Киргиски јазик: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Бот: Поправа пренасочувања
с Bot: Migrating 79 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9255 (translate me)
Ред 151: Ред 151:


[[Категорија:Киргиски јазик|*]]
[[Категорија:Киргиски јазик|*]]

[[af:Kirgisies]]
[[ar:لغة قرغيزية]]
[[az:Qırğız dili]]
[[bn:কিরগিজ ভাষা]]
[[ba:Ҡырғыҙ теле]]
[[be:Кыргызская мова]]
[[be-x-old:Кыргыская мова]]
[[bg:Киргизки език]]
[[bs:Kirgiški jezik]]
[[br:Kirgizeg]]
[[ca:Kirguís]]
[[cv:Кăркăс чĕлхи]]
[[cs:Kyrgyzština]]
[[da:Kirgisisk (sprog)]]
[[de:Kirgisische Sprache]]
[[et:Kirgiisi keel]]
[[el:Κιργιζική γλώσσα]]
[[en:Kyrgyz language]]
[[es:Idioma kirguís]]
[[eo:Kirgiza lingvo]]
[[eu:Kirgizera]]
[[fa:زبان قرقیزی]]
[[hif:Kyrgyz bhasa]]
[[fr:Kirghize (langue)]]
[[fy:Kirgizysk]]
[[gag:Kirgiz dili]]
[[ko:키르기스어]]
[[hi:किर्गिज़ भाषा]]
[[hr:Kirgiski jezik]]
[[ilo:Pagsasao a Kirgistán]]
[[id:Bahasa Kirgiz]]
[[it:Lingua chirghisa]]
[[he:קירגיזית]]
[[ka:ყირგიზული ენა]]
[[kk:Қырғыз тілі]]
[[rw:Igikirigizi]]
[[kv:Кыргыз кыв]]
[[ky:Кыргыз тили]]
[[la:Lingua Chirgisica]]
[[lv:Kirgīzu valoda]]
[[lt:Kirgizų kalba]]
[[hu:Kirgiz nyelv]]
[[mr:किर्गिझ भाषा]]
[[mzn:قرقیزی]]
[[mn:Хиргис хэл]]
[[nl:Kirgizisch]]
[[new:किरगिज भाषा]]
[[ja:キルギス語]]
[[no:Kirgisisk]]
[[nn:Kirgisisk]]
[[uz:Qirgʻiz tili]]
[[pa:ਕਿਰਗੀਜ਼ ਭਾਸ਼ਾ]]
[[pnb:کرغیز]]
[[pms:Lenga kirghiz]]
[[pl:Język kirgiski]]
[[pt:Língua quirguiz]]
[[crh:Qırğız tili]]
[[ro:Limba kârgâză]]
[[qu:Kirkis simi]]
[[ru:Киргизский язык]]
[[sah:Кыргыз тыла]]
[[sco:Kyrgyz leid]]
[[sk:Kirgizština]]
[[ckb:زمانی قرغیزی]]
[[sr:Киргиски језик]]
[[sh:Kirgiski jezik]]
[[fi:Kirgiisin kieli]]
[[sv:Kirgiziska]]
[[ta:கிருகிசு மொழி]]
[[kab:Takirgizit]]
[[tt:Кыргыз теле]]
[[th:ภาษาคีร์กีซ]]
[[tg:Забони қирғизӣ]]
[[tr:Kırgızca]]
[[udm:Киргиз кыл]]
[[uk:Киргизька мова]]
[[ug:قىرغىز تىلى]]
[[bat-smg:Kirkizu kalba]]
[[zh:吉尔吉斯语]]

Преработка од 17:58, 12 март 2013

Киргиски јазик
Кыргыз тили, قىرعىز تىلى Kyrgyz tili
Застапен воКиргистан, Авганистан, Пакистан, Таџикистан, Кина, Русија и дијаспората.
Говорнициоколу 4.5 милиони  
Јазично семејство
турски
Писмокиргиска азбука
Статус
Службен во Киргистан
Јазични кодови
ISO 639-1ky
ISO 639-2kir
ISO 639-3kir

Киргискиот јазик (кыргыз тили, قىرعىز تىلى, kyrgyz tili) е турски јазик кој е официјален јазик во Република Киргистан, покрај рускиот. Генетички, киргискиот јазик е сроден со алтајските јазици, но сепак киргискиот јазик е сроден и разбирлив со околните турски јазици.

Киргискиот јазик го зборуваат околу 4 милиони луѓе во Киргистан, но и во околните Кина, Авганистан, Казахстан, Таџикистан, како и во киргиската дијаспора во Турција, Узбекистан, Пакистан и Русија. Првично, киргискиот јазик се пишувал со униформираната турска азбука[1], која постепено била заменета со модифицираното персиско-арапско писмо. Персиско-арапското писмо се користело до средината на 20 век, кога за еден доста краток период се вовела латиницата, но таа била заменета со кирилицата за време на СССР. Денес, кирилицата останала доминантно писмо за запишување на јазикот. Кога Киргистан станал независен во државата имало движење за замена на кирилицата со латиница, но тоа до денес не се остварило.

Писмо

Киргискиот јазик кој се користи во Киргистан користи кирилица за негово запишување и воедно кирилицата е официјално писмо во државата. Персиско-арапското писмо се користи за запишување на киргискиот јазик кој се зборува во Кина.

кирилица персиско-арапско транслитерација македонски
Бардык адамдар өз беделинде жана укуктарында эркин жана тең укуктуу болуп жаралат. Алардын аң-сезими менен абийири бар жана бири-бирине бир туугандык мамиле кылууга тийиш. باردىق ادامدار ۅز بەدەلىندە جانا ۇقۇقتارىندا ەركىن جانا تەڭ ۇقۇقتۇۇ بولۇپ جارالات.۔ الاردىن اڭ-سەزىمى مەنەن ابئيىرى بار جانا بئرى-بئرىنە بئر تۇۇعاندىق مامئلە قىلۇۇعا تئيىش. Bardyk adamdar öz bedelinde žana ukuktarynda erkin žana teŋ ukuktuu bolup žaralat. Alardyn aŋ-sezimi menen abijiri bar žana biri-birine bir tuugandyk mamile kyluuga tijish. Ситe чoвeчки суштeствa сe рaѓaaт слoбoдни и eднaкви пo дoстoинствo и прaвa. Tиe сe oбдaрeни сo рaзум и сoвeст и трeбa дa сe oднeсувaaт eдeн кoн друг вo дуxoт нa oпштoчoвeчкaтa припaднoст.


Гласовен систем

Самогласки

Предни Задни
незаоблени заоблени незаоблени заоблени
затворени i y ɯ u
средни e ø o
отворени ɑ

Согласки

лабијални дентално/
алвеоларни
посталвеоларно-
алвеоларни
непчани меконепчани
увеларни
носни m n ŋ
експлозивни p b t d k/q g/ʁ
африкатни
фрикативни f v s z ʃ
латерални l
треперливи r
апроксимантни j

Наводи

  1. Kyzlasov I.L. "Runiform scripts of Eurasian steppes", Eastern Literature, Moscow, 1994, pp.80 on, ISBN 5-02-017741-5, with further bibliography

Поврзано

Надворешни врски

Предлошка:Турски јазици