Тивадар Пушкаш
Тивадар Пушкаш де Дитро (унг: Tivadar Puskás de Ditró, анг: Theodore Puskás [1] 17 септември 1844, Пешта - д. 16 март 1893, Будимпешта) бил унгарски изумител, телефонски пионер и пронаоѓач на телефонската централа.[2][3][4][5][6][7] Тој исто така бил основач на Телефонот Хирмондо.
Животопис
[уреди | уреди извор]Семејството Пушкаш е од Дитро[8] (денес Харгита, Романија), било дел од унгарскиот благородник Трансилванија. Пушкаш студирал право, а подоцна и инженерските науки. Откако живееле во Англија и работеле за претпријатието за изградба на железници во Варнин, се вратил во Унгарија . Во 1873 година, по повод Светската изложба во Виена, ја основал туристичката агенција Пушкаш, првата туристичка агенција во Средна Европа. По ова, Пушкаш се пресели во Колорадо и станал рудар за злато.
Пушкаш работел на својата идеја за телеграфска размена кога Александар Греам Бел го измислил телефонот . Ова го натера да земе нов поглед на неговата работа и решил да стапи во контакт со американскиот изумител Томас Едисон .
Пушкаш сега почнал да се концентрира на усовршување на својата шема за изградба на телефонска централа. Според Едисон, "Тивадар Пушка бил првиот човек што ја предложи идејата за телефонска размена".[9][10][11][12] Првата експериментална телефонска размена се засновала на идеите на Пушкаш, а била изградена од страна на Bell Telephone Company во Бостон во 1877 година.[13]
Во 1879 Пушкаш поставил телефонска централа во Париз , каде што ги погледнал европските работи на Томас Едисон во следните четири години. Во Париз тој многу помогнал од неговиот помлад брат Ференц Пушкаш (1848-1884), кој подоцна ја основал првата телефонска централа во Пешта .
Во 1887 година тој ја претставил мултиплекс централата, што била револуционерен чекор во развојот на телефонските централи.[14]
Неговиот следен пронајдок е "Службата за телефонски вести" која тој ја претставил во Пешта, која ги објави вестите и емитуваше програми и на многу начини била претходник на радиото. Според современото научно списание, најмногу 50 луѓе можеле истовремено да го слушаат телефонот на Едисон, ако уште едно лице било поврзано, ниту еден од претплатниците не можел да слушне ништо. Спротивно на тоа, со апаратот на Пушкаш, половина милион луѓе јасно можеа да ја слушнат програмата што доаѓа од размената.
Во 1890 година, Пушкаш добил патент за постапка за спроведување на контролирани експлозии, што бил претходник на модерните техники. Тој експериментирал со оваа технологија кога работел на регулирање на Долниот Дунав.
Пушкаш го регистрирал патентот на технологијата зад телефонскиот весник Телефон Хирмондо во 1892 година, во Канцеларијата за патенти на Австроунгарското Царство, со наслов "Нов метод за организирање и монтирање на телефонски весник".[15] Услугата Телефон Хирмондо започнала на 15 февруари 1893 година, со околу 60 претплатници. По смртта на Пушкаш на 16 март 1893 година, неговиот брат Алберт Пушкаш го продал претпријатието и правата на патент на Иштван Попер.
Тивадар Пушкаш не добил широко јавно признание за време на неговиот живот. Меѓутоа, во 2008 година, Унгарската народна банка издаде комеморативна монета од 1000 форинти во чест на Пушкаш и 115-годишнината од воведувањето на Телефон Хирмондо.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Főoldal - NETI Informatikai Tanácsadó Kft“. www.neti.hu. Архивирано од изворникот на 2013-01-31. Посетено на 2019-02-02.
- ↑ Alvin K. Benson (2010). Inventors and inventions Great lives from history Volume 4 of Great Lives from History: Inventors & Inventions. Salem Press. стр. 1298. ISBN 9781587655227.
- ↑ „Biodata“. Архивирано од изворникот на 2008-05-07.
- ↑ „Szellemi Tulajdon Nemzeti Hivatala“. Szellemi Tulajdon Nemzeti Hivatala. Архивирано од изворникот на 2010-10-08. Посетено на 2019-02-02.
- ↑ „Biodata“. Архивирано од изворникот на 2009-10-24. Посетено на 2009-10-25.
- ↑ „Puskás, Tivadar“. www.omikk.bme.hu.
- ↑ „Biodata“. Архивирано од изворникот на 2008-12-01.
- ↑ Magyar nyelv, Volumes 38-39, Magyar Nyelvtudományi Társaság, Akadémiai Kiadó, 1942, p. 361
- ↑ „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 2008-05-07. Посетено на 2008-10-05.
- ↑ „SZTNH“. Mszh.hu. Архивирано од изворникот на 2010-10-08. Посетено на 2012-07-01.
- ↑ „Puskás, Tivadar“. Omikk.bme.hu. Посетено на 2012-07-01.
- ↑ „Welcome hunreal.com - BlueHost.com“. Hunreal.com. Архивирано од изворникот на 2012-03-16. Посетено на 2012-07-01.
- ↑ Frank Lewis Dyer: Edison His Life And Inventions. (page: 71)
- ↑ Francis S. Wagner: Hungarian Contributions to World Civilization - Page 68
- ↑ Evgeny Katz. „Tivadar Puskás“. Архивирано од изворникот на 2008-04-21. Посетено на 2007-11-20.