Паулина Луиси
| Паулина Луиси | |
|---|---|
 | |
| Роден(а) | Паулина Луиси Јаницки 1875 Колон,  Аргентина |
| Починал(а) | 1950 (на 74–75 г.) Монтевидео,  Уругвај |
| Занимање | лекарка, настаничка, активистка |
Паулина Луиси (1875–1950) — предводничка на феминистичкото движење во Уругвај. Во 1909 година станала првата жена која се стекнала со медицинска диплома во Уругвај. Таа била многу почитувана и го претставувала Уругвај на меѓународни конференции за жени и патувала низ цела Европа. Таа го искажала своето мислење за правата на жените и во 1919 година, Паулина го започнала движењето за правата на жените во Уругвај. До 1922 година, Пан-американската конференција на жените ја прогласила Паулина Луиси за почесен потпретседател на состанокот и таа продолжила да биде активист сè додека Уругвај не им доделил право на глас на жените.
Преглед[уреди | уреди извор]
Паулина Луиси е родена во Аргентина во 1875 година. Нејзината мајка, Марија Тереза, Јосефина Јаницки има полско потекло, а нејзиниот татко Ангел Луиси најверојатно имал италијанско потекло. Паулина Луиси добива диплома во 1899 година, а подоцна станува првата жена лекар и хирург што дипломира на Медицинскиот факултет на Универсидад де ла Република (Универзитет во Уругвај, 1908). Нејзината сестра, Клотилде Луиси, била првата Уругвајка која студира на Правниот факултет на Универзитетот во Република.
Таа не е само лекар, туку и наставник и примарен уредник на списанието Acción Femenina . Во текот на нејзината кариера таа има различни позиции и постигнува повеќе во споредба со секоја друга жена во нејзината земја.
Инспирации[уреди | уреди извор]
Примарните фигури од кои се инспирирала и и пружале поддршка биле нејзините родители Ангел и Марија. Нејзината мајка Марија ја охрабрила својата ќерка да ги оствари своите соништа и покрај социјалната стигма која постоела за жените во тоа време. Нејзиниот татко, Ангел, просветен работник и социјалист, инспирира „неограничена желба за правда и слобода“ кај неа. Така, во текот на својот живот, Луиси декларирала како социјалист и нејзиното внимание главно било насочено кон тоа луѓето да практикуваат морално единство. Под ова мислела дека сите луѓе треба да бидат свесни за своите одговорности во едно општество. Во нејзиниот случај, главната цел на моралното единство е да се ограничи практикувањето проституција, да се провери ширењето на венерични болести, да се заштити иднината на човечката раса и да се издигне мајчинството од подрачјето на страста на онаа на потомството и старател на видовите.[1]
Феминизам[уреди | уреди извор]
Во 1917 година, Луиси објавила дефиниција за феминизмот во списанието Acción Femenina, во која се вели: „... демонстрирање дека жената е нешто повеќе од материјал создаден да му служи и да му се покорува на мажот како роб, дека таа е повеќе од машина за производство на деца дома; дека жените имаат чувства и интелект; дека нивната мисија е да го овековечат видот и тоа мора да се направи со повеќе од утробата и градите; мора да се направи со ум и срце подготвени да бидат мајка и воспитувачка ; дека таа мора да биде партнер на мажот и советник, а не негов роб “.[2]
Достигнувања и учества[уреди | уреди извор]
Луиси била првата жена од Латинска Америка што учествува во Лигата на нациите како претставник на владата на Уругвај. Таа дејствувала како Делегат на Владата на Уругвај во Комисијата за заштита на децата и младите и за борба против трговијата со жени и деца. Таа исто така била член на Техничката комисија и била одговорна за испитување на прашањето за трговија со жени. Покрај тоа нејзиното активно учество во Владата, таа била вклучена и во училницата.
Работела како наставник на Колеџот за обука на наставници за жени и како застапник за социјална хигиена поврзана со професијата наставник. Нејзините предавања и аргументи биле специјално дизајнирани да воведат профилакса како предмет во наставниот план за обука на наставниците. Контроверзен аспект на платформата за морална реформа на Луиси биле задолжителните програми за сексуално-здравствено образование во јавниот училиштен систем.[3] Таа предложила овие програми прво да се воведат во основните училишта, а потоа да продолжат на средното ниво. Таа го дефинирала сексуалното образование како педагошка алатка за да се научи поединецот да ги подложува сексуалните нагони на волјата на упатен, совесен и одговорен интелект.[4] Часовите по сексуално образование ќе ја нагласат потребата од моќ на волја и самодисциплина, редовно умерено физичко вежбање за согорување на сексуалната енергија и пожелноста да се избегнат сексуално стимулативни забави.[5] Наспроти сексуалното образование, часовите по здравствено образование повеќе ќе се фокусираат на научните аспекти на репродукција на видовите, природната историја, анатомијата, личната хигиена и спречувањето на венерични болести.[5] Поради овие сугестии, Луиси била наречен анархист и револуционер. Таа била обвинета и дека сака да ги научи студентите како да станат проститутки. Меѓутоа, во 1944 година, нејзините предлози за сексуално-здравствено образование биле конечно вметнати во уругвајскиот јавен училиштен систем.
Луиси е исто така е позната по тоа што напишала неколку трудови упатени на студенти, како и на пошироката јавност кои биле вклучени во списанија, брошури, па дури и во актите на Конгресот. Некои од овие написи биле: Профилакса на заразни болести; Хигиена во растот на човекот; Евгеника; Училишта на отворено; Подобрување на наследните квалитети, социјални болести; Трговија со бели робови и регулативи - социјална срамота; Прописи за проституција; Борба против венерични болести; Жени од Уругвај; Права на жени и мајки - Меѓународна конвенција на Вашингтон од 1919 година. Нејзините написи стигнале дури до Американските нации и многу од нив се занимавале со прашања поврзани со ослободувањето на жените. Преку нејзиното инспиративно пишување, Луиси станала основач и главен уредник на списанието „Acción Femenina“ (Женска акција), кое првенствено било фокусирано на теми што се поврзани со жените. Таа ја ценела поезијата и драмата. Луиси е исто така позната по тоа што била главна фигура во започнувањето на Движењето за ослободување на жените во Уругвај. Прво на практичен начин, преку развој на нови области на вклучување на жените, а подоцна и со организирање на првите феминистички здруженија во земјата. Таа ги основала Националниот совет на жени Конехо, (Националниот совет за жени), Алијанса де Мухерес прара лос Дерехос Феменинос (Женски сојуз за правата на жените) и уругвајските и аргентинските ограноци на Меѓународната федерација за аболиција. Двата први женски синдикати што некогаш постоеле во Уругвај - „Унион де Телефонистас“ (Сојуз на телефонски оператори) и „Костурерас де састрирејас“ (Шивачки од продавници за термини) се создадени од Луиси, и благодарение на нивното дејствување се добиени многу придобивки за нивните членови.
Како секретарка на Аболиционистичкиот комитет на Ривер Плата, таа дала значителен придонес во реформата на одредбите за регулирање на проституцијата во Буенос Аирес. Таа не само што го организирала, туку и претседавала со Здружението на жени на Универзитетот. Во нејзините подоцнежни години, иако се повлекла од активниот живот, таа била свесна и внимавала на општествениот развој. На 65-годишна возраст Паулина почила во Монтевидео. Медицинскиот факултет од Монтевидео именувал еден од библиотечните павилјони на Факултетот според неа.
Наводи[уреди | уреди извор]
|