Национална библиотека

Национална библиотека (или народна библиотека) — библиотека основана како државна установа со цел да служи како главна ризница на информации за таа земја по пат на задолжителен примерок. За разлика од јавните библиотеки, ретко која национална библиотека дозволува зајмување на книги. ВО неа се чуват ретки и вредни дела и списи. Во земјите од поранешна СФРЈ, националната има улога и на универзитетска библиотека.

Овие библиотеки се обично доста поголеми од останатите во земјата. Вакви библиотеки постојат и во земји кои не се самостојни, но имаат иста потреба за зачувуваање на нивната култура. Таков пример некогашните југословенски републики или составните земји на Велика Британија.

Националните библиотеки остваруваат соработка со нивните пандани од други земји преку здружени организации како Меѓународниот сојуз на библиотечните здруженија и установи (IFLA), каде се заеднички задачи, проекти, разгледуваат општи стандарди и споделуваат искуства. Националните библиотеки во Европа учествуваат во Европската библиотека, која принадлежи на Соборот на европските национални библиотеки (CENL).

Историја[уреди | уреди извор]

Првите национални библиотеки водат потекло од кралските библиотеки и книжните фондови на слични центри на моќ. Еден од првите со намера да создаде државна библиотека е велшкиот математичар Џон Ди. Во 1556 г. Ди на англиската кралица Марија I ѝ изложил план за основање на ваква библиотека и заштита на стари книги, ракописи и евиденција, но замислата не се остварила.^[1]