Слоновски Остров
.jpeg) | |
| Грешка во Lua во Модул:Location_map, ред 408: Malformed coordinates value | |
| Географија | |
|---|---|
| Место | Антарктик |
| Координати | 61°08′S 55°07′W / 61.133° ЈГШ; 55.117° ЗГД |
| Архипелаг | Јужни Шетландски Острови |
| Површина | 558 км2 |
| Должина | 47 км |
| Ширина | 27 км |
| Највисоко издигнување | 973 м |
| Највисока точка | Планина Пендаргон |
| Управување | |
| Под управа согласно Антарктички договор | |
| Демографија | |
| Население | Ненаселен |
Слоновски Остров — планински остров покриен со мраз во близина на брегот на Антарктикот во надворешниот тек на Јужните Шетландски Острови, во Јужниот Океан. Островот се наоѓа на 245 километри северо-североисточно од врвот на Антарктичкиот Полуостров, 1.253 километри западно-југозападно од Јужна Џорџија, 935 километри јужно од Фолкландските Острови и 885 километри југоисточно од ’ртот Хорн. Островот спаѓа во рамките на Антарктичките претензии на Аргентина, Чиле и Обединетото Кралство.
Бразилската Антарктичка Програма одржува засолниште на островот, Засолниште „Емилио Гоелди“ поддржувајќи ја работата на шест истражувачи во текот на летото,[1] и порано имало уште едно (Вилтген), кое било демонтирано во летото 1997 и 1998 година.
Топоним[уреди | уреди извор]
Името на островот се припишува и на неговиот изглед налик на глава на слон и на гледањето на морските слонови од страна на капетанот Џорџ Пауел во 1821 година, едно од најраните видени од таков вид. Сепак, во Русија сè уште е познат под името дадено од неговите откривачи во 1821 година - остров Мордвинова.
Географија[уреди | уреди извор]
.jpg)
Островот е ориентиран приближно исток-запад, со максимална надморска височина од 853 метри кај Пардо Риџ. Времето е нормално магливо со многу снег, а ветровите можат да достигнат и 160 километри на час.
Значајни именувани одлики се ’Рт Јелчо, ’Рт Валентин и ’Рт Локаут на североисточните и јужните крајности и Поинт Вајлд. Ледникот Едуранс е главниот ледник.
Геологија[уреди | уреди извор]
Островот е дел од метаморфниот комплекс Шкотска, кој е создаден од седиментите на морското дно од креда кои се стругаат и метаморфозираат во зоната на субдукција на Шкотска. Добиените карпи се филити, сини и зелени шкрилци типични за акреционен клин, со зголемен метаморфизам од североисток кон југозапад. Овие карпи се на површината овде поради издигнувањето долж зоната на раседот Шеклтон каде што се среќава со гребенот Јужна Шкотска. Овој комплекс е многу сличен по старост и типови на карпи со оние од крајбрежната Калифорнија, вклучувајќи го островот Каталина и брегот Биг Сур.[2]
Островот е тип локалитет за фосфатниот минерал сфеницидит.[3]
Флора и фауна[уреди | уреди извор]
.jpg)
Островот не поддржува значителна флора или автохтона фауна, иако може да се најдат миграциски генту пингвини и фоки, а пингвините се гнездат во сезоната. Недостатокот на безбедно закотвување спречува каква било трајна човечка населба, и покрај тоа што островот е добро поставен за поддршка на научни, риболовни и китоловни активности. Поради бавното обновување и нелегалното ловење китови од страна на Советскиот Сојуз со поддршка од Јапонија, бројот на јужните китови кои го посетуваат островот се уште е на ниско ниво.
Историја[уреди | уреди извор]
Првата руска експедиција на Антарктикот[уреди | уреди извор]
Првата руска антарктичка експедиција предводена од Фабијан Готлиб фон Белингсхаузен и Михаил Лазарев со бродот Восток и бродот за поддршка Мирни, го открила островот на 29 јануари 1821 година. Островот бил наречен Мордвинов во чест на истоимениот адмирал.
Експедиција на издржливост[уреди | уреди извор]
Островот претставувал пусто засолниште на британскиот истражувач Ернест Шеклтон и неговиот екипаж во 1916 година по загубата на нивниот брод Едуранс во мразот на Веделовото Море. 28-члениот екипаж стигнал до ’ртот Валентин на островот по месеци поминати во лебдење по ледените санти и мачното преминување на отворениот океан со мали чамци за спасување.[4] Откако кампувале во ’ртот Валентин две ноќи, Шеклтон и неговиот екипаж се преселиле 11 километри западно, карпест предел на крајот на ледникот, кој нудел подобра заштита од паѓање на карпите и од морето. Ова место, тие го нарекле Поинт Вајлд.
Сфаќајќи дека нема шанси за пасивно спасување, Шеклтон одлучил да отплови до Јужна Џорџија, каде знаел дека има неколку станици за ловење китови. Шеклтон пловел со Том Крин, Френк Ворсли, Хари „Чипи“ Мекниш, Тим Мекарти и Џон Винсент 1.300 километри, со чамецот за спасување Џејмс Керд почнувајќи во понеделник на Велигден, 24 април 1916 година и пристигнувајќи во Јужна Џорџија 16 дена подоцна. Неговиот втор човек, Френк Вајлд, бил оставен да ја води преостанатата група на островот, чекајќи го враќањето на Шеклтон со спасувачки брод.[5]
Имало многу работа за заглавените мажи. Бидејќи островот немал природен извор на засолниште, тие изградиле барака и ветерни блокови од нивните преостанати два чамци за спасување и парчиња платнени шатори. За осветлување се користеле лампи со маст. Тие ловеле пингвини и фоки. Шеклтон му наложил на Вајлд да замине со екипажот на островот Дисепшен доколку не се врати да ги спаси до почетокот на летото, но по четири и пол месеци, на 30 август 1916 година, уметникот Џорџ Марстон забележал брод. Бродот, со Шеклтон на одборот, бил Јелчо, од Пунта Аренас, Чиле, командуван од Луис Пардо, кој ги спасил сите луѓе кои тргнале на првичната експедиција.
Експедиции на заеднички служби 1970–71[уреди | уреди извор]
Експедицијата за заеднички служби предводена од командантот Малколм Барли била пуштена на Слоновскиот Остров од страна на HMS Енџуранс. Групата потоа поминала шест месеци спроведувајќи истражување на островот и други научни истражувања за Британското антарктичко истражување и искачување на некои од врвовите на островот.[6] Експедицијата го посети Поинт Вајлд, но не нашла трага од претходната експедиција; Меѓутоа, ги пронашол остатоците од голем едреник, најверојатно останките на шунерот Чарлс Ширер од Стонингтон, Нов Лондон, Конектикат, под капетанот Вилијам Хенри Апелман. Експедицијата исто така слетала и се искачила на највисокиот врв на блискиот остров Кларенс.[7][8]
Историски локалитети[уреди | уреди извор]
Поинт Вилд го содржи Меморијалното место за издржливост, историско место на Антарктикот (HSM 53), со биста на капетанот Пардо и неколку плакети. Заливот Хемпсон на југозападниот брег на островот, вклучувајќи го крајбрежјето и меѓуплимното подрачје, ги содржи остатоците од голем дрвен едреник; тој е означен како историско место или споменик (HSM 74), по предлогот на Обединетото Кралство за Консултативен состанок на Договорот за Антарктикот.[8][9]
Карти[уреди | уреди извор]
- Британска Антарктичка Територија. Топографска карта во размер 1:200000. Серија DOS 610, лист W 61 54. Дирекција за прекуокеански истражувања, Толворт, ОК, 1972 година.
- Јужни Шетландски Острови: Острови Слон, Кларенс и Гибс. Топографска карта во размер 1:220000. Комитет за имиња на места во ОК на Антарктикот, 2009 година.
- Антарктичка дигитална база на податоци (ADD). Топографска карта на Антарктикот во размер 1:250000. Научен комитет за истражување на Антарктикот (SCAR). Од 1993 година, редовно се надградува и ажурира.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „The Brazilian Antarctic Program“. Vivabrazil.com. 1984-02-06. Посетено на 2011-04-22.
- ↑ Joseph Holliday, Geology Professor, El Camino College
- ↑ „Spheniscidite“. Mindat.org. Посетено на 2 July 2022.
- ↑ Shackleton, Earnest. South. The Endurance Expedition. Penguin Books, London, 1999, p. 157.
- ↑ „Endurance: Shackleton's Legendary Antarctic Expedition“. Amnh.org. Посетено на 2011-04-22.
- ↑ M. Burley. Joint Services Expedition to Elephant Island. Geographical Journal, 1972
- ↑ C.H. Agnew of Lochnaw. Elephant Island. Alpine Journal, 1972. pp. 204-210
- ↑ 8,0 8,1 Historic Sites and Monuments: Sailing Vessel Wreckage, Southwest Coast of Elephant Island, South Shetland Islands. Working Paper submitted by the United Kingdom. SATCM XII. The Hague, 2000
- ↑ „List of Historic Sites and Monuments approved by the ATCM (2012)“ (PDF). Antarctic Treaty Secretariat. 2012. Посетено на 2014-01-06.