Преглед на кодот на Власи

{{Инфокутија народ
|group =Власи  <br> ''Armãnji'', ''Rrãmãni''
|flag = [[Податотека:Aromanian flag.svg|200п|Знаме на Власите]]
|poptime= 100.000<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.eurominority.eu/version/eng/minority-detail.asp?id_minorities=296 |title=архивска копија |accessdate=2011-09-10 |archive-date=2014-11-22 |archive-url=http://arquivo.pt/wayback/20141122043814/http%3A//www.eurominority.eu/version/eng/minority%2Ddetail.asp?id_minorities%3D296 |url-status=dead }}</ref> - 510.000
|region1 ={{flagcountry|Greece}}
|pop1   =39.855 (1951 попис) |ref1   ={{lower| <ref name="autogenerated1">According to [http://www.intereg.org/ INTEREG] - quoted by [http://www.eurominority.org/version/eng/index.asp Eurominority]: [http://www.eurominority.org/version/eng/minority-detail.asp?id_alpha=1&id_minorites=gr-arom Aromanians in Greece]</ref>}}
|region3 ={{nowrap|{{flagcountry|Romania}}}}
|pop3  =26.500 (2006 про.)
|ref3  ={{lower| <ref>[http://cotidianul.ro/index.php?id=8294&art=21524&cHash=7fdc04f5f0 "Aromânii vor statut minoritar"], in ''[[Cotidianul]]'', 9 декември 2006</ref>}}
|region2 ={{flagcountry|Albania}}
|pop2   =8.266 (2011 попис)
|ref2   ={{lower| <ref>According to [http://www.instat.gov.al/media/177354/main_results__population_and_housing_census_2011.pdf Albania 2011 Census] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20170630084756/http://www.instat.gov.al/media/177354/main_results__population_and_housing_census_2011.pdf |date=2017-06-30 }} - quoted by [http://www.eurominority.org/version/eng/index.asp Eurominority]: [http://www.eurominority.org/version/eng/minority-detail.asp?id_alpha=1&id_minorites=al-arom Aromanians in Albania], [http://www.albanien.ch/nla/26/art262.html Albania's Aromanians; Reemerging into History]</ref><ref name=Tanner>Arno Tanner. [http://books.google.gr/books?id=EQtCPAo1XU8C&pg=PA208&dq=200000%2Baromanians%2Bwinnifrith&hl=el&ei=VZbxTK-OHMSgOomY_ZMK&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDQQ6AEwAw#v=snippet&q=200000%2Baromanian&f=false The forgotten minorities of Eastern Europe: the history and today of selected ethnic groups in five countries]. East-West Books, 2004 ISBN 9789529168088, p. 218: "In Albania, Vlachs are estimated to number as many as 200.000"</ref>}}
|region4={{flagcountry|Serbia}}
|pop4  =15.000 (про.)
|ref4  =<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rup |title=Ethnologue |accessdate=2009-06-14 |archive-date=2012-07-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120716180818/http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=rup |url-status=dead }}</ref>
|region5={{flagcountry|Bulgaria}}
|pop5  =1.000 (2001)
|ref5  =<ref name="2001 census">[http://www.nsi.bg/Census/Ethnos.htm 2001 census]</ref>
|region6={{nowrap|{{знамеикона|Republic of Macedonia}} [[Македонија]]}}
|pop6  =9.695 (2001) 
|refs6=
|rels  ='''† [[православие]]'''
|langs =[[влашки јазик|влашки]]  и останати јазици
}}
[[Податотека:Vlach Shepherd.png|мини|Влашки овчар во традиционална облека, фотографија од 1899, Архива: [[Браќа Манаки]].]]
[[Податотека:BASA-1932K-1-426-5-Georgi Kasapcheto.jpg|мини|[[Ѓорѓи Мучитанов-Касапчето]], водач на првата влашка чета во [[ВМРО]].]]
'''Власи''' ('''Ароманци''', '''Цинцари''' и '''Куцовласи''') — народ од романската група, населен ширум [[Балкански Полуостров|Балканскиот Полуостров]]. За нивното потекло има повеќе тези. Некои проучувачи тврдат дека Власите се остатоци од [[Ромеи]]те, односно потомци на [[Римско Царство|Римјаните]], а други пак сметаат дека Власите се потомци на [[Тракијци|Трако]]-[[Илири]]те, [[Епир]]ците или [[Тесалија|Тесалијци‎те]], но сепак без сомнение е тезата дека тие се староседелско население на [[Балкански Полуостров|Балканскиот Полуостров]]. За Власите се смета дека се потомци на Ромеите и дека се населени во времето на доаѓањето на Римјаните на Балканскиот Полуостров во I век п.н.е.

Власите зборуваат на [[влашки јазик]] кој е доста близок со [[италијански јазик|италијанскиот јазик]] и [[романски јазик|романскиот јазик]], а и со [[албански јазик|албанскиот]], а има и поголемо влијание од [[грчки јазик|грчкиот јазик]].

Во почетокот на XIV век Власите како еден од најбогатите балкански народи го формирале градот [[Москополе]] во кој постоела „Нова Академија“, првата академија на Балканот, повеќе од 70 цркви и училишта како и печатница. Подоцна [[Москополе]] било разурнато од албанските банди, по што голем бран на Власи здружени со Власите од околината на планината [[Грамошта]] се населил во [[Македонија]] ([[Крушево]], [[Осоговски Планини]], [[Овче Поле]], [[Штип]]ско итн).

Познати влашки племиња се: [[Власи Каракачани]] (во Македонија, Грција и Бугарија), [[Краински Власи]] (во Србија), [[Истарски Власи]] (во Хрватска), [[Мегленски Власи]] (во [[Мегленска Котлина]] во [[Егејска Македонија]] - Грција) итн.

== Признавање на националната самобитност на Власите ==

Султанот [[Абдул Хамид II]] на 23 мај 1905 година потпишал “Ираде“ (Проглас), со кој на Власите им биле доделени национални права во [[Отоманско Царство|Отоманското Царство]], можност за избор на свои „муктари“ (градоначалници), можност за настава на влашки јазик во училиштата и богослужба на [[влашки јазик]] во црквите. На истиот ден, Везирот Сафет Паша го потпишал и го издал „Коминикето“ со кое на Патријаршијата ѝ се забранува попречување на изведувањето на националните права, правата за јазик и богослужба. Овој ден се одбележува како „Национален ден на Власите“ од формирањето на првите пост-комунистички влашки здруженија од страна на сите Власи на [[Балканот]] и пошироко. Со измените во законот за државните празници на [[Република Македонија]], овој ден е прогласен за државен празник на Република Македонија за граѓаните од влашката етничка заедница.

== Познати Власи ==
*[[Тоше Проески]]-пејач
*[[Калиопи Букле]]-пејачка
*[[Браќа Манаки]]-кинематографи
*[[Херберт фон Карајан]]-диригент
*[[Јанис Бутарис]]-градоначалник на Солун
*[[Хари Костов]]-банкар и поранешен премиер на Македонија
*[[Таки Фити]]-економист
*[[Штерјо Наков]]-стопанственик
*[[Јани Макрадули]]-политичар
*[[Питу Гули]]-македонски револуционер
*[[Никола Пашиќ]]-премиер на Кралството Југославија
*[[Јоаким III Цариградски|Јоаким III]]-[[цариградски патријарх]].
*[[Атинагора Цариградски]] — Цариградски патријарх
*[[Бранислав Нушиќ]] — писател
*[[Ташко Начиќ]] — глумец
*[[Ѓорѓе Хаџи]] — поранешен фудбалер
*[[Ѓорѓи Христов]] — поранешен фудбалер
*[[Христо Стоичков]] — поранешен фудбалер
*[[Ѓоко Хаџиевски]] — поранешен фудбалски селектор на Македонија
*[[Илија Најдовски]] — поранешен фудбалер
*[[Горан Михајловски]] — новинар
*[[Јовица Михајловски]] — глумец
*[[Ламбе Михајловски]] — генерал
*[[Вања Битољану]] — стопанственик
*[[Кочо Битољану]] — политичар

== Организации ==
* [[Влашко културно-уметничко друштво „Питу Гули“]]
* [[Лига на Власите во Македонија]]
* [[Унија за култура на Власите од Македонија]]
* [[Здружение „Кавалиоти-Москополе“]]
* [[Влашка економска комора „Мандра“]]
* [[Ароманско електронско издаваштво „Москополе-Крушево“]]

== Надворешни врски ==
* [http://www.Makedonarman-council.org/      Macedon Armans Council]
* [http://www.armanami.org/ Macedon Armans Association from France]
* [http://www.CTArm.org Consiliul A Tinirlor Armanj, webpage about Youth Aromanians and their projects]
* [http://www.radiomakedonia.org/ see RadioMakedonia.ro] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110903190204/http://radiomakedonia.org/ |date=2011-09-03 }}
* [http://www.armanameatv.com/ Armans on-line Television] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20110210112131/http://armanameatv.com/ |date=2011-02-10 }}
* [http://www.vlahoi.gr/ Armans from Greece]
* [http://www.aromanii.ro/ Armans Cultural Association from Romania]
* [http://www.fuen.org/ F U E N ]
* [http://www.yeni.org/ Y E N I ]
* [http://www.eblul.org/ E B L U L ]
* [http://www.eurominority.org/ Minorities of Europe]
* [http://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Prota_fr%C3%A3ndz%C3%A3  Wikipedia]

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
{{рвр|Aromanians}}
* {{Наведена книга|url=https://repository.ukim.mk/bitstream/20.500.12188/24774/2/Sidovski%20straight%20005-447%20cropped.pdf|title=Народот со многу татковини: историја на Ароманците од Средниот век до 1918|last=Сидовски|first=Кочо|publisher=Арети Сидовска|year=2013|isbn=978-9989-57-973-8|location=Скопје|access-date=2024-01-29|archive-date=2024-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20240129050502/https://repository.ukim.mk/bitstream/20.500.12188/24774/2/Sidovski%20straight%20005-447%20cropped.pdf|url-status=dead}}

{{Православни народи}}

[[Категорија:Власи| ]]