Бабка
Бабка е сладок плетен леб кој потекнува од еврејските заедници во Полска и Украина.[1][2][3][4] Популарен е во Израел често се нарекува едноставен колач со квасец во еврејската дијаспора. Се подготвува со тесто замесено со квасец кое се расукува и се премачкува со фил од чоколадо, цимет, овошје или сирење, а потоа се витка и се плете во плетенка пред да се пече.
Историја[уреди | уреди извор]
Бабката се создала во еврејските заедници во Источна Европа на почетокот на 19 век. Дополнително тестото за чала се виткало со овошен џем или цимет и се печело како леб покрај чалата. Чоколадото отпрвин не се користело, бидејќи не било општо достапно; Чоколадната бабка најверојатно се појавила со развојот на Америка од средината на 20 век.[5] Нејзиното име (иако не мора да значи самото јадење) може да биде поврзано со еден вид на велигденска торта која била популарна во Полска и Украина, позната како баба или деминутив бабка, што значи „баба“, поврзано со јидскиот буб.
Иако полската и украинската бабка се именуваат исто како еврејски, изгледот и подготовката на секоја бабка е драстично различен. Источноевропската бабка го црпи своето име по високите, витки, шилести страни оформени во традиционална тава со што потсетуваат на здолниште на баба. За споредба, варијантата воведена во западната култура од емигрантите во Њујорк се состои од парчиња богато тесто со квасец испреплетено и печено во плех за леб.[3][4]
Еврејската бабка била речиси непозната надвор од полската еврејска заедница до втората половина од 20-тиот век. Пекарите во европски стил почнале да го нудат кон крајот на 1950-тите во Израел и во САД. Покрај чоколадото, популарни станале и разни филови, вклучувајќи семе од афион, паста од бадем, сирење и други, а некои пекари почнаа да го преливаат со штрајзел.
До 1970-тите бабката била широко популарен ашкеназиски еврејски специјалитет во пошироката област на Њујорк. Најпознатата комерцијална пекара била Грин од Бруклин. Ашкенази Њу Јорк Бабка најчесто била во форма на леб и се разликувала од израелската Бабка, која имала тенденција да биде порамна и правоаголна во форма. Иако е веројатно дека секоја еврејска пекара во тој период нудела Бабка, Грин станале широко дистрибуирани на кошерските пазари низ областа, но и во другите еврејски американски заедници до 2000-тата, а популарноста на бабката продолжила да се зголемува и низ Соединетите Држави.
Во 2010-тата, израелскиот стил Бабка станал достапен и во Њујорк. Таков пример била и една популарна израелска пекара од Тел Авив во сопственост на Гади Пелег.[6] Лебната пекара отворила локација и почнала да ја продава својата израелска бабка[7] исполнета со традиционални филови како цимет, но и со нетрадиционални филови како нутела, јаболко и чизкејк, како и солена верзија со за'атар и фета сирење. Тие освоиле неколку локални награди за нивната чоколадна бабка.[8][9]
Подготовка[уреди | уреди извор]
Се подготвувала или од збогатено или ламинирано тесто; кои се слични на оние што се користат за чала, односно кроасани, кои се валкаат и премачкуваат со различни слатки филови како што се: чоколадо, шеќер цимет, јаболка, слатко сирење, нутела, мохн или суво грозје, кои потоа се плетат во плетенка или како отворена или затворена плетенка, прелиена со шеќерен сируп за да се зачува свежината и лебот да биде влажен.[10] Некогаш се прелива со прелив од штреузел .
Варијанти[уреди | уреди извор]
Израелски стил[уреди | уреди извор]
Бабката во израелски стил се правела со ламинирано тесто, збогатено со путер, кое потоа се превиткувало и виткало повеќе пати за да се создадат многу различни слоеви, слични на оние што се користеле за ругелах во израелскиот стил, а исто така се користеле и како тесто за кроасан. Бабката во израелски стил е достапна со поширок спектар на полнежи и форми. Најчесто се обликува во тавче за леб, но понекогаш се прави и во различни бабки: бабка во облик на пита, обликувана во форма на прстен, или плетенка и печена слободна форма или обликувана во поединечни виткања слични на сламка за сирење. Најпопуларните филови се чоколадото, кое вообичаено се прави со Хашачар Хаоле (израелски чоколаден намаз), Мохн (фил со засладена паста од афион) и слатко сирење обично направено со гвина левана. Ретко се преливаат и со прелив од штраузел. Тоа е типично за благото; сепак, солените верзии се исто така популарни во Израел, кои често содржат лабнех и за'атар.[11] Исто така, често се пече и како „рози“, тоа се посебни колачи во облик на роза. Може да се изработат и со затворена плетенка, наспроти повообичаената отворена плетенка.[12] 15 мај се смета за Национален ден на Бабка и се празнува во чест на нејзиното создавање.
Во популарната култура[уреди | уреди извор]
Во епизодата на Сајнфелд „Вечерата“ целосно е опишана и бабката од чоколадо и цимет, при што главниот лик изразува вознемиреност поради статусот на споредниот како „помалата бабка“.
Поврзано[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Ana De Sa Martins's ePortfolio » The History of Babka“ (англиски). Посетено на 2020-09-26.
- ↑ October 28; Romanow, 2010 Katherine. „Eating Jewish: Babka“. Jewish Women's Archive (англиски). Посетено на 2020-09-26.
- ↑ 3,0 3,1 Marks, Gil (2010-11-17). Encyclopedia of Jewish Food (англиски). HMH. ISBN 978-0-544-18631-6.
- ↑ 4,0 4,1 Weinzweig, Ari (2009-04-30). „Babka, Trans-Atlantic Jewish Delight“. The Atlantic (англиски). Посетено на 2020-09-26.
- ↑ Weinzweig, Ari (30 April 2009). „Babka, Trans-Atlantic Jewish Delight“. The Atlantic. Посетено на 2020-05-12.
- ↑ „Breads Bakery Owner Pays Homage to Classic UWS Bakery at New Outpost“. DNAinfo New York. Архивирано од изворникот на 2020-10-21. Посетено на 2020-09-04.
- ↑ „Breads Bakery“. Time Out NYC. Посетено на 3 October 2019.
- ↑ „Breads Bakery's Famous Chocolate Babka“. The Jewish Week|Food & Wine. Архивирано од изворникот на 12 November 2020. Посетено на 3 October 2019.
- ↑ „The Best Babka in NYC“. Serious Eats. Посетено на 3 October 2019.
- ↑ Breads Bakery (November 6, 2019). „Perfect Chocolate Babka Recipe“. VICE. Посетено на December 5, 2021.
- ↑ Scheft, Uri. Breaking Breads. Artisan.
- ↑ Srulovich, Itamar. The Honey & Co. Baking Book.