Иридион
Иридион ― драма напишана од рускиот полски поет Зигмунт Красињски. Тој започнал да работи на неа во 1832 година и ја објавил во 1836 година. Дебитирала на сцената во 1913 година во Полскиот театар во Варшава.[1][2]
Останува едно од најпознатите дела на Красињски.[1]
Заплет[уреди | уреди извор]
Дејствието на драмата се одвива во Стар Рим околу 222 година од нашата ера, за време на владеењето на Елагабал. Основниот мотив на претставата е бунтот на Гркот Иридион, син на Амфилох, против Римјаните - проѕирна алузија на трагедијата на полското Ноемвриско востание. Приказната е насочена на дилемата што се врти околу противречноста помеѓу легитимната и благородна цел за соборување на деспотството и попрозаичната мотивација на постапките на Иридион (одмазда) и одвратните средства (измама, немилосрдност) што тој ги користи за да ја унапреди својата цел. Трагедијата на јунакот е резултат на прерани дејствија, како и уништувачкото влијание на античката судбина.
Тема и значење[уреди | уреди извор]
Во „Иридион“, Красињски повторно ја зазема темата на општественото распаѓање.[3][4] Тој ги осудува ексцесите на револуционерните движења, тврдејќи дека мотивите како што е одмаздата немаат место во христијанската етика; Меѓутоа, многу современици ја гледале претставата како поддршка на воената борба за независност на Полска, додека намерата на Красињски била да се залага за органска работа како средство за унапредување на општеството.[5] Красињски почнал да го пишува „Иридион“ пред неговото поиздржливо дело, драмата „Небожествена комедија“, но ја објавил по второто. Чеслав Милош коментирал дека, иако „Иридион“ е дело со значителен талент, особено во неговата прониклива анализа на декаденцијата на Рим, тоа не е на исто ниво со „Небожествената комедија“.[6]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 Harold B. Segel (8 април 2014). Polish Romantic Drama: Three Plays in English Translation. Routledge. стр. 25. ISBN 978-1-134-40042-3.
- ↑ „Irydion“. Encyklopedia teatru polskiego (полски). Посетено на 11 јуни 2023.
- ↑ Czeslaw Milosz (24 октомври 1983). The History of Polish Literature, Updated Edition. University of California Press. стр. 246. ISBN 978-0-520-04477-7.
- ↑ Jerzy Jan Lerski; George J. Lerski; Halina T. Lerski (1996). Historical Dictionary of Poland, 966–1945. Greenwood Publishing Group. стр. 276. ISBN 978-0-313-26007-0.
- ↑ Sudolski, Zbigniew (2016). „Zygmunt Krasiński“. Internetowy Polski Słownik Biograficzny (полски). Архивирано од изворникот на 12 август 2019. Посетено на 11 јуни 2023.
- ↑ Czeslaw Milosz (24 октомври 1983). The History of Polish Literature, Updated Edition. University of California Press. стр. 247. ISBN 978-0-520-04477-7.
|