Данок на добивка: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [непроверена преработка] |
с →Наводи |
Дополнување за историскиот развој на данокот на добивка, како и одредени појаснувања на претходниот текст. |
||
| Ред 33: | Ред 33: | ||
==Данокот на добивка во Македонија== |
==Данокот на добивка во Македонија== |
||
''Во периодот од 1994 до 1996 година'', стапката на данокот на добивка во Македонија изнесува 30%. |
|||
Во [[јануари]] [[2014]] година бил изменет [[Закон за данокот на добивка|Законот за данокот на добивка]], при што обврската за плаќање на данокот била воведена и на заемите што меѓу себе си ги одобруваат домашните [[Претпријатие|претпријатија]] (обврската не важи за претрпијатијата во технолошко-развојните зони), како и на исплатените [[Дивиденда|дивиденди]]. Притоа, под оданочување подлежат само [[Кредит|заемите]] коишто претпријатијата нема да ги вратат во текот на годината.<ref>„Данокот на заеми ги разбранува кредитите за фирмите“, ''Утрински весник'', година XVI, број 4723, понеделник, 2 март 2015, стр. 7.</ref> |
|||
| ⚫ | |||
Во периодот ''од 1997 до 2006 година'', стапката на данокот на добивка изнесува 15%. |
|||
Исто така, била направена промена и кај даночниот третман на задржаната добивка: за разлика од претходно, кога задржаната добивка не се оданочувала, т.е. се подразбирало дека таа е реинвестирана, со законските измени било предвидено дека, „ако спротивното не се докаже документирано, се смета дека добивката не е реинвестирана и на неа ќе се плати [[данок]]“. Понатаму, со [[закон]]ските измени било вратено старото решение за оданочување на добивката (кое се применувало до [[2008]] година), односно финансискиот резултат од [[Биланс на успех|билансот на успехот]] ја претставува основата за оданочување. Притоа, за износот на загубата се намалува даночната основа и таа може да се пренесува на товар на идните оданочливи добивки во следните три години.<ref>Павле Гацов, „Загубарите во плус, профитабилните во минус - даночно цедење на стопанството“, ''Економија и бизнис'', година 17, број 198, 25 декември 2014, стр. 64-65.</ref> |
|||
<br /> |
|||
''За 2007 година'' стапката на оданочување на добивката утврдена во даночниот биланс, изнесува 12%. |
|||
Понатаму, од [[1 јануари]] [[2015]] година било воведено даночното ослободување со кое даночната основа се намалува за износот на реинвестираната добивка во материјални (машини, постројки, недвижен имот) и нематеријални средства ([[софтвер]], [[патенти]] итн.). Притоа, ослободувањето се дава само под услов, фирмата да ги задржи набавените средства во своја сопственост најмалку пет години.<ref>Павле Гацов, „Загубарите во плус, профитабилните во минус - даночно цедење на стопанството“, ''Економија и бизнис'', година 17, број 198, 25 декември 2014, стр. 65.</ref> |
|||
<br /> |
|||
''Од 01.01.2008 година'', стапката на данокот на добивка е 10%.<ref name=":0">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.ujp.gov.mk/mk/vodic/category/856|title=Управа за Јавни Приходи на Република Македонија|work=www.ujp.gov.mk|accessdate=2019-12-11}}</ref> |
|||
''Од 1994 до 2008 година'', даночната основа на која се пресметува данокот на добивка, претставува разликата меѓу: |
|||
- вкупните приходи и вкупните расходи, во износи утврдени согласно со прописите за сметководството и сметководствените стандарди (сметководствената добивка/загуба или финансискиот резултат од работењето во деловната година); |
|||
- усогласена (зголемена/намалена) за износот на непризнаените расходи и неоданочивите приходи за даночни цели; |
|||
- пресметаниот данок на така утврдената даночна основа се намалува за износот на пресметаниот данок за одобрените даночни ослободувања и олеснувања како и за износот на данокот платен на приходите/добивките, кои домашното правно лице ги остварува во странство, директно или преку својата подружница.<ref name=":0" /> |
|||
''Од 2009 година'' почна да се применува така наречениот „естонски модел“ на оданочувањето на добивката, со кој добивката се оданочува само ако се распредели за исплата на дивиденди и други исплати од добивката, а не и ако се акумулира или реинвестира. Имено, со овој модел, даночната основа се состои само од распределената добивка, зголемена за ''непризнаените расходи,'' намалена за даночните кредити и за даночните олеснувања и ослободувања.<ref name=":0" /> |
|||
''Во 2014 година'' беше напуштен „естонскиот модел“, односно се врати стариот систем на даночење на сметководствената добивка. Даночна основа за пресметување на данокот на добивка претставува оданочивата добивка која се утврдува од сметководствената бруто добивка остварена според прописите за сметководство и сметководствените стандарди (како разлика меѓу вкупните приходи и вкупните расходи) зголемена за непризнаените расходи, намалена за износот на пресметаниот данок за одобрените даночни ослободувања и олеснувања. Реинвестираната добивка не се оданочува.<ref name=":0" /> |
|||
Поради овие измени од 2014, беше нужно да се воведе и обврска за плаќање на данок на добивка на заемите што меѓу себе си ги одобруваат домашните [[Претпријатие|претпријатија]], коишто претпријатијата нема да ги вратат во текот на годината, бидејќи истите во суштина претставуваат скриени исплати да добивка.<ref>„Данокот на заеми ги разбранува кредитите за фирмите“, ''Утрински весник'', година XVI, број 4723, понеделник, 2 март 2015, стр. 7.</ref> |
|||
| ⚫ | |||
''Табела бр. 1 - Даночните приходи во Македонија, 2003-2016'' (во милиони денари)<ref>Павле Гацов, „Состојби наспроти трендови - Македонски фискални и економски индикатори“, ''Економија и бизнис'', година 18, број 225, март 2017, стр. 52-53.</ref> |
''Табела бр. 1 - Даночните приходи во Македонија, 2003-2016'' (во милиони денари)<ref>Павле Гацов, „Состојби наспроти трендови - Македонски фискални и економски индикатори“, ''Економија и бизнис'', година 18, број 225, март 2017, стр. 52-53.</ref> |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
Преработка од 11:35, 11 декември 2019
Данок на добивка е данок што правните лица (претпријатијата, финансиските институции и другите организации) гo плаќаат на остварената добивка во претходната финансиска година.
Обврзници на данокот на добивка се сите претпријатија (домашни и странски) како правни субјекти кои остваруваат добивка од дејноста што ја извршуваат. Како предмет на оданочување се јавува добивката, (профитот) која се утврдува како разлика помеѓу вкупните приходи и вкупните расходи, согласно сметководствените прописи и законот за данок на доход. Даночната основица е износот на добивката, односно профитот.
Даночни стапки
Табела бр. 1: Стапки на данокот на добивка во одбрани земји (2017)[1]
| Земја | Даночна стапка |
|---|---|
| Македонија | 10% |
| Албанија | 15% |
| Бугарија | 10% |
| Босна и Херцеговина | 10% |
| Хрватска | 12% (до три милиони куни) и 18% (над три милиони куни) |
| Австрија | 25% |
| Германија | 29,65% |
| Грција | 29% |
| Црна Гора | 9% |
| Србија | 15% |
| Словенија | 19% |
Данокот на добивка во Македонија
Во периодот од 1994 до 1996 година, стапката на данокот на добивка во Македонија изнесува 30%.
Во периодот од 1997 до 2006 година, стапката на данокот на добивка изнесува 15%.
За 2007 година стапката на оданочување на добивката утврдена во даночниот биланс, изнесува 12%.
Од 01.01.2008 година, стапката на данокот на добивка е 10%.[2]
Од 1994 до 2008 година, даночната основа на која се пресметува данокот на добивка, претставува разликата меѓу:
- вкупните приходи и вкупните расходи, во износи утврдени согласно со прописите за сметководството и сметководствените стандарди (сметководствената добивка/загуба или финансискиот резултат од работењето во деловната година);
- усогласена (зголемена/намалена) за износот на непризнаените расходи и неоданочивите приходи за даночни цели;
- пресметаниот данок на така утврдената даночна основа се намалува за износот на пресметаниот данок за одобрените даночни ослободувања и олеснувања како и за износот на данокот платен на приходите/добивките, кои домашното правно лице ги остварува во странство, директно или преку својата подружница.[2]
Од 2009 година почна да се применува така наречениот „естонски модел“ на оданочувањето на добивката, со кој добивката се оданочува само ако се распредели за исплата на дивиденди и други исплати од добивката, а не и ако се акумулира или реинвестира. Имено, со овој модел, даночната основа се состои само од распределената добивка, зголемена за непризнаените расходи, намалена за даночните кредити и за даночните олеснувања и ослободувања.[2]
Во 2014 година беше напуштен „естонскиот модел“, односно се врати стариот систем на даночење на сметководствената добивка. Даночна основа за пресметување на данокот на добивка претставува оданочивата добивка која се утврдува од сметководствената бруто добивка остварена според прописите за сметководство и сметководствените стандарди (како разлика меѓу вкупните приходи и вкупните расходи) зголемена за непризнаените расходи, намалена за износот на пресметаниот данок за одобрените даночни ослободувања и олеснувања. Реинвестираната добивка не се оданочува.[2]
Поради овие измени од 2014, беше нужно да се воведе и обврска за плаќање на данок на добивка на заемите што меѓу себе си ги одобруваат домашните претпријатија, коишто претпријатијата нема да ги вратат во текот на годината, бидејќи истите во суштина претставуваат скриени исплати да добивка.[3]
Табела бр. 1 - Даночните приходи во Македонија, 2003-2016 (во милиони денари)[4]
| Година | Данок на добивка |
|---|---|
| 2003 | 3.270 |
| 2004 | 2.362 |
| 2005 | 2.836 |
| 2006 | 4.710 |
| 2007 | 5.896 |
| 2008 | 8.579 |
| 2009 | 4.435 |
| 2010 | 3.691 |
| 2011 | 3.888 |
| 2012 | 3.655 |
| 2013 | 4.420 |
| 2014 | 5.060 |
| 2015 | 12.024 |
| 2016 | 10.769 |
Наводи
- ↑ Павле Гацов, „Летни разговори за најавените даночни измени“, Економија и бизнис, година 19, број 231, септември 2017, стр. 27.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Управа за Јавни Приходи на Република Македонија“. www.ujp.gov.mk. Посетено на 2019-12-11.
- ↑ „Данокот на заеми ги разбранува кредитите за фирмите“, Утрински весник, година XVI, број 4723, понеделник, 2 март 2015, стр. 7.
- ↑ Павле Гацов, „Состојби наспроти трендови - Македонски фискални и економски индикатори“, Економија и бизнис, година 18, број 225, март 2017, стр. 52-53.
|