Солунско востание (1916)
| Солунско востание (1916) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
Солунско востание било воено востание во Солун на 17 август 1916 година,[1] од страна на офицери на грчката армија кои се спротивставиле на неутралноста следена од кралската влада во Атина за време на Првата светска војна, и приврзаници на поранешниот премиер Елефтериос Венизелос и Сојузниците во Првата светска војна. Со поддршка на силите на Алијансата присутни во областа како дел од солунскиот фронт, пучот воспоставил контрола врз Солун и голем дел од поширокиот регион. Набргу потоа, Венизелос и неговите водечки следбеници пристигнале во градот за да формираат Привремена влада за национална одбрана, која влегла во Првата светска војна на страната на Сојузниците во Првата светска војна Овие настани ја одбележале кулминацијата и зацврстувањето на „Националниот раскол“ во грчката политика.
Настани[уреди | уреди извор]
Налутени од последователните понижувања и бугарското напредување во Македонија, неколку грчки офицери отишле во Солун и доброволно се пријавиле да соберат војници и да им се придружат на сојузниците. Локалниот врховен командант на сојузниците, Морис Сарај, ги поздравил нивните иницијативи, но бил постигнат само мал напредок поради противењето на грчката влада.[2] На 16/29 август, потполковникот Константинос Мазаракис се обидел да ја преземе контролата над планинскиот артилериски баталјон на 11-та пешадиска дивизија и да го одведе на фронтот. На ова се спротивставил полковникот Николаос Трикупис, началникот на Генералштабот и вршител на должноста командант на III армиски корпус, кој испратил две чети во артилериската касарна во Микро Карабурну, што го принудило Мазаракис да се откаже од обидот и да се повлече од касарната.[2]
Овој инцидент го поттикнал пламенот на поширокото востание следниот ден, 30 август, од страна на провензелистичките офицери на градот. Под команда на потполковник Епамеинондас Зимвракакис, околу 600 луѓе од Критската жандармерија со три доброволни чети под команда на мајор Неокосмос Григориадис и триесет други офицери го блокирале седиштето на III корпус. Кога четата на полковникот Вагиас се обидела да ја пробие блокадата, биле испукани истрели во кои загинале двајца жандарми, а уште тројца биле ранети. Како одговор, Критјаните возвратиле и убиле или раниле тројца или четворица војници. Престрелката била прекината со интервенција на француски полицајци. Набргу потоа, Сараил пристигнал на местото на настанот и им заповедал на сите грчки офицери кои нема да се приклучат на новоформираниот бунт на „Национален комитет за одбрана“ дека ќе бидат испратени во јужна Грција. Лојалистичките трупи биле разоружани и интернирани со надеж дека ќе се приклучат на востанието, но во случај повеќето од нив одбиле и морале да бидат испратени во јужна Грција.[2]
Поединечни офицери од цела северна Грција почнале да се собираат во Солун, а на 15 септември, „Националната одбрана“ го добила своето прво значително засилување, бидејќи полковникот Николаос Христодулу пристигнал во градот со остатоците од IV корпус што одбиле да се предадат и наместо тоа се повлекле преку Кавала и Самотракија.[2] Веќе на 21 септември, доброволците под водство на мајорот Григориадис го формирале 1-виот баталјон на „Армијата на националната одбрана“ и заминале кон првите борбени линии покрај реката Струма.[3]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ Белешка: Грција официјално го прифатила Грегоријанскиот календар на 16 февруари 1923 (кој станал 1 март). Сите датуми пред тоа, освен ако не се посебно назначени се по стар стил.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία. Τόμος Γ′: Δαβατηνός – Ιωσήφ [Great Military and Naval Encyclopedia. Volume III] (Greek). Athens. 1929. стр. 496.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link) Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>; називот „Enc496“ е зададен повеќепати со различна содржина. - ↑ Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία. Τόμος Γ′: Δαβατηνός – Ιωσήφ [Great Military and Naval Encyclopedia. Volume III] (Greek). Athens. 1929. стр. 496–497.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
Извори[уреди | уреди извор]
- Επίτομη ιστορία της συμμετοχής του Ελληνικού Στρατού στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο 1914 - 1918 [Concise History of the Hellenic Army's Participation in the First World War 1914–1918] (Greek). Athens: Hellenic Army History Directorate. 1993.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)