Постриг

Од Википедија — слободната енциклопедија
Свети Доминик во фреска од Фра Беато Анџелико

Постриг[1][2] или потстриг[3][3] — во историските цркви, симболично и ритуално дејство, кое се состои во потстрижување коса како знак на припадност кон Црквата. Во западната традиција, постригот се вршел само на свештениците и монасите, кои на главата (околу темето) имале избричен круг - тонзура (од латински: tonsura „стрижење“).

Православна црква[уреди | уреди извор]

Постригот се врши:

  • над новокрстените по тајната на миропомазание[4] како прва слободна радосна жртва на човекот за Бога.
  • по ракополагање на свештенство (најчесто како чтец), епископот го потстригува ракоположениот во облик на крст[5] како знак на неговото одвојување од општеството на обичните верници. Во древната традиција, целото свештенство го бричело горниот дел на главата. Небричениот круг коса на нивната глава ја симболизирал круната од трње.
  • во монашки завети. Треба да се напомене дека монашкото тонирање над едно лице може да се изврши најмногу трипати:
  1. при иницијација во расофор,
  2. при иницијација во мантија,
  3. при иницијацијата во големата шема [6] .

Монашки постриг[уреди | уреди извор]

Велики постриг. Михаил Нестеров, 1898

Постригот е главниот чин на ракополагање во монаштво и неговите степени[7]. Јован Лествичник [8] бил еден од првите што го спомнал постригот.

Пред постригот, искушеникот ползи по подот од припратата на храмот до амвонот, каде што го чека игуменот. Монасите што ги придружуваат со своите мантии го штитат искушеникот што ползи од љубопитните очи. Игуменот ја испитува цврстината на тонираните со прашања и предупредувања за тешкотиите на монашкиот живот, за кои е неопходно да се даде одговор на Бога на Страшниот суд. Оној што е стрижен ги изговара заветите. Се читаат молитви. Тогаш игуменот трипати ги фрла ножиците и бара од понизноста да ги подигне. Секој пат кога тонурираниот понизно ги дава и ја бакнува раката на хегуменот. Откако по трет пат ги прифати ножиците, хегуменот го нагризува иницијаторот со крст, изговарајќи ги зборовите: „Во името на Отецот и Синот и Светиот Дух“ и му дава ново име, со што го означува конечното одрекување. на оној што е тонсиран од светот. По тонирањето, иницијаторот облекува туника, параман, расо, ремен, мантија, клобук, сандали и добива јаже ( бројаница ) [9].

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „постриг“Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. „постриг“Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  3. 3,0 3,1 „потстриг“Дигитален речник на македонскиот јазик
  4. Священномученик Феофан (Адаменко). Требник на русском языке. Пострижение волос Архивирано на 9 февруари 2018 г..
  5. Чиновник архиерейского священнослужения. Чин на поставление чтеца и певца (стр. 203/эл. 201) Архивирано на 9 февруари 2018 г..
  6. „Настольная книга священнослужителя, Раздел 18“. Православная энциклопедия Азбука веры. Архивирано од изворникот на 2017-12-01. Посетено на 2017-11-21. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  7. „Постриг монашеский“. Православная энциклопедия Азбука веры. Архивирано од изворникот на 2015-07-25. Посетено на 2017-11-21. Занемарен непознатиот параметар |dead-url= (help)
  8. Лествица 4:11
  9. Последование малаго образа, еже есть мантия Архивирано на 29 ноември 2022 г..