Унгарска фантазија (Лист)
Фантазијата на унгарските народни мелодии (германски: Fantasie über ungarische Volksmelodien, унгарски: Fantázia magyar népi dallamokkal ), позната и по нејзината кратка форма, едноставно како Унгарска фантазија, била аранжман на Франц Лист за пијано и унгарските оркестари од неговите унгарски ха 14, напишана првично за соло пијано. Фантазијата е напишана во 1852 година и премиерно била изведена во Пешта на 1 јуни 1853 година, со Ханс фон Булов како солист и Ференц Еркел како диригент со оркестарот.[1]
Преглед[уреди | уреди извор]
За време на животот на Лист, неговите унгарски рапсодии биле меѓу неговите најпопуларни дела. Поради оваа популарност, тој бил под притисок да создаде нивни верзии за пијано и оркестар. Ова дело било единственото такво дело за кое било познато дека Лист го создал.[2] Тој на крајот од својот живот ѝ помогнал на својата ученичка Софи Ментер со нејзиниот Концерт во унгарски стил (1885), дело на кое очигледно влијаела Унгарската фантазија.
Бавниот вовед од оркестарот бил проследен со соло каденца пред да се продолжи кон главниот дел од делото.[3] Смелата, маршова главна тема на делото, како и во верзијата за соло пијано, била унгарската народна песна „Мохаковото поле“,[2] со долг-краток-краток-долг ритам. Иако голем дел од тематскиот материјал на делото бил изведен од оваа песна, има и дел во А-мол означен „во цигански стил“ (ала цингарезе).[4]
Иако Фантазија била во ист стил и традиција како и унгарските рапсодии, таа структурално се разликувала од нив. Рапсодиите генерално претставувале јасна последователност од две традиционални скали - ласан и фриска. Овие танци биле забележливи во Фантазијата, особено во долгиот и брилијантен фриска дел. Сепак, Лист бил послободен и поширок во својата комбинација и сопоставување на материјалот отколку што обично било во овој тип на создавање.[5]
Библиографија[уреди | уреди извор]
- ед. Евен, Дејвид, Комплетната книга за класична музика (Енглвуд Клифс, Њу Џерси: Prentice-Hall, Inc., 1965). Каталог на картички на библиотеката на Конгресот број 65-11033
- Хедингтон, Кристофер, Белешки за Дојче Грамофон 5262148, Лист: Оркестарски дела ; Шура Черкаски, пијано; Берлинската филхармонија под диригентство на Херберт фон Карајан .
- ед Вокер, Алан, Франц Лист: Човекот и неговата музика, (Њу Јорк, издавачка куќа Таплингер, 1970). ISBN 0-8008-2990-5
- Коле, Роберт, „Дела за пијано и оркестар“
- Вокер, Алан, Франц Лист, Том 2: Вајмарските години, 1848-1861 година (Њу Јорк: Алфред А. Нопф, 1989).ISBN 0-394-52540-XISBN 0-394-52540-X