Пропаганда во Белорусија

Од Википедија — слободната енциклопедија

Пропагандата во Белорусија — практика на државата која се остварува преку различна комуникација со цел да се промовира патриотизам и прифаќање на владеењето на Лукашенко. Пропагандата се распространува преку државните медиуми, како што е Белорусија-1, кои се во сопственост на Белтелерадиокомпанија, но за неа се користат и образовни институции.

Состојба со медиумите и цел на пропагандата[уреди | уреди извор]

И покрај прогласувањето на слободата на говор во член 33 од Уставот на Белорусија од 1996 година, режимот на Лукашенко често ја ограничува. Владата ги поддржува државните медиуми, како што е Белорусија 1, кои долго време се користат за пропаганда, [1] и, поради нивното широко распространето присуство во информативниот простор, врши директна контрола врз медиумскиот пејзаж и соодветно на ширењето на информациите. [2] Ова ги прави луѓето во Белорусија ранливи на државната пропаганда, бидејќи имаат мал пристап до алтернативни и независни медиуми. Главната цел на пропагандата е да се зачува моќта, да се шири идеологијата и да се популаризира Александар Лукашенко. [3] [3] Конкретно, пропагандата се обидува да создаде чувство дека државата, владата и Лукашенко се едно исто. [4] [3] Фокусот на Лукашенко е посилен отколку што бил оној на шефовите на државите за време на СССР. [3]

Природата на пропагандниот систем датира уште од советскиот период. Лукашенко е претставен како незаменлив татко на нацијата и гарант на стабилноста. Од друга страна, спортот игра важна улога во покривањето на настаните како извор на патриотизам. [4]

Значајна индоктринација се спроведува во училиштата, колеџите и универзитетите: студентите добиваат еднострани пораки за историјата и актуелната политичка ситуација. Поради стравот на Лукашенко дека професорите можат да шират опасни идеи за плурализмот, демократијата и либерализмот, во 2003 година во високообразовните институции бил воведен проруски и просоветски задолжителен курс „Основи на идеологијата на белоруската држава[5] Конкретно, западните држави и нивните здруженија, како што се САД, НАТО, но и Полска и целата Европска Унија, се сметаат за непријатели. [4] За да можат да работат во државниот апарат, кандидатите мораат да положат идеолошки тестови. [4]

Примери на пропаганда[уреди | уреди извор]

Пример за државна пропаганда - Лукашенко со пиштол пристигнува со хеликоптер во Палатата на независноста за време на еден од неделните маршеви на опозицијата

За време на пандемијата КОВИД-19 во Белорусија, Лукашенко ја минимизирал опасноста од ситуацијата, [6] и првично не му било дозволено да известува за епидемијата. [7]

Наспроти позадината на протестите од 2020 година, државните медиуми активно се свртувале кон измами, користејќи стилски намален речник и висечки етикети, а сето тоа е резултат на опиеност од нивната сопствена пропаганда, според новинарот Павлиук Бикуски. [8] Работната група East StratCom ги навела како пример програмите на Рихор Азаронак од Капитал ТВ каде дезинформациите се придружени со говор на омраза кон демонстрантите и Свјатлана Тихановската. [9]

Според презентацијата на белоруската пропаганда, масовните протести во 2020 година претставувале акции контролирани од Западот. Самиот Лукашенко изјавил во август 2020 година дека Западот има за цел да го анектира регионот Гродно. Според него, во регионот веќе се вееле полски знамиња. [10]

Пропагандата во Белорусија го фалсификува или крие насилството на Милицијата врз демонстрантите [11] и, меѓу другото, се обидува да го ослабне протестното движење преку дезинформации; Покрај тоа, намерно се користат и други методи, како што се апсење на членови на опозицијата, на пример, членовите на Координативниот совет.

Набргу по приведувањето на 15 септември 2020 година, на Сијапан Латипев, Белорусија-1 емитувала приказна во која, повикувајќи се на Министерството за внатрешни работи, се тврди дека жител на „Плоштад на промени“ ќе употреби отров против органите на прогонот, но во конечниот извештај на Истражниот комитет за завршување на истрагата недостасувала оваа верзија. [12]

На крајот на септември 2020 година, Белорусија-1 емитувала признание од група луѓе кои наводно биле платени од координаторите за учество во протестите. [13] Според сведочењето на една од жртвите, на 29 септември 2020 година, во полицискиот оддел на Првомајскиот регион во Минск, Николај Карпенков снимал видеа, кои подоцна биле прикажани на Белорусија-1, лично и командувал со група безбедносни службеници кои претепале лажни сведоштва од група луѓе заробени од Главната дирекција за борба против организиран криминал и корупција на МВД на Република Белорусија (ГУБОПиК), кои биле претепани и им се заканиле дека ќе кажат пред камера дека се платени од координаторите. [13]

На 3 јуни 2021 година, ОНТ емитувала програма во која учествувале Роман Протасевич и Марат Маркав. Протасевич бил уапсен од белоруските власти откако неговиот лет, летот 4978 на Рајанер, бил пренасочен во Минск по наредба на Александар Лукашенко на 23 мај 2021 година, поради лажна закана за бомба, пренесена од белоруската контрола на воздушниот сообраќај. [14] Програмата предизвикала многу критики и многумина ја гледале како елемент на тортура на политичкиот затвореник. [15] [16] [17] [18]

Поддршкаод Русија[уреди | уреди извор]

За време на белоруските протести 2020-2021 година против наводно наместените претседателски избори, новинарите на белоруските државни медиуми кои одбиле да ги поддржат официјалните извештаи за победата на Лукашенко и операциите против демонстрантите биле заменети со руски новинари, вклучително и од РТ. [19] [20]

Државните медиуми објавиле дека опозицијата се заканила дека училишните часови наскоро ќе се изведуваат само на белоруски, иако Белорусите, бидејќи повеќето од нив се двојазични, не ја гледаат заканата, изјавила Ксенија Луцкина, поранешен дописник на Белтелерадиокомпанија.

Државниот радиодифузер Белорусија-1 прикажал слики од говорот на опозициската лидерка Марија Калесникава, кој бил проследен со хор од гласови кои извикувале на руски: Уходи! ("Оди си!"). Сепак, овие повици на протестното движење биле насочени против Лукашенко.

Белорусија-1 објавила и за семејство кое било во автомобил за време на протестите против Лукашенко во Гродно и било нападнато од ОМОН, па детето било тешко повредено. Сепак, во извештајот се вели дека семејството само случајно доживеало сообраќајна несреќа.

Белоруската државна пропаганда била поддржана од рускиот пропаганден канал РТ. РТ прикажала видео од офицер на ОМОН во кое се тврди дека младиот човек, кој бил претепан од ОМОН до бесвест, бил пијан и во алкохолизирана состојба; ова било негирано од независниот портал Тут. By, кој објавил лекарски извештај со спротивни информации.

Лукашенко во една изјава се заблагодарил на RT за помошта во покривањето на протестите по претседателските избори. [21]

Од првиот бран протести во 2020 година, белоруските државни телевизиски канали, со помош на медиумски експерти од Русија, не само што ги координирале своите дезинформациски наративи со про-Кремљинските медиуми, туку ги усвоиле и истите тактики, како што е изборот на странски дипломати.

Последици[уреди | уреди извор]

Од 2006 година, челниците и водечките пропагандисти на државните медиуми (Белтелерадиокомпанија, ОНТ, Капитал ТВ, Советскаја Белорусија – Белоруска Сегодња, Белоруска телеграфска агенција) постојано се ставаат во списокот на луѓе и организации предводени од ЕУ во врска со кршењето на човековите права во Белорусија, [22] [23] [24] [25] во Списокот за специјално назначени државјани и блокирани лица, списоците за санкции на Обединетото Кралство, [26] Швајцарија. [27] [28]

Поради државната пропаганда, многу новинари решиле да ги напуштат своите работни места во државните медиуми на Белорусија во летото и есента 2020 година. На пример, во овој период, околу четвртина од вработените во ОНТ дале отказ: најмалку 80 од 300 новинари, дури и покрај заканите од раководството на каналот до нив. Во август најголемиот дел од персоналот го напуштил радиото „Столица“. [29] [30]

Егзодусот продолжил во 2021 година: во јануари имало повеќе од 100 слободни работни места во Белтелерадиокомпанија, додека, заклучно со јуни, имала 160 слободни работни места, издавачката куќа Белорусија Денес (СБ. Беларусь сегодня.) имала 20 слободни места. [31]

На 10 јуни 2021 година, Украина го забранила реемитувањето на телевизискиот канал Белорусија 24, тврдејќи дека поттикнува национална омраза и шири дезинформации. [32]

На 30 јуни 2021 година, Белтелерадиокомпанија била исфрлена од Европската радиодифузна унија. [33]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Walker, Shaun (2020-08-17). „Belarus media strike: 'if we can't do honest journalism, we won't work'. The Guardian (англиски). ISSN 0261-3077. Архивирано од изворникот на 2021-01-14. Посетено на 2020-09-23.
  2. Rainer Ulrich (2010). „Die Politik der EU gegenüber Belarus“ (PDF) (германски). Universität Wien. стр. 167–170. Архивирано од изворникот (PDF) на 2019-03-16. Dissertation
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Usau 2007.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Pospieszna 2014.
  5. Matthews, David (2020-10-02). „As students protest, Belarusian universities aid regime crackdown“ (англиски). Times Higher Education. Архивирано од изворникот на 2020-10-05. Посетено на 2020-12-17. Universities also help prop up the regime by teaching a mandatory course called "The Fundamentals of Belarusian State Ideology", introduced in 2003 because of Mr Lukashenko's fears that professors were spreading seditious ideas about pluralism, democracy and liberalism. This course tends to lean in a pro-Russian direction, cultivating positive memories of the Soviet period, said Mr Milta.
  6. Ballin, André (2020-05-01). „Coronavirus bedroht nun doch Lukaschenkos Macht in Weißrussland“ (германски). Der Standard. Архивирано од изворникот на 2021-03-25. Посетено на 2020-09-23.
  7. Nevedomskaya, Tatyana; Ostaptschuk, Markian (2020-09-02). „Propaganda in Belarus: Warum Mitarbeiter staatlicher Medien kündigen“ (германски). Deutsche Welle. Архивирано од изворникот на 2021-01-22. Посетено на 2020-09-23.
  8. Быковский, Павлюк (2021-06-13). „Против потенциальных рупоров протеста власти используют тактику выжженной земли“ (руски). naviny.by. Архивирано од изворникот на 2021-06-20. Посетено на 2021-06-20.
  9. „Disinformation Fuels Hate on Belarusian TV“ (англиски). East StratCom Task Force. 2021-06-28. Архивирано од изворникот на 2021-07-08. Посетено на 2021-07-08.
  10. Dicke, Tim Vincent; Möllers, Tobias (2020-09-07). „Belarus: Oppositionspolitikerin Kolesnikowa verschleppt“ (германски). Frankfurter Rundschau. Архивирано од изворникот на 2020-10-30. Посетено на 2020-09-23.
  11. Holm, Kerstin (2020-08-27). „Propaganda-Bruderhilfe: Kreml schickt Journalismus-Söldner nach Belarus“. Frankfurter Allgemeine Zeitung (германски). ISSN 0174-4909. Архивирано од изворникот на 2020-09-29. Посетено на 2020-09-23.
  12. „Сцяпан Латыпаў“. Novy Chas (белоруски). 22 (730): 3. 2021-06-11.
  13. 13,0 13,1 „Фигурант "дела 11-ти участников чата": Карпенков лично снимал "покаяльное видео" на камеру“ (руски). Viasna Human Rights Centre. 2021-06-29. Архивирано од изворникот на 2021-06-30. Посетено на 2021-06-30.
  14. „Plane carrying Belarusian opposition figure ordered to divert to Minsk by President Alexander Lukashenko“. www.abc.net.au (англиски). 2021-05-23. Посетено на 2021-07-23.
  15. Наста Захарэвіч. Чаму ня варта аналізаваць «прызнаньні» ПратасевічаRadio Free Europe/Radio Liberty, 3 June 2021 р.
  16. «Прызнаньне пад руляй аўтамата». Бацька Рамана Пратасевіча і Франак Вячорка пра «інтэрвію» Рамана ПратасевічаRadio Free Europe/Radio Liberty, 4 June 2021 р.
  17. «Интервью с пленными не бывает» Архивирано на 4 јуни 2021 г.Belarusian Partisan, 4 June 2021
  18. „Blogger Protassewitsch "lobt" Lukaschenko“ (германски). Deutsche Welle. 2021-06-04. Посетено на 2021-06-20.
  19. Stöber, Silvia (2020-09-06). „Proteste gegen Lukaschenko — Wie geht es weiter in Belarus?“ (германски). tagesschau.de. Архивирано од изворникот на 2021-01-21. Посетено на 2021-03-25.
  20. Свабода, Радыё (2020-11-20). „З АНТ звольніліся каля чвэрці усіх супрацоўнікаў. Кім іх замянілі і што там адбываецца цяпер“ (белоруски). Radio Free Europe/Radio Liberty. Архивирано од изворникот на 2021-06-07. Посетено на 2021-06-20.
  21. „Lukaschenko dankt russischem Sender RT für Hilfe“ (германски). T-Online. 2020-09-02. Архивирано од изворникот на 2020-09-28. Посетено на 2020-09-23.
  22. „Поўны спіс 208 беларускіх чыноўнікаў, якім забаронены ўезд у ЕС“ (белоруски). Nasha Niva. 2011-10-11. Архивирано од изворникот на 2017-10-22. Посетено на 2021-05-05.
  23. Мария Садовская. „Суровые и спорные“ (руски). Belorusy i rynok. Архивирано од изворникот на 2012-12-08. Посетено на 2009-07-28.
  24. МГ/АА (2021-06-21). „Евросоюз утвердил новый пакет санкций против представителей Беларуси. Кто в списке?“ (руски). Belsat TV. Архивирано од изворникот на 2021-06-27. Посетено на 2021-06-27.
  25. „EUR-Lex - 02012D0642-20210621 - EN - EUR-Lex“ (англиски). EUR-Lex. Посетено на 2021-08-05.
  26. „CONSOLIDATED LIST OF FINANCIAL SANCTIONS TARGETS IN THE UK“ (PDF) (англиски). Office of Financial Sanctions Implementation HM Treasury. 2021-06-25.
  27. Shields, Michael (2021-07-07). Liffey, Kevin (уред.). „Swiss widen sanctions list against Belarus“ (англиски). Reuters. Архивирано од изворникот на 2021-07-07. Посетено на 2021-07-10.
  28. „Sanctions program: Belarus: Verordnung vom 11. Dezember 2020 über Massnahmen gegenüber Belarus (SR 946.231.116.9), Anhang 1 Origin: EU Sanctions: Art. 2 Abs. 1 (Finanzsanktionen) und Art. 3 Abs. 1 (Ein- und Durchreiseverbot)“ (PDF) (англиски). Staatssekretariat für Wirtschaft. 2021-07-07. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-07-07. Посетено на 2021-07-10.
  29. „В знак протеста увольняется коллектив радио "Сталіца" (руски). TUT.BY. 2020-08-19. Архивирано од изворникот на 2021-01-09. Посетено на 2020-10-01.
  30. Мартинович, Денис (2020-08-26). „Директор радио "Сталіца" уволился со своим коллективом“ (руски). TUT.BY. Архивирано од изворникот на 2021-01-09. Посетено на 2020-10-01.
  31. Салаўёў, Сяргей (2021-06-11). „Трывога па ўсіх франтах“. Novy Chas (белоруски). 22 (730): 3.
  32. „В Україні заборонили державний білоруський телеканал“ (украински). Четверта студія. 2021-06-10. Архивирано од изворникот на 2021-06-11. Посетено на 2021-06-11.
  33. „Белтэлерадыёкампанію выключылі з Еўрапейскага вяшчальнага саюза“ (белоруски). European Radio for Belarus. 2021-06-30. Архивирано од изворникот на 2021-07-01. Посетено на 2021-07-01.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]