Трговски блок
Трговскиот блок е еден вид меѓувладин договор, често дел од регионална меѓувладина организација, каде што бариерите за трговија (тарифи и други) се намалуваат или елиминираат меѓу земјите-учеснички.
Опис[уреди | уреди извор]
Историски трговски блокови вклучувајќи ја Лигата на Ханзата, северноевропска економска алијанса меѓу 12 и 17 век и Германската царинска унија, формирани врз основа на Германскиот Сојуз, а потоа Германското Царство од 1871 година. Проблемите со формирањето на трговскиот блок се случиле во 1960-тите и 1970-тите, како и во 1990-тите по колапсот на комунизмот. До 1997 година, повеќе од 50% од светската трговија била спроведена во рамките на регионалните трговски блокови.[1] Економистот Џефри Џ. Шот од Институтот за меѓународна економија Петерсон забележува дека членовите на успешни трговски блокови обично споделуваат четири заеднички одлики: слични нивоа на БНП по глава на жител, географска близина, слични или компатибилни трговски режими и политичка заложба за регионална организација .[2]
Многу застапници на глобалната слободна трговија се противат на трговските блокови. Тие ги гледаат трговските блокови за поттикнување регионална слободна трговија на сметка на глобалната слободна трговија.[3] Оние кои се залагаат за тоа тврдат дека глобалната слободна трговија е во интерес на секоја земја, бидејќи ќе создаде повеќе можности за претворање на локалните ресурси во стоки и услуги кои се и моментно во побарувачка и ќе бидат на побарувачката во иднина од страна на потрошувачите.[4] Меѓутоа, научниците и економистите продолжуваат да дебатираат дали регионалните трговски блокови ја фрагментираат глобалната економија или го поттикнуваат проширувањето на постоечкиот глобален мултилатерален трговски систем.[5][6]
Трговските блокови можат да бидат самостојни договори помеѓу неколку држави (како на пример Северноамерикански договор за слободна трговија или дел од регионална организација (како што е Европската унија). Во зависност од нивото на економска интеграција, трговските блокови може да се класифицираат како преференцијална трговска област, слободна трговска зона, царинска унија, заеднички пазар, или економски и монетарен сојуз.[7]