Ветрушка

Ветрушка
	Возрасен мажјак
Заштитен статус
	; Незагрозен (МСЗП 3.1)
Научна класификација
Царство:	Животни
Колено:	Хордати
Класа:	Птици
Ред:	Соколовидни
Семејство:	Соколи
Род:	Сокол
Вид:	Ветрушка
Научен назив
	Falco tinnunculus; Карл Лине, 1758
	Распространетост F. t. tinnunculus
Синоними
	Falco rupicolus Daudin, 1800; Falco tinnunculus interstictus (lapsus)

Оваа статија се однесува на птицата. За билката од групата на ливадарките со исто име, погл. Ветрушка (растение).

Ветрушка (науч. Falco tinnunculus) — граблива птица која припаѓа на од семејството соколи (Falconidae) редот соколовидни (Falconiformes). Таа се среќава и во Македонија.

Опис

Се среќава во Европа, Азија, и Африка, но понекогаш може и да се сретне на источниот брег на Северна Америка.

Ветрушката е долга 32-39 см од глава до опашка, со распон на крилјата од 65 до 82 см. Женските ветрушки се видливо подолги и тежат од 154 до 314 г (просечно 184 г), додека машките тежат од 136 до 252 г (просечно 155 г). Тие се помали за разлика од другите птици-грабливки, но поголеми од повеќето птици-песнопојки. Како и останатите соколовидни видови, ветрушките имаат долги крилја и опашка.

Нивните пердуви се главно светли со боја на костен и со црни дамки на надворешниот, а светложолти на внатрешниот дел. За разлика од повеќето птици-грабливки, половите на ветрушките се разликуваат меѓусебе. Машките имаат помалку црни дамки, и сивосина глава и опашка.

Кај женските опашката е кафеава со црни линии и има црн завршеток, кој исто така го имаат и машките. Ветрушките имаат јасно видлива црна лента на образите. Младенчињата се слични како женките. Како новороденчиња се целите покриени со бели пердуви, кои се сменуваат во светлосиви пред да ги сменат за нивните први вистински пердуви.

Ветрушка во лет
Машка ветрушка
Машка ветрушка при слетување
Ветрушка
Женска ветрушка

Исхрана

Додека лови, ветрушката лета на височина од околу 10-20 метри над земјата барајќи плен и користејќи го ветрот. Како и повеќето птици-грабливки, ветрушката има многу добро развиен вид со којшто може да забележи дури и помали пленови од поголема далечина. Откако ќе го забележи пленот, таа се насочува кон него со еден брз, краток и прецизен лет. Поради развиениот вид, ветрушката може да ја види трагата од урина на животните додека светка на сончевата светлина. Ветрушката јаде цицачи, глодачи и влекачи.

Размножување

Сезоната за парење на ветрушката е на пролет (на почетокот на сувата сезона – април, мај) во Европа, а понекогаш помеѓу август и декември во тропските и јужните делови на Африка. Се гнезди во дупки во камења, дрва или објекти.

Снесува од три до шест јајца коишто се ишарани со кафеави дамки. Инкубацијата трае околу еден месец, и на јајцата лежат само женките. Мажјакот е одговорен за снабдување со храна.

Јајце
Новородени ветрушки
Гнездо
Ветрушка носи храна во гнездото

Ветрушката како тема во уемтноста

„Ветрушка“ - кус расказ на италијанскиот писател Еуџенио Монтале.^[2]

Литература

Álamo Tavío, Manuel (1975): Aves de Fuerteventura en peligro de extinción ["Birds of Fuerteventura threatened with extinction"]. In: Asociación Canaria para Defensa de la Naturaleza (ed.): Aves y plantas de Fuerteventura en peligro de extinción: 10-32 [in Spanish].
AnAge [2010]: Falco tinnunculus life history data. Retrieved 2010-AUG-01.
Groombridge, Jim J.; Jones, Carl G.; Bayes, Michelle K.; van Zyl, Anthony J.; Carrillo, José; Nichols, Richard A. & Bruford, Michael W. (2002): A molecular phylogeny of African kestrels with reference to divergence across the Indian Ocean Архивирано на 14 септември 2007 г.. Molecular Phylogenetics and Evolution 25(2): 267–277. doi:10.1016/S1055-7903(02)00254-3
Inskipp, Carol; Inskipp, Tim & Sherub (2000): The ornithological importance of Thrumshingla National Park, Bhutan. Архивирано на 11 октомври 2008 г. Forktail 14: 147-162.
Mangoverde World Bird Guide (MWBG) [2009]: Eurasian Kestrel Falco tinnunculus. Retrieved 2009-JAN-02.
Mikula, P., Hromada, M. & Tryjanowski, P. (2013): [1]^{[мртва врска]}. Bats and Swifts as food of the European Kestrel (Falco tinnunculus) in a small town, in Slovakia. Ornis Fennica (in press).
Mlíkovský, Jirí (2002): Cenozoic Birds of the WorldАрхивирано на 20 мај 2011 г. (Part 1: Europe). Ninox Press, Prague. Предлошка:Listed Invalid ISBN
Mourer-Chauviré, C.; Philippe, M.; Quinif, Y.; Chaline, J.; Debard, E.; Guérin, C. & Hugueney, M. (2003): Position of the palaeontological site Aven I des Abîmes de La Fage, at Noailles (Corrèze, France), in the European Pleistocene chronology. Boreas 32: 521–531. doi:10.1080/03009480310003405
Orta, Jaume (1994): 26. Common Kestrel. In: del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew & Sargatal, Jordi (editors): Handbook of Birds of the World, Volume 2 (New World vultures to Guineafowl): 259-260, plates 26. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-15-6
Peterson, A. Townsend; Brooks, Thomas; Gamauf, Anita; Gonzalez, Juan Carlos T.; Mallari, Neil Aldrin D.; Dutson, Guy; Bush, Sarah E. & Fernandez, Renato (2008): The Avifauna of Mt. Kitanglad, Bukidnon Province, Mindanao, Philippines. Архивирано на 2 септември 2009 г. Fieldiana Zool. New Series 114: 1–43. DOI:10.3158/0015-0754(2008)114[1:TAOMKB]2.0.CO;2
Rasmussen, Pamela C. & Anderton, John T. (2005): Birds of South Asia: The Ripley Guide (Vol. 2). Smithsonian Institution & Lynx Edicions.
Steen, R., Løw, L.M. & Sonerud, T. 2011a. Delivery of Common Lizards (Zootoca Lacerta vivipara) to nests of Eurasian Kestrels (Falco tinnunculus) determined by solar height and ambient temperature. - Canadian Journal of Zoology. 89: 199–205.
Steen, R., Løw, L.M., Sonerud, G.A., Selås, V. & Slagsvold, T. 2011b. Prey delivery rates as estimates of prey consumption by Eurasian Kestrel (Falco tinnunculus). Архивирано на 28 март 2012 г. - Ardea. 99: 1-8.
Viitala, Jussi; Korpimäki, Erkki; Palokangas, Päivi & Koivula, Minna: Attraction of kestrels to vole scent marks visible in ultraviolet light. Nature (journal) 373(6513): 425 - 427 doi:10.1038/373425a0
Whistler, Hugh (1949): Popular handbook of Indian birds (4th ed.). Gurney and Jackson, London.
Wiles, Gary J.; Worthington, David J.; Beck, Robert E. Jr.; Pratt, H. Douglas; Aguon, Celestino F. & Pyle, Robert L. (2000): Noteworthy bird records for Micronesia, with a summary of raptor sightings in the Mariana Islands, 1988-1999. Архивирано на 23 април 2013 г. Micronesica 32(2): 257-284.
Wiles, Gary J.; Johnson, Nathan C.; de Cruz, Justine B.; Dutson, Guy; Camacho, Vicente A.; Kepler, Angela Kay; Vice, Daniel S.; Garrett, Kimball L.; Kessler, Curt C. & Pratt, H. Douglas (2004): New and Noteworthy Bird Records for Micronesia, 1986–2003. Micronesica 37(1): 69–96.

Наводи

↑ BirdLife International (2012). „Falco tinnunculus“. IUCN Red List. Version 2012.1. International Union for Conservation of Nature. Посетено на 16 July 2012.
↑ Euđenio Montale, Leptir iz Dinara i ostali prozni spisi. Beograd: Rad, 1979, стр. 7-11.

Надворешни врски

Rock Kestrel - Species text in The Atlas of Southern African Birds.
ARKive - images and movies of the kestrel (Falco tinnunculus) Архивирано на 13 август 2007 г.
Kestrels in Israel
Royal Society for the Protection of Birds
Text of the Hopkins poem
Kestrel on-line 2013: Brest, Belarus
Kestrel on-line 2012: Groningen, The Netherlands
Live Streaming of Common Kestrel nest in Amadora, Portugal Архивирано на 8 август 2012 г.
Ageing and sexing (PDF; 5.5 MB) by Javier Blasco-Zumeta & Gerd-Michael Heinze Архивирано на 12 август 2011 г.

[1] BirdLife International (2012). „Falco tinnunculus“. IUCN Red List. Version 2012.1. International Union for Conservation of Nature. Посетено на 16 July 2012.

[2] Euđenio Montale, Leptir iz Dinara i ostali prozni spisi. Beograd: Rad, 1979, стр. 7-11.

[1]

[2]