Народен музеј на Словенија
Народен музеј на Словенија (словенечки: Narodni muzej Slovenije) ― музеј кој се наоѓа во Љубљана, главниот град на Словенија. Се наоѓа во средиштето на градот во близина на Градскиот парк Тиволи. Заедно со Природонаучниот музеј на Словенија, сместен во истата зграда, Народниот музеј на Словенија е најстарата научна и културна установа во земјата. Музејот располага со голема збирка на археолошки артефакти, стари монети и банкноти (во Одделот за нумизматика на приземјето) и изложби поврзани со применетата уметност. Во 2021 година го добил Златниот орден за исклучителни заслуги од претседателот на Словенија, Борут Пахор.
Историја[уреди | уреди извор]
Музејот бил основан во 1821 година како „Музеј на недвижности на Крањска“ (германски: Krainisch Ständisches Museum). Пет години подоцна, австрискиот император Франц I решил лично да го спонзорира музејот и наредил негово преименување во „Покраински музеј на Крањска“. Во 1882 година, музејот бил преименуван во „Покраински музеј на Крањска - Рудолфинум“ во чест на престолонаследникот Рудолф.
По создавањето на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, името било сменето во „Народен музеј“. Во 1923 година, етнографските збирки што ги поседувал музејот биле отстранети и ставени во новиот Словенечки етнографски музеј, а во 1933 година голем дел од неговите ликовни дела биле преместени во Националната галерија на Словенија. Во 1944 година, Природонаучниот музеј на Словенија (тогаш познат како Музеј на природни науки) станал самостоен и покрај тоа што се наоѓал во истата зграда. Во 1953 година, поголемиот дел од архивите биле преместени во Груберовиот дворец.
Преименуван во Народен музеј на Словенија во 1992 година, денес музејот е поделен на Археолошки оддел, Нумизматички оддел, Оддел за графики и цртежи и Оддел за историја и применета уметност.
Градба[уреди | уреди извор]
_(2).jpg)
Главната зграда на Народниот музеј се наоѓа блиску до зградата на словенечкото Собрание и словенечкото Министерство за надворешни работи, додека Љубљанската оперска куќа стои веднаш спроти него на истиот плоштад. Изграден бил во неоренесансен стил од мајсторот Вилхелм Трео во соработка со Јан Владимир Храски помеѓу 1883 и 1885 година. Трео најмногу ги следел плановите на виенскиот архитект Вилхелм Рецори.
Внатрешноста била дизајнирана од Храски, а таванот на главната сала бил украсен со медалјони од сликарите Јанез и Јуриј Шубиц.[1] Тие биле направени во 1885 година. Јанез Шубиц ја нацртал главната алегориска слика на Крањска како заштитник на уметностите и науката, додека Јуриј Шубиц нацртал четири портрети на познатите Крањци: Јохан Вајхард фон Валвасор, Валентин Водник, Зигмунд Херберштајн и Зигмунд Зојс. Сликата на Јанез била направена со масло на дрво, додека портретите биле направени со масло на свеж малтер. Сликарите ги следеле предлозите на нивниот учител Јанез Волф. Просторот меѓу медалјоните го украсил Карел Липовшек.[2]
Зградата била свечено отворена на 2 декември 1888 година.[1] Во Словенија, ова било првата зграда користена исклучиво за културни цели.[3] Бронзен споменик на крањскиот полимат Јохан Вајхард фон Валвасор, дизајниран од вајарот Алојз Гангл, бил поставен пред музејот во 1903 година.[4]
Постојани изложби[уреди | уреди извор]
| Име на изложба | Почетен датум | Место |
|---|---|---|
| Римски лапидариум | 15 јуни 2006 | Музејска, Словенија |
| Збирки за историја и уметност | 12 март 2008 година | Метелкова, Словенија |
| Музеј на замокот Снежник | 20 јуни 2008 г | Снежник, Словенија |
| Доцноантичката тврдина Ад Пирум | 12 јануари 2013 година | Ад Пирум, Словенија |
| Приказни од крстопат | 23 август 2014 година | Музејска, Словенија |
| Музеј на Бледскиот замок | 1 јануари 2015 година | Блед, Словенија |
| Египетска збирка | 1 февруари 2017 година | Музејска, Словенија |
Извор:[5]
Избрани директори и соработници[уреди | уреди извор]
- Карел Дежман (1821–1889)
- Јосип Мал (1884–1978)
- Август Пирјевец (1887–1944)
- Симон Рутар (1851-1903)
- Борис М. Гомбач (роден 1945 г.)
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 „Kjer že 120 let domuje zgodovina Slovencev“ [Каде што историјата на Словенците живее 120 години] (словенечки). MMC RTV Slovenija. декември 2008.
- ↑ „Odprti kop: Pogled na ...: Poslikave v Narodnem muzeju“ [Open Dig: A View of...: The Paintings in the National Museum] (словенечки). октомври 2009. Архивирано од изворникот на 30 јули 2013. Посетено на 15 октомври 2022.
- ↑ Paulič, Anja. „Archivalia of the Month (July 2013): Wilhelm Rezori: Draft of the Future Building of the Carniolan Provincial Museum (Frontage, Ground Floor, First Floor)“. Archives of the Republic of Slovenia, Ministry of Culture, Republic of Slovenia. Архивирано од изворникот на 2019-04-11. Посетено на 15 октомври 2022.
- ↑ Rozman, Ksenija (1965). „Ljubljanski javni spomeniki“. Kronika: časopis za slovensko krajevno zgodovino (словенечки). Zveza zgodovinskih društev Slovenije, sekcija za krajevno zgodovino. 13 (2): 197.
- ↑ „Exhibitions - NMS“. www.nms.si. Посетено на 15 октомври 2022.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
 |
„Народен музеј на Словенија“ на Ризницата ? |