Азотни оксиди: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[непроверена преработка][проверена преработка]
Поново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
нова страница
 
средување
Ред 1: Ред 1:
Поимот '''азотни оксиди''' обично се однесува на бинарните соединенија на [[кислород]] и [[азот]] или нивните соединенија:
Поимот '''азотни оксиди''' обично се однесува на бинарните соединенија на [[кислород]] и [[азот]] или нивните соединенија:
* [[Азот-моноксид]] (-{NO}-), азот(-{II}-) оксид
* [[Азот-моноксид]] (NO), азот(II) оксид
* [[Азот-диоксид]] (-{NO<sub>2</sub>}-), азот(-{IV}-) оксид
* [[Азот-диоксид]] (NO<sub>2</sub>), азот(IV) оксид
* [[Азотсубоксид|Азот-субоксид]] (-{N<sub>2</sub>O}-), азот (-{I}-) оксид
* [[Азот-субоксид]] (N<sub>2</sub>O), азот (I) оксид
* [[Азот-триоксид]] (-{N<sub>2</sub>O<sub>3</sub>}-), азот(-{II, IV}-) оксид, анхидрид на азотастната киселина.
* [[Азот-триоксид]] (N<sub>2</sub>O<sub>3</sub>), азот(II, IV) оксид, анхидрид на азотастната киселина.
* [[Азот-тетроксид]] (-{N<sub>2</sub>O<sub>4</sub>}-), азот(-{IV}-) оксид
* [[Азот-тетроксид]] (N<sub>2</sub>O<sub>4</sub>), азот(IV) оксид
* [[Азот-пентоксид]] (-{N<sub>2</sub>O<sub>5</sub>}-), азот(-{V}-) оксид, анхидрид на азотната киселина
* [[Азот-пентоксид]] (N<sub>2</sub>O<sub>5</sub>), азот(V) оксид, анхидрид на азотната киселина
(Последните три од спискот се нестабилни соединенија.)
(Последните три од спискот се нестабилни соединенија.)


[[Хемијска реакција|Хемијске реакције]] која доводува до создавање на азотните оксиди може да се произведи од неколку различни соединенија на кислород и азот (различни пропорционални односи), во зависност од условот на самата реакција. Ова е единствена причина зашто се споредни, нус-производите со -{N<sub>2</sub>O}; производството на останатите две стабилни оксиди на азот, кои се патем многу токсични, се со закон регулирани.
[[Хемиска реакција|Хемиската реакција]] која доведува до создавање на азотните оксиди може да се произведи од неколку различни соединенија на кислород и азот (различни пропорционални односи), во зависност од условот на самата реакција. Ова е единствена причина зашто се споредни, нус-производите со N<sub>2</sub>O; производството на останатите две стабилни оксиди на азот, кои се патем многу токсични, се со закон регулирани.




<gallery>
<gallery>
Слика:Nitric-oxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-моноксид''', -{NO}-</center>
Слика:Nitric-oxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-моноксид''', NO</center>
Слика:Nitrogen-dioxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-диоксид''', -{NO}-<sub>2</sub></center>
Слика:Nitrogen-dioxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-диоксид''', NO<sub>2</sub></center>
Слика:Nitrous-oxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-субоксид''', -{N}-<sub>2</sub>O</center>
Слика:Nitrous-oxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-субоксид''', N<sub>2</sub>O</center>
Слика:Dinitrogen-trioxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-триоксид''', -{N<sub>2</sub>O<sub>3</sub></center>}-
Слика:Dinitrogen-trioxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-триоксид''', N<sub>2</sub>O<sub>3</sub></center>
Слика:Dinitrogen-tetroxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-тетроксид''', -{N<sub>2</sub>O<sub>4</sub></center>}-
Слика:Dinitrogen-tetroxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-тетроксид''', N<sub>2</sub>O<sub>4</sub></center>
Слика:Dinitrogen-pentoxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-пентоксид''', -{N<sub>2</sub>O<sub>5</sub></center>}-
Слика:Dinitrogen-pentoxide-3D-vdW.png|<center>'''Азот-пентоксид''', N<sub>2</sub>O<sub>5</sub></center>
</gallery>
</gallery>




== -{NO<sub>x</sub>}- ==
== NO<sub>x</sub> ==
'''-{NO<sub>x</sub>}-''' ее воопштена форма за моно-азотни оксиде(-{NO}- и -{NO<sub>2</sub>}-). Ови оксиди настануваат за време на процесот [[Согорување|согорување]], најчесто за време на процесот: согорување на високи температури.<ref name="CRC">{{RubberBible87th}}</ref><ref name="Merck13th">{{Merck13th}}</ref>
'''NO<sub>x</sub>''' е воопштена форма за моно-азотни оксиде(NO и NO<sub>2</sub>). Овие оксиди настануваат за време на процесот [[согорување]], најчесто за време на процесот: согорување на високи температури.<ref name="CRC">{{RubberBible87th}}</ref><ref name="Merck13th">{{Merck13th}}</ref>


На нормална, амбијентална, температура кислородот и азот не реагираат меѓусобно. За време на работата на[[motor sa unutrašnjim sagorevanjem|мотор со внатрешно согорување]], мешавини на [[воздух]]от и гориво произведува доволно висока температура за да предизвика ендотермна реакција на [[Zemljina atmosfera|атмосферскиот]] азот и кислород во огнот. Во градовите каде што сообраќајот е густ, количината на азотних оксиди се запруи,етува и може да биде дури и штетна.
На нормална, амбиентална, температура кислородот и азот не реагираат меѓусебно. За време на работата на [[мотор со внатрешно согорување]], мешавини на [[воздух]]от и гориво произведуваат доволно висока температура за да се предизвика ендотермна реакција на [[земјина атмосфера|атмосферскиот]] азот и кислород во огнот. Во градовите каде што сообраќајот е густ, количината на азотни оксиди е зголемена и може да биде дури и штетна.


Во присуство на повеќе кислород (-{O<sub>2</sub>}-), [[Азот-моноксид]] (-{NO}-) ќе реагира и ќе настане [[Азот-диоксид]] (-{NO<sub>2</sub>}-), а временскиот период на овие реакции зависи од самата концентрација во воздухот, се гледа на табелата: <ref>{{cite web|url=http://www.branchenv.com/nox/nox_info.asp |title=NOx Removal |accessdate = 26. 12. 2007. |publisher=Branch Environmental Corp }}</ref>
Во присуство на повеќе кислород (O<sub>2</sub>), [[азот-моноксид]] (NO) ќе реагира и ќе настане [[азот-диоксид]] (NO<sub>2</sub>), а временскиот период на овие реакции зависи од самата концентрација во воздухот, се гледа на табелата: <ref>{{cite web|url=http://www.branchenv.com/nox/nox_info.asp |title=NOx Removal |accessdate = 26. 12. 2007. |publisher=Branch Environmental Corp }}</ref>


{| class=”wikitable”
{| class=”wikitable”
|-
|-
! -{NO}- концентрација у ваздуху
! NO концентрација у ваздуху
(-{ppm}-)
(ppm)
! Време потребно да се половина присутног NO
! Време потребно половина од присутниот NO
оксидује у NO<sub>2</sub>
да оксидира во NO<sub>2</sub>
(-{min}-)
(мин)
|-
|-
|20,000
|20,000
Ред 54: Ред 54:
|3500
|3500
|}
|}
Кога -{NO<sub>x</sub>}- и некои од органските испарливите смеси се (-{VOC}-) заедно во воздухот, и во присуство на сончева светлина, тие формираат фотохемијски смог, кој дава голем дел во загадување на природата. Овие загадувања негативно влијаат на човеково здравје<ref>{{cite web|url=http://www.epa.gov/airprogm/oar/urbanair/nox/hlth.html |title=Health and Environmental Impacts of NOx |accessdate = 26. 12. 2007. |publisher=United States Environmental Protection Agency }}</ref>.
Кога -<sub>x</sub> и некои од органските испарливи смеси се (VOC) заедно во воздухот, и во присуство на сончева светлина, тие формираат фотохемиски смог, кој создава голем дел од загадување на природата. Овие загадувања негативно влијаат врз човеково здравје<ref>{{cite web|url=http://www.epa.gov/airprogm/oar/urbanair/nox/hlth.html |title=Health and Environmental Impacts of NOx |accessdate = |publisher=United States Environmental Protection Agency}}</ref>.


1. Азот-диоксид, ако се раствори во влага од воздухот, формира компонента ([[Азотна киселина|азотну киселину]]) [[Кисел дожд|кисел дожд]]:
1. Азот-диоксид, ако се раствори во влага од воздухот, формира компонента ([[азотна киселина]]) [[кисел дожд]]:


:'''-{2NO<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>O → HNO<sub>2</sub> + HNO<sub>3</sub>}-'''
:'''2NO<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>O → HNO<sub>2</sub> + HNO<sub>3</sub>'''
(Азот-диоксид + вода → азотаста киселина + азотна киселина).
(Азот-диоксид + вода → азотеста киселина + азотна киселина).


2. Потоа азотаната киселина се разложува на:
2. Потоа азотаната киселина се разложува на:


:'''-{3HNO<sub>2</sub> → HNO<sub>3</sub> + 2NO + H<sub>2</sub>O}-'''
:'''3HNO<sub>2</sub> → HNO<sub>3</sub> + 2NO + H<sub>2</sub>O'''
(азотаста киселина → азотна киселина + азот-моноксид + вода),
(азотаста киселина → азотна киселина + азот-моноксид + вода),


3. каде што азот-моноксид реагира со кислород, [[оксидо-редукција|оксидује]], и формира азот-диоксид кој повторно реагира со вода и повторно прави азотна киселина:
3. каде што азот-моноксид реагира со кислород, [[оксидо-редукција|оксидира]], и формира азот-диоксид кој повторно реагира со вода и повторно прави азотна киселина:


:'''-{4NO + 3O<sub>2</sub> + 2H<sub>2</sub>O → 4HNO<sub>3</sub>}-'''
:'''4NO + 3O<sub>2</sub> + 2H<sub>2</sub>O → 4HNO<sub>3</sub>'''


(азот-моноксид + кисеоник + вода → азотна киселина).
(азот-моноксид + кисеоник + вода → азотна киселина).


Азот-моноксид исто така учествува во правење на [[озонска дупка]] во [[Тропосферата|тропосферата]].<ref>{{cite journal |author=D. Fowler, ''et al.'' |year=1998 |title=The atmospheric budget of oxidized nitrogen and its role in ozone formation and deposition |journal=New Phytologist |volume=139 |pages=11-23 |doi=10.1046/j.1469-8137.1998.00167.x }}</ref>
Азот-моноксид исто така учествува во правење на [[озонска дупка]] во [[тропосфера]]та.<ref>{{cite journal |author=D. Fowler, ''et al.'' |year=1998 |title=The atmospheric budget of oxidized nitrogen and its role in ozone formation and deposition |journal=New Phytologist |volume=139 |pages=11-23 |doi=10.1046/j.1469-8137.1998.00167.x }}</ref>


⚫
== Биогенетичко потекло ==

⚫
Во [[земјоделство]]то употребата на минерални ѓубрива и обогатување на земјиштето со [[азотно ѓубриво]] исто така помага за збогатување на атмосферските NO<sub>''x''</sub>, преку процесот денитрификација на активните материи од минералното ѓубриво со помош на микроорганизмите кој го забрзување на процесот.<ref>{{Cite journal
⚫
== Биогенетичко порекло ==
⚫
Во [[Земјоделството|земјоделството]] употребата на минерални ѓубрива и обогатување на земјиштето [[Азотно ѓубриво|азотним ѓубривима]] исто така помага обогатување на атмосферските NO<sub>''x''</sub>, преку процесот денитрификација на активните материи од минералното ѓубриво со помош на микроорганизмите кој го забрзување на процесот.<ref>{{Cite journal
|author=J.N. Galloway, ''et al.''
|author=J.N. Galloway, ''et al.''
|year=2004
|year=2004
Ред 94: Ред 93:
}}</ref>
}}</ref>


== Извори ==
== Наводи ==
{{reflist}}
{{reflist}}


== Надворешни врски ==
== Литература ==

== Спољашње везе ==
{{портал|Хемија}}
{{портал|Хемија}}
{{Commonscat|Nitrogen oxides}}
{{Commonscat|Nitrogen oxides}}
* [http://www.epa.gov/air/urbanair/nox/ How Nitrogen Oxides Affect the Way We Live and Breathe :: US EPA Information]
* [http://www.epa.gov/air/urbanair/nox/ How Nitrogen Oxides Affect the Way We Live and Breathe :: US EPA Information]


[[Категорија:Неорганска једињења азота]]
[[Категорија:Неорганска соединенија на азотот]]
[[Категорија:Оксиди]]
[[Категорија:Оксиди]]

Преработка од 23:51, 15 јуни 2018

Поимот азотни оксиди обично се однесува на бинарните соединенија на кислород и азот или нивните соединенија:

(Последните три од спискот се нестабилни соединенија.)

Хемиската реакција која доведува до создавање на азотните оксиди може да се произведи од неколку различни соединенија на кислород и азот (различни пропорционални односи), во зависност од условот на самата реакција. Ова е единствена причина зашто се споредни, нус-производите со N2O; производството на останатите две стабилни оксиди на азот, кои се патем многу токсични, се со закон регулирани.


  • Азот-моноксид, NO
    Азот-моноксид, NO
  • Азот-диоксид, NO2
    Азот-диоксид, NO2
  • Азот-субоксид, N2O
    Азот-субоксид, N2O
  • Азот-триоксид, N2O3
    Азот-триоксид, N2O3
  • Азот-тетроксид, N2O4
    Азот-тетроксид, N2O4
  • Азот-пентоксид, N2O5
    Азот-пентоксид, N2O5


NOx

NOx е воопштена форма за моно-азотни оксиде(NO и NO2). Овие оксиди настануваат за време на процесот согорување, најчесто за време на процесот: согорување на високи температури.[1][2]

На нормална, амбиентална, температура кислородот и азот не реагираат меѓусебно. За време на работата на мотор со внатрешно согорување, мешавини на воздухот и гориво произведуваат доволно висока температура за да се предизвика ендотермна реакција на атмосферскиот азот и кислород во огнот. Во градовите каде што сообраќајот е густ, количината на азотни оксиди е зголемена и може да биде дури и штетна.

Во присуство на повеќе кислород (O2), азот-моноксид (NO) ќе реагира и ќе настане азот-диоксид (NO2), а временскиот период на овие реакции зависи од самата концентрација во воздухот, се гледа на табелата: [3]

NO концентрација у ваздуху

(ppm)

Време потребно половина од присутниот NO

да оксидира во NO2 (мин)

20,000 0.175
10,000 0.35
1,000 3.5
100 35
10 350
1 3500

Кога -x и некои од органските испарливи смеси се (VOC) заедно во воздухот, и во присуство на сончева светлина, тие формираат фотохемиски смог, кој создава голем дел од загадување на природата. Овие загадувања негативно влијаат врз човеково здравје[4].

1. Азот-диоксид, ако се раствори во влага од воздухот, формира компонента (азотна киселина) кисел дожд:

2NO2 + H2O → HNO2 + HNO3

(Азот-диоксид + вода → азотеста киселина + азотна киселина).

2. Потоа азотаната киселина се разложува на:

3HNO2 → HNO3 + 2NO + H2O

(азотаста киселина → азотна киселина + азот-моноксид + вода),

3. каде што азот-моноксид реагира со кислород, оксидира, и формира азот-диоксид кој повторно реагира со вода и повторно прави азотна киселина:

4NO + 3O2 + 2H2O → 4HNO3

(азот-моноксид + кисеоник + вода → азотна киселина).

Азот-моноксид исто така учествува во правење на озонска дупка во тропосферата.[5]

Биогенетичко потекло

Во земјоделството употребата на минерални ѓубрива и обогатување на земјиштето со азотно ѓубриво исто така помага за збогатување на атмосферските NOx, преку процесот денитрификација на активните материи од минералното ѓубриво со помош на микроорганизмите кој го забрзување на процесот.[6][7]

Наводи

  1. ↑ Lide, David R., уред. (2006). CRC Handbook of Chemistry and Physics (87. изд.). Boca Raton, FL: CRC Press. ISBN 0-8493-0487-3.
  2. ↑ Предлошка:Merck13th
  3. ↑ „NOx Removal“. Branch Environmental Corp. Посетено на 26. 12. 2007.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  4. ↑ „Health and Environmental Impacts of NOx“. United States Environmental Protection Agency.
  5. ↑ D. Fowler; и др. (1998). „The atmospheric budget of oxidized nitrogen and its role in ozone formation and deposition“. New Phytologist. 139: 11–23. doi:10.1046/j.1469-8137.1998.00167.x. Напосредна употреба на al. во: |author= (help)
  6. ↑ J.N. Galloway; и др. (2004). „Nitrogen cycles: past, present, and future“. Biogeochemistry. 70 (2): 153–226. doi:10.1007/s10533-004-0370-0. Напосредна употреба на al. во: |author= (help)
  7. ↑ E.A. Davidson & W. Kingerlee (1997). „A global inventory of nitric oxide emissions from soils“. Nutrient Cycling in Agroecosystems. 48: 37–50. doi:10.1023/A:1009738715891.

Надворешни врски

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Азотни_оксиди&oldid=3750872“