Старопермска азбука
| Старопермска или Абурска | |
|---|---|
 | |
| Тип | азбука
|
Период | 1372–17 век |
| Правец на пишување | од лево кон десно  |
| Јазици | коми |
| Сродни писма | |
Матични системи | |
| ISO 15924 | |
| ISO 15924 | Perm, 227 , Old Permic |
| Уникод | |
| U+10350–U+1037F Final Accepted Script Proposal | |
Старопермската азбука (коми: Важ Перым гижӧм), Понекогаш се нарекува абурска или анбуска азбука, е "прилично идиосинкратско прилагодување"[1] на кирилица, некогаш користена да се пишува на средновековниот коми јазик (пермски).[2]
Историја[уреди | уреди извор]
Писмото било донесено од рускиот мисионер, Степан Храп, познат и како Свети Стефан Пермски (Степан Храп, св. Стефан Пермский) во 1372 година. Името Абур е изведено од имињата на првите два лика: Ан и Бур . Писмото кое потекнува од кирилица и грчки јазик, со комски „Тамга“ знаци , а вторите се слични по изгледот со руните или сиглас повеирас затоа што тие биле создадени со засеци отколку со вообичаено пишување. Вклучувањето на второто помогнало писмото за поголемо прифаќање меѓу средновековните пермски говорници од тоа време.
Азбуката била во употреба сè до 17 век, кога била заменета со кирилицата. Абурскиот бил користен и како криптографско пишување за рускиот јазик.
26 април, кој е ден на светецот Стефан Пермски, се слави како Ден на старопермската азбука.
Значење[уреди | уреди извор]
Абурските натписите се меѓу најстарите мошти на уралските јазици. Само еден од нив има претходни документи: унгарски, кој бил напишан на староунгарското писмо, пред да се користи латинското писмо по 1000 година.
За споредба, финскиот како пишан јазик се појавил дури по реформацијата во 1543 година. Сепак, изолирана грамота на кора од бреза, откриена во 1957 година во Новгород и напишано на фински јазик, е датирана на почетокот на 13 век.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Bernard Comrie, 1996. "Adaptations of the Cyrillic Alphabet". In Daniels & Bright, The World's Writing Systems, стр. 700.
- ↑ Everson, Michael (26 април 2012). „N4263: Revised proposal for encoding the Old Permic script in the SMP of the UCS“ (PDF). Working Group Document, ISO/IEC JTC1/SC2/WG2.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- „Abur at Minority languages of Russia on the Net“ (руски). Архивирано од изворникот на 2012-12-05. Посетено на 2020-06-11.
- „Abur“. Omniglot.com.