Пријатели на Земјата

Од Википедија — слободната енциклопедија
Пријатели на Земјата
Податотека:FoE logo.svg
КратенкаFoEI
Основана1969; пред 55 години (1969)
Клучни лица
  • Карин Нансен (претседател)[1]
  • Јагода Муниќ
  • Хеманта Витенеџ
  • Чуни Ким
  • Асад Рехман
  • Годвин Уји Оџо
  • Квами Доѕи Кпондзо
  • Силвија Ќироа[2]
ДоброволциОколу 5.000 локални активистички групи

International Friends of the Earth (FoEI) е меѓународна мрежа на еколошки организации во 73 земји.[3] Организацијата била основана во 1969 година во Сан Франциско од Дејвид Брауер, Доналд Ајткен и Гери Соси по разделбата на Брауер со клубот Сиера[4] поради позитивниот пристап на вториот кон нуклеарната енергија. Основачката донација од 500.000 долари (во 2019 година) беше обезбедена од Роберт Орвил Андерсон, сопственик на нафтената компанија Атлантик Ричфилд.[5] Таа станала меѓународна мрежа на организации во 1971 година со состанок на претставници од четири земји: САД, Шведска, ОК и Франција.[6]

FoEI моментално има секретаријат (со седиште во Амстердам, Холандија) кој обезбедува поддршка за мрежата и нејзините големи кампањи.[7] Извршниот комитет на избраните претставници од националните групи ја утврдува политиката и ја надгледува работата на секретаријатот. Во 2016 година, уругвајската активистка Карин Нансен беше избрана за претседател на организацијата.

Цели на кампањата[уреди | уреди извор]

Friends of the Earth (International) е меѓународна организација со членови распространети низ целиот свет. Нејзините програми за застапување се фокусираат на еколошките прашања, нагласувајќи ги нивните социјални и политички контексти, како и човековите права. Меѓународното крило на Пријатели на Земјата е со седиште во Амстердам, Холандија, поради даночни причини.[8]

Според нејзината веб-страница, тековните приоритети на кампањата на Пријателите на Земјата на меѓународно ниво се:[9] економска правда и отпор кон неолиберализмот; шумите и биодиверзитет; суверенитет на храната; и климатската правда и енергија. Приоритетите на кампањата на FOEI се поставени на нејзиниот генерален состанок секои две години. Дополнително, FOEI, исто така, планира кампањи на други полиња, како што е опустинувањето; Антарктикот; поморска, рударска и екстрактивната индустрија; и нуклеарната енергија.[9][10] Во 2016 година, FOEI, исто така, водеше кампања за потрошувачка и интензивно производство на месо (Meat Atlas).[11]

FOEI тврди дека била успешна бидејќи елиминирала милијарди субвенции од даночните обврзници за корпоративните загадувачи, ја реформирала Светската банка за да одговори на грижите за животната средина и човековите права, ја поттикнала дебатата за глобалното затоплување за да ги притисне САД да се обиде да го донесе најдоброто можно законодавство, запреле повеќе од 150 деструктивни брани и проекти за вода ширум светот, ги притиснаа и освоија значајните регулативи за рудници и танкери за нафта и го забранија меѓународното ловење на китовите.[12] Нејзините критичари тврдат дека организацијата се обидува само да привлече медиумско внимание (како со објавувањето на песната „Love Song to the Earth“), но не останува со локалното население за всушност да решава комплицирани проблеми и дека го спречува развојот во земјите во развој. Исто така, беше критикувана нејзината политика на прифаќање високи нивоа на финансирање од компании и добротворни организации поврзани со нафта и гас.[13]

Структура на мрежата[уреди | уреди извор]

Организацијата-членка во одредена земја може да се именува себеси Пријатели на Земјата или еквивалентна преведена фраза на националниот јазик, на пр., Пријатели на Земјата (САД), Пријатели на Земјата (EWNI) (Англија Велс и Северна Ирска), Амигос де ла Тиера (Шпанија и Аргентина). Сепак, приближно половина од групите членки работат под свои имиња, понекогаш како одраз на независно потекло и последователно пристапување кон мрежата, како што се Про Натура (Швајцарија), Корејската федерација за еколошко движење, Акција за правата на животната средина (ФОЕ Нигерија) и ВАЛХИ (ФОЕ Индонезија).

International Friends of the Earth (FoEI) е поддржана од секретаријат со седиште во Амстердам и извршен комитет познат како ExCom.[14] ExCom се избира од сите групи членки на генерален состанок што се одржува на секои две години, а ExCom е тој што го вработува секретаријатот.[15] На истиот генерален состанок се договорени севкупните политики и приоритетни активности.

Покрај работата која е координирана на ниво на ФоЕИ, националните групи членки се слободни да спроведуваат свои кампањи и да работат како што сметаат дека е соодветно, сè додека тоа не е во спротивност со договорената политика на меѓународно ниво.

Публикации[уреди | уреди извор]

Meat Atlas е годишен извештај за методите и влијанието на индустриското земјоделство со животни. Публикацијата се состои од 27 кратки есеи и, со помош на графикони, визуелизира факти за производството и потрошувачката на месо. Meat Atlas е заеднички објавуван од Пријатели на Земјата и Фондацијата Хајнрих Бел.[16]

Познати поддржувачи[уреди | уреди извор]

  • Рок-музичарот Џорџ Харисон ги поддржа со Friends of the Earth откако присуствуваше на нивните антинуклеарни демонстрации во Лондон во 1980 година. Тој го посвети својот албум со најголеми хитови од 1989 година, Best of Dark Horse, на Пријателите на Земјата, меѓу другите еколошки организации.[17]
  • Џеј Кеј, фронтменот на фанк/ацид џез групата Jamiroquai, е познат по тоа што дел од заработката од продажбата на неговите албуми меѓу другото ги донира на Friends of the Earth и Oxfam.
  • Доминик Војнет, кој се кандидираше на француските претседателски избори во 1995 и 2007 година во партијата „les verts“ (Партијата на зелените), е член.
  • Том Јорк, пејачот на Radiohead, јавно поддржал голем број кампањи на Пријателите на Земјата.
  • Приходите од продажбата на синглот „Love Song to the Earth“ (2015), изведен од Пол Макартни, Џон Бон Џови, Шерил Кроу, Ферги, Шон Пол и Колби Кејлат, меѓу другите, биле донирани на „Пријатели на Земјата“ во САД и Фондацијата на обединетите нациите.

Поддршка за The Big Ask[уреди | уреди извор]

Меѓу присутните на промоцијата на кампањата за климатски промени The Big Ask на Пријателите на Земјата (EWNI) биле Џуд Ло, [18] Едит Бауман, Сиан Лојд, Рос Бурден, Дејвид Камерон, Дејвид Милибанд, Том Јорк, Стивен Мерчант, Мајкл Ивис и Емили Ивис.[19]

Организации-членки[уреди | уреди извор]

We are fed up
Доста ни е! -протести: Пријатели на Земјата - Германија е дел од коалицијата која ги организира демонстрациите.[20]

Азија[уреди | уреди извор]

  • Friends of the Earth Japan [ja]
  • Indonesian Forum for Environment, Индонезија
  • Korean Federation for Environmental Movement
  • Friends of the Earth Middle East
  • Legal Rights and Natural Resources Center - Kasama sa Kalikasan
  • Centre for Environmental Justice, Сри Ланка
  • Sahabat Alam Malaysia

Европа[уреди | уреди извор]

  • Пријатели на Земјата во Европа, Брисел
  • Пријатели на Земјата (EWNI), (Англија, Велс и Северна Ирска)
    • Манчестерски пријатели на Земјата
  • Зелена акција, Хрватска
  • Хнути ДУХА, Чешка
  • Milieudefensie, Холандија
  • Норвешко друштво за зачувување на природата, Норвешка
  • Пријатели на Земјата (Малта)
  • NOAH, основана во 1969 година во Данска, национална организација на Непријатели од 1988 година, Данска [2]

Северна Америка[уреди | уреди извор]

Океанија[уреди | уреди извор]

  • Пријатели на Земјата - Австралија

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Karin Nansen new chair Friends of the Earth International“. Friends of the Earth International. 2017-01-12. Посетено на 2017-02-15.
  2. „Excom“. Friends of the Earth International. April 2014. Посетено на 2017-02-15.
  3. „About Friends of the Earth International“. Friends of the Earth International. Архивирано од изворникот на 2009-05-04. Посетено на 2009-06-25.
  4. Thomson, Jennifer (2017).
  5. Shellenberger, Michael. „Why Renewables Advocates Protect Fossil Fuel Interests, Not The Climate“. Forbes (англиски). Посетено на 2019-06-18.
  6. „History“. April 2014. Архивирано од изворникот на 12 April 2014. Посетено на 25 May 2016.
  7. „Friends of the Earth ticked off over claims in anti-fracking leaflet“. The Guardian. 4 January 2017. Посетено на 16 October 2018.
  8. „Our work“. www.friendsoftheearth.uk. Friends of the earth UK. Посетено на 16 October 2018.
  9. 9,0 9,1 „Home - Friends of the earth international“. Архивирано од изворникот на 25 March 2014. Посетено на 25 May 2016.
  10. Meyer, Jan-Henrik (2014). "Where do we go from Wyhl?" Transnational Anti-Nuclear Protest targeting European and International Organizations in the 1970s“. Historical Social Research. 39 (1): 212–235. doi:10.12759/hsr.39.2014.1.212-235. Посетено на 25 May 2016.
  11. „Home - Friends of the earth international“. Архивирано од изворникот на 7 March 2014. Посетено на 25 May 2016.
  12. „United States of America - Friends of the Earth International“. foei.org. 8 November 2013. Посетено на 18 January 2017.
  13. „Greenpeace and Friends of the Earth hit back over 'out-of-touch' criticism“. The Guardian. 13 June 2011. Посетено на 16 October 2018.
  14. „International secretariat“. Архивирано од изворникот на 23 May 2010. Посетено на 25 May 2016.
  15. „Home - Friends of the earth international“. Архивирано од изворникот на 9 April 2010. Посетено на 25 May 2016.
  16. Meat Atlas, Friends of the Earth, download Meat Atlas as pdf
  17. Harry, Bill (2003). The George Harrison Encyclopedia. London: Virgin Books. стр. 28, 85. ISBN 978-0753508220.
  18. Radiohead's Thom Yorke to guest-edit Observer Magazine published March 20, 2008.
  19. „Big names back The Big Ask“. Friends of the Earth. Посетено на 25 May 2016.
  20. „Friends of the Earth Europe, We are fed up: 30,000 march in Berlin, 19 January 2014“.

Библиографија[уреди | уреди извор]

  • Брајан Доерти и Тимоти Дојл, Екологија, отпор и солидарност. Меѓународната политика на пријателите на Земјата (Basingstoke: Palgrave, 2013).doi:10.1057/9781137316714
  • Јан-Хенрик Мајер, „'Каде одиме од Вајл?' Транснационален анти-нуклеарен протест насочен кон европските и меѓународните организации во 1970-тите“, Историски општествени истражувања 39: 1 (2014): 212–235. [3]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]