
  20. „Human-Pig Hybrid Created in the Lab—Here Are the Facts“. 2017-01-26. Архивирано од изворникот на January 26, 2017. Посетено на 24 февруари 2024.
  21. „Scientists create human/pig hybrid“. The Independent (англиски). 26 јануари 2017. Посетено на 24 февруари 2024.
  22. „Human-Pig Hybrid Created in the Lab—Here Are the Facts“. 2017-01-26. Архивирано од изворникот на 26 јануари 2017. Посетено на 24 февруари 2024.
  23. Wu, Jun; Platero-Luengo, Aida; Sakurai, Masahiro; Sugawara, Atsushi; Gil, Maria Antonia; Yamauchi, Takayoshi; Suzuki, Keiichiro; Bogliotti, Yanina Soledad; Cuello, Cristina (2017-01-26). „Interspecies Chimerism with Mammalian Pluripotent Stem Cells“. Cell (англиски). 168 (3): 473–486.e15. doi:10.1016/j.cell.2016.12.036. ISSN 0092-8674. PMC 5679265. PMID 28129541.
  24. Tan, Tao; Wu, Jun; Si, Chenyang; Dai, Shaoxing; Zhang, Youyue; Sun, Nianqin; Zhang, E.; Shao, Honglian; Si, Wei (2021-04-15). „Chimeric contribution of human extended pluripotent stem cells to monkey embryos ex vivo“. Cell (English). 184 (8): 2020–2032.e14. doi:10.1016/j.cell.2021.03.020. ISSN 0092-8674. PMID 33861963 Проверете ја вредноста |pmid= (help).CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  25. „Human–Monkey Hybrids: Have We Crossed a Boundary? | The American Spectator | USA News and Politics“. The American Spectator | USA News and Politics (англиски). Посетено на 24 февруари 2024.
  26. Boklage, Charles. „Embryogenesis of chimeras, twins and anterior midline asymmetries“. Посетено на 24 февруари 2024.
  27. Madan, Kamlesh. „Natural human chimeras: A review“. Посетено на 24 февруари 2024.
  28. „National Society of Genetic Counselors : Blogs : Chimerism Explained: How One Person Can Unknowingly Have Two Sets of DNA“. nsgc.org. Архивирано од изворникот на 2020-02-02. Посетено на 24 февруари 2024.
  29. 29,0 29,1 29,2 „Intersex and the City: C is for Chimera“. Intersex and the City. 2014-07-31. Посетено на 24 февруари 2024. Many people assume this is how all intersex people came to be. My mom even said when I was a baby, people hypothesized that I was twins (I’m not). Chimeras seem to play into an old cultural myth that a “hermaphrodite” must essentially be two people
  30. „Intersex Definitions“. interACT: Advocates for Intersex Youth (англиски). Посетено на 24 февруари 2024.
  31. Irmak, M. Kemal (2010-11-01). „Self-fertilization in human: Having a male embryo without a father“. Medical Hypotheses (англиски). 75 (5): 448–451. doi:10.1016/j.mehy.2010.04.021.
  32. Bayraktar, Zeki (28 февруари 2017). „Potential autofertility in true hermaphrodites“. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine. 31 (4): 542–547. doi:10.1080/14767058.2017.1291619. PMID 28282768.
  33. Frankenhuis, M. T.; Smith-Buijs, C. M.; de Boer, L. E.; Kloosterboer, J. W. (1990-06-16). „A case of combined hermaphroditism and autofertilisation in a domestic rabbit“. The Veterinary Record. 126 (24): 598–599. ISSN 0042-4900. PMID 2382355.
  34. Bayraktar, Zeki (2018). „Potential autofertility in true hermaphrodites“. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine. 31 (4): 542–547. doi:10.1080/14767058.2017.1291619. PMID 28282768.
  35. MD, Randolph M. Nesse; Williams, George C. (2012-02-08). Why We Get Sick: The New Science of Darwinian Medicine (англиски). Knopf Doubleday Publishing Group. стр. 185. ISBN 978-0-307-81600-9. No species of mammal is hermaphroditic.
  36. Smith, John Maynard (2012-12-06). Did Darwin Get It Right?: Essays on Games, Sex and Evolution (англиски). Springer Science & Business Media. стр. 102. ISBN 978-1-4684-7862-4. Animals are less often hermaphrodites-no mammals or birds are so
  37. Schärer, Lukas (2017). „The varied ways of being male and female“. Molecular Reproduction and Development (англиски). 84 (2): 94–104. doi:10.1002/mrd.22775. ISSN 1098-2795. PMID 28032683. Of note, the otherwise well-studied insects, birds, and mammals are strikingly absent here—with not a single species among these groups showing hermaphroditism (for details on a supposedly hermaphroditic scale insect, however, see Gardner and Ross, 2011).
  38. Maxwell, Kenneth E. (2013-11-11). The Sex Imperative: An Evolutionary Tale of Sexual Survival (англиски). Springer. стр. 152. ISBN 978-1-4899-5988-1. Hermaphroditism is rare in vertebrates; fish are the most advanced forms that display it, and it does not occur in mammals except as partial hermaphroditism resulting from natural or experimentally imposed hormone imbalance
  39. Gorshkov, Victor G. (2012-12-06). Physical and Biological Bases of Life Stability: Man, Biota, Environment (англиски). Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-642-85001-1. No cases of hermaphroditism or parthenogenesis are found among birds and mammals.
  40. Phelan, Jay (2009-03-02). What Is Life?: A Guide to Biology w/Prep-U (англиски). Macmillan. стр. 243. ISBN 978-1-4292-8079-2. But although hermaphroditism is common among invertebrates and occurs in some fish and other vertebrates, contrary to urban legends, human hermaphrodites do not exist.
  41. Mills, Alex (2018-01-01). Biology of Sex (англиски). University of Toronto Press. стр. 309. ISBN 978-1-4875-9337-7. In the past, the term hermaphrodite was widely applied in such cases, but humans are not hermaphroditic. In a truly hermaphroditic species, individuals have functional sets of male and female organs.
  42. Turpin, Raymond; Lejeune, Jérôme (2013-10-22). Human Afflictions and Chromosomal Aberrations: International Series of Monographs in Pure and Applied Biology: Modern Trends in Physiological Sciences (англиски). Elsevier. стр. 230. ISBN 978-1-4831-4668-3. Hermaphroditism in the strict sense of the term does not exist in the human species. … may be equipped with both masculine and feminine gonads always more or less abnormal, incapable of simultaneously producing male and female gametes and not functional. This abnormal individual is therefore not a hermaphrodite but an intersex individual.
  43. Dawson, Ernest Rumley (1917). The Causation of Sex in Man: A New Theory of Sex Based on Clinical Materials Together with Chapters on Forecasting Or Predicting the Sex of the Unborn Child and on the Determination Or Production of Either Sex at Will (англиски). H. K. Lewis & Co. Ltd. стр. 154. they certainly do not possess the complete and active sexual organs of both sexes, and so are not true hermaphrodites: they are known as false or pseudo-hermaphrodites … These false hermaphrodites may appear to possess the genital organs of both sexes, but they do not really do so.
  44. Knight, Kyle (2017-07-25). "I Want to Be Like Nature Made Me": Medically Unnecessary Surgeries on Intersex Children in the US“. Human Rights Watch (англиски). It is now considered pejorative and outdated, although a small number of intersex people have reclaimed the term.
  45. Dreger, AD (1999). Intersex in the age of ethics. Internet Archive. Hagerstown, Md. : University Pub. Group. ISBN 978-1-55572-125-1.
  46. „What is Intersex? Frequently Asked Questions“. interACT: Advocates for Intersex Youth (англиски). Посетено на 2022-10-31. Some intersex people have reclaimed this word for themselves, but it is usually considered a slur. … it is not possible for one person to have both a fully developed penis and vagina.
  47. Brownback, Samuel (2005-03-17). „S.659 – Human Chimera Prohibition Act of 2005 (Introduced in Senate - IS)“. The Library of Congress THOMAS. Архивирано од изворникот на 2016-07-04. Посетено на 24 февруари 2024.
  48. Smith, Christopher H. (2016-10-11). „Text - H.R.6131 - 114th Congress (2015-2016): Human-Animal Chimera Prohibition Act of 2016“. congress.gov. Посетено на 24 февруари 2024.
  49. 49,0 49,1 Weiss, Rick (13 февруари 2005). „U.S. Denies Patent for a Too-Human Hybrid“. The Washington Post. Посетено на 24 февруари 2024.