Анадолски јазици

Дрво на индоевропски јазици. Анадолските јазици се прикажани најгоре.

Теорија за местоположбата на анадолските јазици.

Најголемата територијална експанзија на Хетската Империја под водство на Супилилиума I (1350–1322 п.н.е.) и Мурсили II (1321–1295 п.н.е.)

Географска местоположба на лувискиот јазик.

Анадолски јазици — стари мртви индоевропски јазици кои се зборувале на територијата на Анадолија, денешна Турција. Денес не е познато многу за овие јазици, но има зачувано мал број записи и споменици од кои се црпат јазични тези.

Потекло

Анадолската група јазици, најверојатно, е една од првите која се одделила од праиндоевропскиот јазик. Оваа фаза, првата фаза на делење на праиндоевропскиот, се именува или како „индо-хетски“ или „средноиндоевропски“. Оваа развојна фаза на јазиците се датира од 4 милениум п.н.е. Според Кургановата хипотеза, има две теории за тоа како анадолските говорници стигнале до Анадолија: преку северниот правец од Кавказот и преку западниот правец преку Балканот. Според јазичарите како што се Малори, Стајнер и Ентони, теоријата за Балканот е поверојатна.

Исчезнување

По освојувањето на Анадолија од Александар Македонски, регионот потпаднал под силно хеленистичко влијание. Општото мнение на јазичарите е дека анадолските јазици исчезнале до 6 век. Така, анадолските јазици станале првата индоевропска јазична група што исчезнала. Денес се теоризира дека одреден број ерменски зборови имаат директно потекло од некој од анадолските јазици, најверојатно лувиски.

Слабо проучениот исаурски јазик, за кој се смета дека можеби е лувиски дијалект, изгледа е последниот анадолски јазик кој исчезнал. Епиграфските натписи, вклучително и надгробните натписи, датираат од 5 век.

Класификација

Класификацијата која тука е дадена следи груб систем на поделба на оваа јазична група зададен од Роберт Бикс (2010). Овој модел има само една јасно зададена подгрупа, а таа е лувиската.

• Хетски јазик †
• Палајски јазик †
• Лувиски јазици
  • Лувиски јазик †
  • Ликиски јазик †
  • Милиски јазик †
  • Кариски јазик †
  • Сидетиски јазик †
  • Писидиски јазик †
• Лидиски јазик †

Симбол: † - мртви јазици.

Во оваа јазична група можеби имало и други јазици кои не оставиле пишани докази. Така на пример, помеѓу јазичарите, има верување дека ликаонскиот и исаурскиот, но и јазиците како што се памфилиски и лутескански (мизиски) се дел од анадолските јазици, но сепак нема докази за да се разработаат.

Литература

• Fortson, Benjamin W (2010). Indo-european language and culture: an introduction. Blackwell textbooks in linguistics, 19 (2nd. изд.). Chichester, U.K.; Malden, MA: Wiley-Blackwell.CS1-одржување: ref=harv (link)
• Keen, Anthony G. (1998) [1992]. Dynastic Lycia: A Political History of the Lycians & Their Relations with Foreign Powers, c. 545–362 BC. Mnemosyne: bibliotheca classica Batavia. Supplementum. Leiden; Boston; Köln: Brill.CS1-одржување: ref=harv (link)
• Luraghi, Silvia (1998) [1993], „The Anatolian Languages“, Во Ramat, Anna Giacalone; Ramat, Paolo (уред.), The Indo-European Languages, Routledge Language Family Descriptions, London; New York: RoutledgeCS1-одржување: ref=harv (link). Originally published as Le Lingue Indoeuropee.
• Mallory, J.P. (1989). In Search of the Indo-Europeans. London: Thames and Hudson Ltd.CS1-одржување: ref=harv (link)
• Melchert, H. Craig (2012). „The Position of Anatolian“ (PDF).CS1-одржување: ref=harv (link)
• Melchert, H. Craig (2016). „Luwian“ (PDF).CS1-одржување: ref=harv (link)
• Patri, Sylvain (2007). L'alignement syntaxique dans les langues indo-européennes d'Anatolie. Studien zu den Bogazkoy-Texten 49. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. ISBN 978-3-447-05612-0.CS1-одржување: ref=harv (link)
• Rieken, Elisabeth (2017), „The dialectology of Anatolian“, Во Fritz, Mathias; Joseph, Brian; Klein, Jared (уред.), Comparative Indo-European Linguistics, Handbooks of Linguistics and Communication Science, Berlin; New York: de Gruyter Mouton, стр. 298–308CS1-одржување: ref=harv (link)
• Mallory, J.P. (1989). In Search of the Indo-Europeans. London: Thames and Hudson Ltd.CS1-одржување: ref=harv (link)
• Payne, Annick (2010). Hieroglyphic Luwian: An Introduction with original Texts. SILO: Subsidia et Instrumenta Linguarum Orientis (2nd revised. изд.). Wiesbaden: Harrassowitz.CS1-одржување: ref=harv (link)
• Steiner, G. (1990). „The immigration of the first Indo-Europeans into Anatolia reconsidered“. Journal of Indo-European Studies. 18: 185–214.CS1-одржување: ref=harv (link)
• Yakubovich, Ilya (2011), „Luwian and the Luwians“, Во Steadman, Sharon R.; McMahon, Gregory (уред.), The Oxford Handbook of Ancient Anatolia, Oxford: Oxford University Press, стр. 534–547CS1-одржување: ref=harv (link)

Надворешни врски

• „Дигитален етимолошко-филолошки речник на корпусот на староанадолските јазици“. Универзитет Лудвиг Максимилианс Минхен. Посетено на 18 февруари 2017.
• „Лувиски јазик“. ancientscripts.com. Посетено на 7 февруари 2012.
• Јустус, Карол; Слокум, Џонатан. „Индоевропски јазици: анадолско семејство“. Универзитет во Тексас во Остин. Архивирано од изворникот на 5 февруари 2012. Посетено на 7 февруари 2012.
• Мелчерт, Х. Крег. „База на податоци за анадолските јазици“. УКЛА. Посетено на 7 февруари 2012.
• Лауфенбургер, Оливер (2006). „Хетска граматика“. Архивирано од изворникот на 2011-05-20.