Фенол (класа)
Фенолите се хидроксилни деривати на ароматичните јаглеводороди во кои хидроксилната група е директно сврзана за јаглероден атом од бензенското јадро.
Како и алкохолите, и фенолите имаат хидроксилна група. Основна разлика меѓу овие два типа на соединенија е тоа што кај алкохолите таа е сврзана на јаглероден атом во странична низа од бензенскиот прстен, додека кај фенолите таа е директно сврзана за бензеновиот прстен.
Вообичаено, поделбата на фенолите се прави на два начина:
- според бројот на хидроксилните групи сврзани во прстенот на бензен, слично како и кај алкохолите, има монохидроксилни, дихидроксилни, трихидроксилни и полихидроксилни феноли.
- според тоа дали бензенскиот прстен е супституиран, фенолите можат да бидат несупституирани и супституирани (покрај OH-групата, во прстенот на бензенот водородните атоми се заменети со различни супституенти, како -X, -OH, -CH3, -NO2 и други).
Синтеза на феноли
[уреди | уреди извор]Неколку лабораториски методи за синтеза на феноли се:
- со естерско преуредување во Фриесовото преуредување
- со преуредување на N-фенилхидроксиламини во Бамбергерово преуредување
- со хидролиза на фенолатни естри или етри
- со редукција на хинони
- со замена на ароматичен амин со хидроксилна група со вода и натриум бисулфат во Бушереровата реакција
- со хидролиза на диазониум соли
- со олигомеризација со формалдехид + базно катализирана реакција со епихлорохидрин до епокси смолни компоненти
- со реакција со ацетон/кетони до, на пример, бисфенол А, важен мономер за синтеза на смоли, како поликарбонатPC, епокси смоли.
|