Екотажа
Екотажа е саботажа извршена од еколошки причини.[1]
Случаи[уреди | уреди извор]
Некои добро познати дела на екотажа вклучуваат:
- Околу 1969–1985 година; Еколошкиот активист Џејмс Ф. Филипс, тајно дејствувајќи под кодното име „Лисицата“, спроведе серија акции на екотажа и субвертизирачки кампањи против корпорациите што ја загадуваа реката Фокс во Илиноис.
- 1998 – Подметнување пожар на згради на планината Вејл во Соединетите Држави од страна на ELF (Фронт за ослободување на Земјата).
- 11 март 1999 година – Генетско инжинирани компири беа искорнати во истражувачки центар за култури и храна во Нов Зеланд.[2]
- 25 декември 1999 година – Во Монмаут, Орегон, пожар ја уништил главната канцеларија на компанијата за сеча на дрво во Boise Cascade која чинела над 1 милион долари (1.8 милиони долари во 2022). ELF ја презема одговорноста.
- 2001 – Членовите на ELF беа обвинети за активирање на огнена бомба што предизвика штета од 7 милиони долари (10 милиони долари во 2022) во Центарот за урбана хортикултура на Вашингтонскиот универзитетот.[3]
- 2003 година – На 1 август, кондоминиум со 206 единици што се градеше во Сан Диего, Калифорнија беше изгорено, предизвикувајќи штета поголема од 20 милиони долари (29 милиони долари во 2022). Банер од 12 метри на местото на настанот пишуваше „Ако го изградиш, ние ќе го запалиме“, со потпис: „ЕЛФ-ите се лути“.
- 2003 година – На 22 август, пироманите поврзани со ELF нападнаа неколку автосалони во источното предградие на Лос Анџелес, запалија магацин и вандализирале над 100 возила, повеќето од нив теренци или хамери (избрани поради нивната озлогласена слаба ефикасност на горивото) и предизвикаа над 1 долар милиони штета (1.6 милиони долари во 2022).
Во литературата и популарната култура[уреди | уреди извор]
Во нивната еколошка акциона книга од 1972 година Ecotage!, Сем Лав и Дејвид Обст тврдат дека го измислиле зборот „екотажа“ со комбинирање на зборобите „екологија“ и „саботажа“ за да опишат „гранка на тактичката биологија“.
Во фикцијата, практиката на екотажа беше популаризирана во анархистичкиот роман на Едвард Аби од 1975 година, Бандата на мајмуните и романот Хајдукот живее! (1990). Екотажата е исто така спомената и во други романи, вклучувајќи ги Туристичка сезона (1986) и Болно кученце (2000) од Карл Хиасен, Зодијак: Еко-трилерот (1988) од Нил Стивенсон, Пријателот на Земјата од Т. Корагесан Бојл (2000), Погребната куќа Лобо Аутбек (2000) од Дејв Форман и Џокерман 8 (2004) од Ричард Мело. Радикалните прикази на заштитата на животната средина, исто така, ги информираат најпознатите романи за домородните Американци, вклучително и Куќата создадена од зора (1968) од Н. Скот Момадеј, Зима во крвта (1974) од Џејмс Велч, и Церемонија (1977) од Лесли Мармон Силко.[4]
Неколку книги напишани специјално за деца и млади, исто така, ги истражија радикалните одговори на загрозувањето на животната средина, вклучително и Hoot! (2002), Flush (2005) и Scat (2009) од Карл Хиаасен, Girlwood (2008) од Клер Дин, Operation Redwood (2011) од С. Терел Френч и Same Sun Here (2012) од Нила Васвани и Сајлас Хаус.[5]
Екотажата се споменува во Марсовата трилогијата на научно-фантастични романи од Ким Стенли Робинсон како средство за протест што го применува Црвената политичката партија. Вообичаено, „Црвените“ ги уништиле тераформирачките потфати во обид да го забават тераформирањето на Марс.
Бетонската мини серија „Мисли како планина“ е фокусирана на екотежите кои имаат за цел да ги заштитат првите шуми кои растат во северозападниот дел на Тихиот Океан.
Екотажата, исто така, информирала филмови како што се Choke Canon (1986) и On Deadly Ground (1994).
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Definition ecotage“.
- ↑ Wild Greens Attack GE Potatoes Архивирано на 24 март 2023 г., Genetic Engineering Network, March 11th 1999.
- ↑ Bernton, Hal (October 5, 2006). „Local News | Earth Liberation Front members plead guilty in 2001 firebombing | Seattle Times Newspaper“. Seattletimes.nwsource.com. Посетено на 2010-09-01.
- ↑ Aitchison, David (2013-07-25). „Revolution as technē: place, space, and ecotage in the American radical novel“. TRANS-. Revue de littérature générale et comparée (француски) (16). doi:10.4000/trans.851. ISSN 1778-3887.
- ↑ Aitchison, David (2015-05-15). „Little Saboteurs, Puerile Politics: The Child, the Childlike, and the Principled Life in Carl Hiaasen's Ecotage Novels for Young Adults“. Children's Literature Association Quarterly (англиски). 40 (2): 141–160. doi:10.1353/chq.2015.0018. ISSN 1553-1201.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Ecodefense: A Field Guide To Monkeywrenching[мртва врска] - онлајн текст