Мека моќ

Од Википедија — слободната енциклопедија

Во политиката (и особено во меѓународната политика ), меката моќ е способност е способност да се влијае на однесувањето на другите преку привлекување (за несвесно и доброволно) да ги посакуваат резултатите кои вие ги посакувате. Ова е спротивно на концептот на присилување (концепт на тврда моќ). Меката моќ потекнува од културните вредности, политичките вредности и надворешната политика. Во 2012 година, Џозеф Нај од Универзитетот Харвард објаснил дека кај мека моќ, „најдобра пропаганда е да нема пропаганда“, и објаснил дека за време на информатичката ера, „кредибилитетот е најоскуден ресурс“.[1]

Терминот за прв пат бил употребен од Нај во неговата книга од 1990 година, „Предодредена да води: Променливата природа на американската моќ“.[2] Во оваа книга тој напишал: „кога една земја ќе ги натера другите земји да го сакаат она што таа го сака, ова може да се нарече привлечна или мека моќ, за разлика од тврдата или командната моќ кога таа им наредува на другите да го прават она што таа го сака“.[3] Концептот бил доразвиен во неговата книга од 2004 година, „Мека моќ: Средства за успех во светската политика“.[4]

Опис[уреди | уреди извор]

Книгата на Џозеф Нај од 2004 година која го опишува концептот на „мека моќ“

Џозеф Нај го вовел концептот на „мека моќ“ кон крајот на 1980-тите.[5] Според Нај, моќ е способност да се влијае на однесувањето на другите за да се добијат посакуваните резултати. Ова може да се постигне на неколку начини: може да ја присилите другата страна со закани; може да ја поттикнете со плаќање; или може да ја привлечете и да ја убедите да го сака она што вие го сакате. Оваа мека моќ - да ги убедите другите да ги посакуваат резултатите што вие ги сакате - ги поттикнува луѓето наместо да ги принудува.[3]

Спротивно од неа е „тврдата моќ“, и се однесува на употреба на принуда и плаќање. Меката моќ не се однесува само на државите, и можат да ја користат сите актери во меѓународната политика, како невладини организации или меѓународните институции.[6] Меката моќ на една земја, според Нај, потекнува од три извори: „нејзината култура (кога е привлечна за другите), нејзините политички вредности и нејзината надворешна политика (кога другите ја перцепираат како легитимна и има морален авторитет).“[7]

Изворите на мека моќ се алатки кои предизвикуваат привлечност, што најчесто води до покорност. Нај тврди дека „Привлечноста секогаш е поефикасна од принудата, а многу вредности како демократијата, човековите права и индивидуалните можности се многу привлечни“.[8] Анџело Кодевила забележал дека честопати се занемарува суштинскиот аспект од меката моќ дека различни делови од населението се привлечекувани или одбивани од различни нешта, идеи, замисли или перспективи.[9]

Ограничувања на концептот[уреди | уреди извор]

Некои автори (како Ниал Фергусон во предговорот на Колос) ја критикуваат меката моќ како неефикасна. Неореалистите и другите рационалистички и неорационалистички автори (со исклучок на Стивен Волт) ја отфрлаат меката моќ бидејќи тврдат дека актерите во меѓународните односи реагираат само на два вида стимулации: економски стимулации и сила.

Како концепт, тешко е да се разликува меката од цврста моќ. На пример, Џенис Биали Матерн тврди дека употребата на фразата од Џорџ В. Буш „или сте со нас или со терористите“ всушност била искажување на цврста моќ. Иако врз другите држави не била употребена воена или економска сила за да се принудат да се приклучат на коалицијата, сепак била употребена еден вид сила - покажувањето на моќ. Овој вид на сила го загрозува идентитетот на неговите партнери, принудувајќи ги да се приклучат или да ризикуваат да бидат етикетирани како злобни. Така, меката моќ не е толку мека.[10]

Мерење[уреди | уреди извор]

Мека моќ во 2022 според Брендфајнанс [11] Истражување на Монокл за мека моќ (2020) [12]
Извештај на Портланд за мека моќ (2019) [13]
Ранг Земја
1  САД
2  Обединето Кралство
3  Германија
4 Народна Република Кина НР Кина
5 Јапонија
6  Франција
7  Канада
8  Швајцарија
9  Русија
10  Италија
Ранг Земја
1  Германија
2  Јужна Кореја
3  Франција
4 Јапонија
5  Тајван
6  Швајцарија
7 Нов Зеланд Нов Зеланд
8  Шведска
9  Грција
10  Канада
Ранг Земја
1  Франција
2  Обединето Кралство
3  Германија
4  Шведска
5  САД
6  Швајцарија
7  Канада
8 Јапонија
9  Австралија
10  Холандија

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ Nye, Joseph (8 May 2012). „China's Soft Power Deficit To catch up, its politics must unleash the many talents of its civil society“. The Wall Street Journal. Посетено на 6 December 2014.
  2. ↑ Nye, Joseph S. (1990). Bound to Lead: The Changing Nature of American Power. Art of Mentoring Series (reprint. изд.). Basic Books. ISBN 9780465001774. Посетено на 1 March 2020.
  3. ↑ 3,0 3,1 Nye, Joseph.Bound to Lead: The Changing Nature of American Power(London: Basic Books, 1990).
  4. ↑ Nye, Joseph S. (2004). Soft Power: The Means To Success In World Politics. Hachette UK (објав. 2009). ISBN 9780786738960. Посетено на 1 March 2020.
  5. ↑ Joseph s. Nye, Jr (2004-03-16). Soft Power: The Means to Success in World Politics. ISBN 978-1586482251.
  6. ↑ Joseph Nye, Soft Power: The Means to Success in World Politics
  7. ↑ Nye, Joseph S. (2011). The Future of Power. New York: PublicAffairs. стр. 84. ISBN 9781586488925.
  8. ↑ Nye, Joseph. Soft Power: The Means to Success in World Politics (New York: Public Affairs, 2004) p. x.
  9. ↑ Angelo M. Codevilla, "Political Warfare: A Set of Means for Achieving Political Ends," in Waller, ed., Strategic Influence: Public Diplomacy, Counterpropaganda and Political Warfare (IWP Press, 2008).
  10. ↑ Mattern, Janice Bially (2005). „Why 'Soft Power' Isn't So Soft: Representational Force and the Sociolinguistic Construction of Attraction in World Politics“. Millennium: Journal of International Studies. 33 (3): 583–612. doi:10.1177/03058298050330031601. Page 586.
  11. ↑ „Global Soft Power Index 2022: USA bounces back better to top of nation brand ranking | Press Release | Brand Finance“.
  12. ↑ „Korea ranked 2nd in soft power by UK magazine Monocle : Korea.net : The official website of the Republic of Korea“.
  13. ↑ „The Soft Power 30 - Ranking“. Portland.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Мека_моќ&oldid=4836323“