Физичка величина: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
с r2.6.5) (Бот Додава: be:Фізічныя велічыні |
с r2.6.4) (Бот Додава: kk:Физикалық шама |
||
Ред 52: | Ред 52: | ||
[[he:גודל פיזיקלי]] |
[[he:גודל פיזיקלי]] |
||
[[ka:ფიზიკური სიდიდე]] |
[[ka:ფიზიკური სიდიდე]] |
||
[[kk:Физикалық шама]] |
|||
[[lv:Fizikāls lielums]] |
[[lv:Fizikāls lielums]] |
||
[[lb:Physikalesch Gréisst]] |
[[lb:Physikalesch Gréisst]] |
||
Ред 57: | Ред 58: | ||
[[hu:Fizikai mennyiség]] |
[[hu:Fizikai mennyiség]] |
||
[[ms:Kuantiti fizikal]] |
[[ms:Kuantiti fizikal]] |
||
⚫ | |||
[[nl:Natuurkundige grootheid]] |
[[nl:Natuurkundige grootheid]] |
||
[[ja:物理量]] |
[[ja:物理量]] |
||
Ред 65: | Ред 65: | ||
[[pl:Wielkość fizyczna]] |
[[pl:Wielkość fizyczna]] |
||
[[pt:Grandeza física]] |
[[pt:Grandeza física]] |
||
⚫ | |||
[[qu:Chhikan kay]] |
[[qu:Chhikan kay]] |
||
[[ru:Физическая величина]] |
[[ru:Физическая величина]] |
Преработка од 21:57, 3 август 2011
Физичката величина е количествена карактеристика на еден објект или појава во физиката, или, пак, резултат од некое мерење. Се изразува како производ од бројната вредност {M} и мерната единица [M]
На пример, доколку имаме некаква моќност зададена како:
- P = 42,3 × 103 W = 42,3 kW,
тогаш во овој запис:
- Р — е ознаката за величината „моќност“
- 42,3 × 103 — нејзината бројна̀ вредност
- к — е ознака за десеткратната претставка „кило“, која одговара на 103
- W — е ознаката за ват, единица за моќност.
Во овој случај, под „мерење“ се подразбира процедура, при која на физичката величина и се придава бројна вредност, при што се прави споредба со соодветна на неа вредност, означена како стандардна (еталон). Поради ова, многу е важно да се установат стандардните вредности на основните физички величини. Тоа може да биде по различни начини и прифаќањето на еден начин е прашање на согласност. Списокот од стандардни вредности се нарекува систем на мерни единици.
Видови физички величини
Во зависност од математичкиот апарат кој се користи од страна на набљудувачот за оценка и мерење на физичките величини, тие се делат на скаларни, векторни и тензорни:
- скалари - се карактеризираат со фиксирана вредност (наречена уште и инваријант), без изразена насоченост и независни од набљудувачот. Пример за ваква величина е масата. Во класичната физика, масата, температурата, енергијата и густината на телата имаат постојана вредност за сите набљудувачи (за разлика од теоријата на веројатноста, каде енергијата и температурата зависат од набљудувачот, па затоа тие не се скалари);
- вектори - се карактеризираат со фиксирана вредност и насока, како на пример брзина, забрзување, сила. Тие се изразуваат на различен начин во зависност од референтниот систем на набљудувачот и за да се изедначат мерењата на различните набљудувачи е неопходно да се извршат векторски трансформации. Во класичната физика, интензитетот на електростатското поле е вектор (за разлика од теоријата на веројатноста, каде тој е тензор);
- тензори - карактеризираат такви својства на физичките објекти, кои при преод од еден референтен систем во друг имаат потреба од преобразби со тензори. Пример за тензорна величина е диелектричната пропусливост во нехомогена средина.
Во зависност од својството „адитивност“ на дадена величина во системот и неговите потсистеми, физичките величини се делат на екстензивни и интензивни:
- екстензивни се величините чии вредности во потсистемите се сумираат за да ја дадат вредноста во системот — на пример, маса, волумен;
- интензивни се величините чија вредност во потсистемите е еднаква со вредноста во системот — на пример, температура, притисок.
Исто така, постојат и физички величини кои не се ниту екстензивни, ниту интензивни — на пример, должина, сила, време.