Криптогам
Криптогам (научно име Cryptogamae) ― растение (во широка смисла на зборот) или организам сличен на растение кое се размножува со спори, без цветови или семиња. Името Cryptogamae (од старогрчки κρυπτός (kruptós) „скриен“ и γαμέω (gaméō) „да се омажи/ожени“) значи „скриено размножување“, што се однесува на фактот дека не е произведувано семе, така што криптогамите ги претставуваат растенијата што не носат семе. Повремено се користени и други имиња, како што се „талофити“, „пониски растенија“ и „растенија со спори“. Како група, криптогамите се спротивни на семените растенија (или Phanerogamae, од старогрчки φανερός (фанерос) „видлив“) или сперматофита (од старогрчки σπέρματος (сперматос) „семе“ и φυτόν (футон) „растение“). Најпознатите групи на криптогами се алгите, лишаите, мововите и папратите,[1] но вклучува и нефотосинтезни организми кои традиционално се класифицирани како растенија, како што се габите, лигавите габи и бактериите.[2] Класификацијата сега е застарена во Линејовата таксономија. Криптогамите се класифицирани во три подцарства: талофит (Thallophyta), бриофит (Bryophyta) и птеридофит (Pteridophya).
Едно време, криптогамите биле формално признати како група во растителното царство. Во неговиот систем за класификација на сите познати растенија и животни, Карл Линеј (1707–1778) го поделил растителното царство на 24 класи,[3] од кои едната била „криптогамија“. Ова ги вклучувала сите растенија со „скриени“ размножувачки органи. Тој ја поделил криптогамијата на четири реда: алги, мов (бриофити), папрати и габи.
Не сите криптогами денес се третирани како дел од растителното царство; габите, особено, се сметани за посебно кралство, потесно поврзани со животните отколку со растенијата, додека сино-зелените алги (цијанобактерии) сега се сметани за група бактерии. Затоа, во современата систематика на растенијата, „Cryptogamae“ не е таксономски кохерентна група, туку е кладистички полифилетска. Сепак, сите организми познати како криптогами припаѓаат на полето кое традиционално го проучуваат ботаничарите и имињата на сите криптогами се регулирани со Меѓународниот кодекс за номенклатура за алги, габи и растенија.
За време на Втората светска војна, британската Владина школа за кодирање шифрирање го регрутирала Џефри Тенди, морски биолог стручњак за криптогами, во Станицата X, паркот Блечли, наводно кога некој ги помешал со криптограми.[4][5][6]
Поврзано[уреди | уреди извор]
- Растение - да се види како криптогамите се распространуваат низ современите системи за класификација
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Cryptogams“. Royal Botanic Garden, Edinburgh. Архивирано од изворникот на 2007-11-18. Посетено на 2007-07-02.
- ↑ Smith, Gilbert M. (1938). Cryptogamic Botany, Vol. 1. McGraw-Hill.
- ↑ Dixon, P. S. (1973). Biology of the Rhodophyta. Oliver and Boyd, Edinburgh. ISBN 0-05-002485-X.
- ↑ Smithies, Sandy (19 јануари 1999). „Television Tuesday Watching brief“. The Guardian. Посетено на Cryptogam. Проверете ги датумските вредности во:
|access-date=(help) - ↑ Davies, Mike (20 јануари 1999). „Cracking the code at last of Station X“. Birmingham Post.
- ↑ Hanks, Robert (20 јануари 1999). „Television Review“. The Independent.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
. Encyclopædia Britannica. 1 (11. изд.). 1911. стр. 155.
|