Знаме на победата над Рајхстагот

Од Википедија — слободната енциклопедија
Подигнување на знаме над Рајхстагот, од Евгениј Калдеј

Знаме на победата над Рајхстагот или Подигнување на знамето над Рајхстагот (руски: Знамя Победы над Рейхстагом) — иконична фотографија од Втората светска војна, направена за време на битката кај Берлин на 2 мај 1945 година. На неа е прикажан советски војник кој го крева знамето на Советскиот Сојуз над зградата на Рајхстагот. Фотографијата била препечатена во илјадници публикации и почнала да се смета ширум светот како една од најзначајните и најпрепознатливите слики од Втората светска војна. Поради тајноста на советските медиуми, честопати се оспорувал идентитетот на мажите на сликата, како и оној на фотографот Евгениј Калдеј. Фотографијата станала симбол на советската победа над нацистичка Германија.

Позадина[уреди | уреди извор]

Битката за Берлин била последната голема офанзива на европскиот театар од Втората светска војна и нила означена како Берлинска стратешка офанзивна операција од страна на Советскиот Сојуз. Заочнувајќи од 16 април 1945 година, Црвената армија го пробила германскиот фронт како резултат на офанзивата Висла-Одер и брзо напредувала на запад низ Германија, со брзина од 30 до 40 километри на ден. Офанзивата кулминирала со битката во Берлин, која траела од крајот на 20 април 1945 година до 2 мај и била една од најкрвавите битки во историјата.

Подигната во 1894 година, зградата на Рајхстагот, историското седиште на германскиот национален законодавен дом, била меѓу најпрепознатливите градби во Германија, со архитектура која се сметала за величествена за своето време. Зградата придонела многу за германската историја и Црвената армија ја сметала за симбол на нивниот фашистички непријател. За нацистите, сепак, Рајхстагот претставувал симбол на слабостите на демократијата и претставничката влада. Зградата била сериозно оштетена во пожарот во Рајхстагот во 1933 година, а до 1945 година била затворена 12 години, во суштина во целото нацистичко владеење; Сите последователни состаноци на законодавниот дом на Рајхстагот (кој се станувал сè поретко во годините по пожарот бидејќи нацистичкото одлучување било централизирано со Адолф Хитлер) наместо тоа, биле свикувани во блиската опера Крол. По жестока борба во нејзините ѕидови, Советите конечно го зазеле Рајхстагот на 2 мај 1945 година.

Снимање на фотографијата[уреди | уреди извор]

Рајхстагот се сметал за симбол и во срцето на нацистичка Германија. Тој бил веројатно најсимболичната цел во Берлин. Настаните околу кревањето на знамето се матни поради конфузијата на битката кај зградата. На 30 април постоел голем притисок од Сталин да ја преземе зградата, навреме за Меѓународниот ден на работниците, 1 мај. [1] Првично, два авиони испуштиле неколку големи црвени транспаренти на покривот што изгледало како да ја погодиле куполата. Дополнително, до штабот стигнале голем број извештаи дека две страни, М.М. Бондар од 380-от пушкарски полк и капетанот В.Н. Маков можеби ќе можат да го подигнат знамето во текот на денот на 30 април [2] Овие извештаи ги добил маршалот Г.К.Жуков кој издал соопштение во кое се наведува дека неговите војници го зазеле Рајхстагот и поставиле знаме. Меѓутоа, кога дописниците пристигнале, тие не нашле Совети во зградата, туку тие биле прицврстени надвор од германски оган. По жестоки борби и надвор и внатре во зградата, знамето било подигнато во 22:40 часот на 30 април 1945 година, кога 23-годишниот Рахимжан Ќошкарбаев се искачил на зградата и вметнал знаме во круната на монтираната женска статуа на „Германија“. Бидејќи ова се случило ноќе, било премногу темно за да се фотографира. [3] Следниот ден знамето било симнато од Германците. [3] Црвената армија конечно добила контрола над целата зграда на 2 мај. [4]   На 2 мај 1945 година, Калдеј се искачил на веќе смирениот Рајхстаг за да ја фотографира. Со себе носел големо знаме, сошиено од три покривки за маса токму за оваа намена, од неговиот вујко. [5] Официјалната приказна подоцна била дека двајца рачно избрани војници, Мелитон Кантарија (Грузиец) и Михаил Јегоров (Русин), го кренале советското знаме над Рајхстагот, [1] [2] [6] [7] и фотографијата често се користела како прикажување на настанот. Некои автори наведуваат дека од политички причини биле сменети темата на фотографијата и дека вистинскиот човек што го подигнал знамето бил Алексеј Ковалев. [8] [9] Меѓутоа, според самиот Калдеј, кога пристигнал во Рајхстагот, тој едноставно ги замолил војниците кои случајно минувале да помогнат при поставувањето на фотосесијата; [10] [11] оној што го прикачувал знамето бил 18-годишниот војник Ковалев од Бурлин, Казахстан, [12] другите двајца биле Абдулхаким Исмаилов од Дагестан и Леонид Горичев (исто така спомнат како Алексеј Горјачев) од Минск. [11] Фотографијата е направена со фотоапарат за далечина Leica III со 35mm f3.5 објектив. [13]

Последици[уреди | уреди извор]

Фотографијата била објавена на 13 мај 1945 година во списанието Огоњок. [14] Додека многу фотографи фотографирале знамиња на покривот, сликата на Калдеј се заглавила. [14]

Уредување[уреди | уреди извор]

Подигнување на знамето над Рајхстагот од Евгениј Калдеј, но со додаден чад [15]

Откако ја направил симболичната фотографија, Калдеј бргу се вратил во Москва. Тој дополнително ја уредил сликата на барање на главниот уредник на Огоњок, кој забележал дека постариот наредник Абдулхаким Исмаилов, кој го поддржува знаменосецот, носел два часовници, што може да значи дека ограбил еден од нив. дејствие казниво со извршување. [14] Со помош на игла, Калдеј го извадил часовникот од десниот зглоб. [15] [14] Подоцна, се тврдело дека дополнителниот часовник е всушност Адрианов компас [16] и дека Калдеј, за да избегне контроверзии, ја дотерал фотографијата за да го извади часовникот од десниот зглоб на Исмаилов. Тој, исто така, додал чад во позадина, пресликувајќи го од друга слика за да ја направи сцената подраматична. [15]

Авторски права[уреди | уреди извор]

Бидејќи Калдеј работел во ТАСС од 25 октомври 1936 година до 7 октомври 1948 година, неговите фотографски дела на ТАСС, вклучително и „Подигнувањето знаме над Рајхстагот“, се во јавен домен во Русија најдоцна до 1 јануари 2019 година, бидејќи биле заштитени со авторски права од ТАСС., а таквите авторски права на правно лице истекуваат најдоцна 70 години по објавувањето (или создавањето, доколку делото не е објавено навремено). Било потврдено во 2015 година на судската седница помеѓу наследничката на фотографот, неговата ќерка Ана Калдеј и издавачката куќа „Вече“ за употребата на фотографијата во книгата „За порогом победи“ ( руски: За порогом Победы , Зад прагот на победата) од Арсен Беникович Мартиросјан, каде ИТАР-ТАСС бил привлечен како трето лице. [17]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. 1,0 1,1 Dallas 2006.
  2. 2,0 2,1 Tissier 1999.
  3. 3,0 3,1 Lucas 2010.
  4. Beevor 2003.
  5. Griffin, Michael (199). "The Great War Photographs: Constructing Myths of History and Photojournalism". In Bonnie Brennen & Hanno Hardt eds., Picturing the Past: Media, History & Photography. (pp. 122–157). Urbana: University of Illinois Press. p. 144. ISBN 0-252-06769-X.
  6. Antill & Dennis 2005.
  7. Adams 2008.
  8. Broekmeyer 2004.
  9. Walkowitz & Knauer 2004.
  10. „Legendäre Foto-Manipulation Fahne gefälscht, Uhr versteckt, Wolken erfunden - SPIEGEL ONLINE“ (германски). Spiegel. 2008-05-06. Посетено на 2012-05-20.
  11. 11,0 11,1 „Remembering a Red Flag Day“. Time. 2008-05-23. Архивирано од изворникот на May 28, 2008. Посетено на 2012-05-20.
  12. „Aleksei Leontievich Kovalev“. warheroes.ru (руски). Посетено на 3 May 2023.
  13. „An historically important Leica III“. Bonham's. Архивирано од изворникот на 2017-10-09. Посетено на 2023-09-30.
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 Sontheimer 2008.
  15. 15,0 15,1 15,2 Baumann 2010.
  16. „The Soviet flag over the Reichstag, 1945“. 14 November 2013. Посетено на 20 May 2020.
  17. Appellate decision of the Moscow City Court on September 14, 2015 N 33-31768/2015