Козачки напад на Цариград (1624)

Козачкиот напад на Цариград (1624) — кампањи на Запорошките Козаци, предводени од хетманот Михаило Дорошенко, кон Цариград, тогашниот главен град на Отоманското Царство.

Заднина

Со векови, почнувајќи од владеењето на Казимир Велики од 14 век, Полска се натпреварувала за проширување во рутенските земји Халич и Подолија против ривалите Унгарија и Литванија, што резултирало со формирање на Полско-литванската Заедница во 1569 година. Зголеменото полско влијание и автономија над југозападна Рутенија довело до судир со кримските ханови, чии напади во регионот на Црното Море започнале да се интензивираат.^[1]

Наспроти оваа позадина, козачката организација Запорожјански домаќин се организирала како политичко-воено братство кое почнало да врши напади врз Кримското Ханство и Отоманското Царство, продирајќи до предградијата на Цариград, и извршувајќи грабежи кон почетокот на 17 век.^[1]

Прв напад

Во летото 1624 година, турскиот адмирал Реџеп-паша го нападнал Кафа за да ги покори татарските вазали. Козаците решиле да го искористат овој момент за да го нападнат Истанбул. И покрај гласините и предупредувањата за можноста од страшен напад, адмиралот ги игнорирал и заминал на Крим.

Главниот град останал без одбрана. Во тоа време Козаците со 70-80 шајки (чамци) се појавиле на двете страни на Босфорот. Ноќта на 9 јули, тие го нападнале градот, ограбувајќи и палејќи станбени и административни згради. Бејлербеј, Ваниќој бил уништен на европскиот брег.

За шест часа Козаците ги уништиле редовите на величествените вили и домови, по што (околу 9 часот наутро) се вратиле во морето.

Султанот Мурад IV, и покрај недостатокот на флота, одлучил да ги казни Козаците за злосторството. Недостигот од галии го компензирал користејќи разни цивилни чамци. Надевајќи се дека ќе ги исплаши Козаците со големината на својата сила, тој испратил неколку стотици бродови под контрола на Дамат Халил-паша. Гледајќи ја оваа импровизирана армада, Козаците чекале среде теснецот, и ги поставиле чамците во полукруг. Ветерот им дал можност на Козаците да ги нападнат Турците.

Турците продолжиле, но Украинците не реагирале. Дамат Халил-паша сметал дека ако Турците не успеат, Козаците ќе му нанесат уште позначаен удар на Истанбул. До вечерта Козаците биле во крајбрежните води на Истанбул, а потоа се вратиле во својата татковина.

Втор напад

По две недели, османлиската престолнина се соочила со најмалку 150 шајки, секоја со по 50 членови на екипажот.

102 козачки шајки дошле во османлиската флота под команда на Паша, составена од 25 големи галии, потпомогнати од 300 помали чамци (најверојатно 25-50 луѓе во секој). Битката траела неколку дена; На крајот, Козаците ја разбиле турската флота, а потоа го нападнале Истанбул.

Турска реакција

Софата, загрижена од постапките на Козаците, испратила гласници кај Рејб-паша, велејќи му да ги игнорира кримските работи и да се врати во Истанбул.

Козачките затвореници изјавиле дека се однесувале како да ги извршуваат овие напади во договор со Татарите. Ова дополнително ги нарушило односите меѓу Отоманското Царство и Кримското ханство.

Поврзано

Наводи

↑ ^1,0 ^1,1 Wasiucionek, Michal (2019). The Ottomans and Eastern Europe: Borders and Political Patronage in the Early Modern World. стр. 21.

Извори

М. Грушевський. Історія України-Руси. Том VII. Розділ VIII. Стор. 5.
Hist. R. mon. c. 427

[ottomans-1] 1,0 ^1,1 Wasiucionek, Michal (2019). The Ottomans and Eastern Europe: Borders and Political Patronage in the Early Modern World. стр. 21.

[1]