Соко Град (бања)

Соко Град е средновековна тврдина уште наречена и Соколац, коај се наоѓа на 2 километри источно од Сокобања. Истражувањата покажале дека градот бил многу расфрлан и голем. Само првата, влезната кула во горниот град, била зачувана во добра состојба, а останатите, и кулите и ѕидовите, биле урнати.

Легендата за потеклото на Сокобања[уреди | уреди извор]

Некогаш низ долината јавал еден моќен благородник, господар на големиот Соко-град. Наеднаш, небото над Озрен се помрачило, молњите блескале од Оштра чука, потоа затрепериле громови и земјата затреперила сè до Шиљко на грубиот Ртањ. Јавачот паднал од коњот и изгубил свест. Кога господарот на Соко-град се освести, му се чинело дека сите коски му се скршени. Не можел да застане на нозе. Лежел и ја чекал смртта... Одеднаш слушнал жуборење на вода. Полека и болно се кренал за барем да не се одвои од светот жеден. Кога благородникот ја испил првата голтка вода, веднаш му било подобро, од дотогаш непознатиот извор, сè му станало јасно во главата. Кога го видел тоа господарот на големиот Соко-град, облечен онака како господар, се икапил во кладенецот, веднаш оздравел и се вратил во градот. Веднаш наредил да се подигне куќата над изворот. Зборот за лековитата вода речиси се проширил на сите четири страни на светот. Од сите страни доаѓале оние на кои душата им била во носот за да бараат спас за своите болести кај клучот на гледачите на вода. Многумина биле излечени од водата во долината меѓу Озрен и Ртње. Оние кои најмногу биле болни таму и ги изградиле своите домови.

Минатото на градот[уреди | уреди извор]

Создаден е во периодот на византискиот император Јустинијан, како тврдина за спречување на аварските и словенските навлегувања во длабочините на Балканскиот Полуостров. Стефан Немања го окупирал во 1172 година, и оттогаш е дел од српската средновековна држава. При протерувањето на богумилите од Србија, градот Соко, чиј управител бил Поп Богомил, се нашол во конфликт, поради што Немања го опседнал и го окупирал градот, кој во таа прилика претрпел големи разурнувања. Турците го окупирале, како и целото кнежевство Видин, во кое бил вклучен Соко Град кон крајот на XIV век, во 1398 година. Од турското владеење во 1412 година. Во 1910 година се побунил Хамза, бегот на Сокол и Сврљи, кој владеел во Соко Град, па против него во истата година тргнал султанот Муса. Востанието на Хамза било задушено од султанот следната година, а за време на борбите, Соко Град повторно бил уништен. Хамза бил испратен во тогашниот главен град Одрин, каде што бил погубен, додека локалното население било раселено низ Отоманската империја.