Сув лист

Сув лист (Maniola jurtina) е пеперутка пронајдена во царството на Палеарктикот. Нејзиниот опсег ја вклучува Европа јужно од 62°С, Русија на исток до Урал, Мала Азија, Ирак, Иран, Северна Африка и Канарските Острови. Ларвите се хранат со треви.

Опис[уреди | уреди извор]

Кај овој вид има изразен сексуален диморфизам. Горната страна на мажјакот е рамномерно светло-кафеава со црн оцелус центриран бел на врвот на предното крило, додека женката има кафеава дамка повеќе или помалку проширена околу оваа оцела. Предното крило од долната страна е обоено со окер и граничи со темно беж со исти окељи на врвот кај мажјакот, додека задното крило е сиво до кафено со повеќе или помалку портокалова лента кај женката. Мажјаците се исто така многу поактивни и се движат наоколу, додека женките летаат помалку и често не може да се оддалечат од областа каде што пораснале.

Опис во Сеиц[уреди | уреди извор]

Над темно кафеава: апикален оцелус со ситно центрирање на бело, кај мажјакот граничи со темно жолта, а кај женката е во окер-жолта половина лента, која станува потесна позади и не стигнува до задната маргина. Горната страна на живиот мажјак често има прекрасен метален сјај и има широка миризлива дамка под клетката. Долната страна на задните крила кај мажјакот темно кафеава, со тешко забележлива средна лента, кај женката сиво-кафеава, со широка, бледа, заоблена лента со проксимално златно-кафеава граница. Во неколку форми ширум Европа освен формите кои се одликуваат со исчезнување на очелите или појавата на додаток, најпрвин се албиносите кои примиле во кои црно-земната боја се заменува со валкано бела, додека црвеникаво жолтата полупојас останала таква. Кај други црвеникаво жолтата полупојас на предниот дел на женката е бледо до бела боја на слонова коска. Опишани се примероци во кои лентата на мажјакот е многу истакната на свилена прав-сива горната страна. Aberration cinerea има синкав сјај на темната горна страна; задното крило е силно назабено, обоено со розова боја на долната страна и има две точки за очи. Во топли лета не ретко се среќаваат примероци кај кои е зголемена црвеникаво жолтата боја, оваа боја е претставена со жолтеникаво-црвена прашина на апикалната област. Кај мажјакот и кај женката со жолтеникаво-црвена површина во дискот на задното крило. [Подвид] hispulla Hbn. Од Јужна Европа, ги има овие одлики во уште поизразен степен и, покрај тоа, е генерално пошироко крилеста од нимотипната јуртина - фортуната Алф е уште побледа форма. Живиот мажјак во својата апикална област има прекрасен златен сјај на длабоко црно тло, кај женката земјената боја горе се намалува со проширувањето на црвеникаво жолтото. Згора на тоа, формата е многу поголема, а базалната површина на задното крило е толку затемнета долу што светлата дискална лента е живописно контрастна.^[1]

Променлив број на помали точки на очите обично се наоѓаат на долните страни на задните крила. Овие може да бидат до дванаесет по пеперутка, со до шест на секое крило, но понекогаш ниту едно. Факторите кои управуваат со полиморфизмот во оваа особина не се решени, иако се предложени голем број теории (Стивенс 2005). Од друга страна, еволутивното значење на горните точки на очите е поочигледно: поактивните мажјаци имаат значително покриптична шема на горната страна, додека женките имаат поголема можност да ги прикажат своите очи во ненадеен приказ на бои и шаблони што веројатно ги запрепастуваат грабливците па пеперутката има поголеми шанси да избега.

Маниола јуртина женка на цвет од метеница
Мало грозје (за споредба)
Женски
Женски
Женски
Парење
Парење
Гасеница од прва ѕвезда
Кукла

Слични видови[уреди | уреди извор]

Слични видови се чуварот на вратата (кој претпочита да се одмора со отворени крилја) и малиот грин (кој е помал). Послични се темната ливадска кафеава ( Hyponephele lycaon помала, машката андроконијална област косо насочена и поделена на три дела со вените Cu1 и Cu2, женка со две окерни прстенести дамки за очи) инаку е многу слична, Pyronia janiroides, Hyponephele moroccana, Hypononepel и Хипонефела лупина. Најпроблематичен е комплексот на криптични видови на Маниола (Maniola telmessia, Maniola nurag, Maniola chia, Maniola halicarnassus и Maniola cypricola).

Опис на јајце, ларва и кукличка[уреди | уреди извор]

Јајцето, поставено на трева како што е прикажано (плоча 85), е исправено и ребресто; врвот е зарамнет, со втиснат прстен на него. Боја, белузлаво зелена, наклонета кон кафеаво жолта како што созрева, и означена со виолетова кафена боја. Гасеницата е светло зелена, облечена со кратки белузлави влакна; има потемна линија по грбот и дифузна бела лента на секоја страна над црвеникавите спирали; аналните точки се бели. Главата е прилично потемно зелена, влакнеста. Хризалисот е бледозелен, означен со кафена боја на капаците на крилата, градниот кош е забележан со црникава боја, а точките на телото се кафеави. Суспендиран, и со закачена стара кожа. (Југ, 1906).

Растенија за храна[уреди | уреди извор]

Евидентираните прехранбени растенија за ларви вклучуваат груба ливадска трева (Poa trivialis), мазна ливадска трева (Poa pratensis), видови Festuca, свиоци (видови Agrostis) и петелско стапало (Dactylis glomerata),лажен бром (Brachypodium sylvaticum -rass) и Helictotrichon pubescens. Помалку специфични записи за Poa, Bromus, Festuca, Milium, Brachypodium, Lolium, Avena, Alopecurus и Anthoxantum.

Возрасните се хранат со нектар од широк спектар на растенија, вклучувајќи Centaurea, Cirsium, Leontodon, Erica, Rubus, Heracleum, Eupatorium, (senu lato) Origanum, Senecio, Scabiosa, Succisa, Ligustrum и Filipendula.

Време на лет[уреди | уреди извор]

Сув лист е униволтинска (една генерација годишно) и возрасните се појавуваат во долг период (пролет, лето и есен). Некои поединци имаат кратко време на развој на ларви и произведуваат доцни возрасни единки. Ова е генетски контролирано.

Живеалиште[уреди | уреди извор]

Поради огромната дистрибуција, тешко е да се дефинираат живеалишта, но во голема мера се шумски рабови, шумско-степски и ливадски степски живеалишта до 2.000 m надморска височина, обработени површини (ливада, шумски насади, паркови и овоштарници).

Наводи[уреди | уреди извор]

↑ Seitz. A. in Seitz, A. ed. Band 1: Abt. 1, Die Großschmetterlinge des palaearktischen Faunengebietes, Die palaearktischen Tagfalter, 1909, 379 Seiten, mit 89 kolorierten Tafeln (3470 Figuren)Оваа статија содржи текст од овој извор, кој е во јавна сопственост.

(2005): Улогата на очните точки како механизми против грабливост, главно покажана кај пеперутките. Биолошки прегледи 80 (4): 573–588. doi:10.1017/S1464793105006810 (HTML апстракт)
Андреа Грил, Роб де Вос, Јан ван Аркел, 2004 Обликот на ендемиците: Белешки за машките и женските гениталии во родот Maniola (Schrank, 1801), (Lepidoptera, Nymphalidae, Satyrinae) Придонеси за зоологијата, 73 (4) (20 ) онлајн овде

[1] Seitz. A. in Seitz, A. ed. Band 1: Abt. 1, Die Großschmetterlinge des palaearktischen Faunengebietes, Die palaearktischen Tagfalter, 1909, 379 Seiten, mit 89 kolorierten Tafeln (3470 Figuren)Оваа статија содржи текст од овој извор, кој е во јавна сопственост.

[1]