Саси ди Матера

Саси ди Матера
светско наследство на УНЕСКО
	Саси ди Матера
Место	Матера, Базиликата, Италија
Дел од	Саси и Паркот на Рупестриските цркви во Матера
Критериум	културно: (iii), (iv), (v)
Навод	670
Запис	1993 (XVII заседание)
Површина	1,016 ha (2,510 acres)
Преоден појас	4,365 ha (10,790 acres)
Координати	40°40′00″N 16°36′30″E / 40.6667° СГШ; 16.6083° ИГД
	<div style="position: absolute; z-index: 2; top: Грешка во изразот: Недостасува операнд за *%; left: -48.4%; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;"> Местоположба на во Италија

Саси ди Матера се две области (Сасо Кавеозо и Сасо Барисано) на италијанскиот град Матера, Базиликата, добро познати по нивните антички пештерски живеалишта населени уште од палеолитскиот период.

„Сасите“ се опишани од Фодорс како „еден од најуникатните пејзажи во Европа“. ^[1] Заедно со паркот на Рупестриските цркви, тој бил прогласен за светско наследство од УНЕСКО во 1993 година.

Историја[уреди | уреди извор]

Саси потекнува од праисториска населба троглодити и се смета дека се меѓу првите човечки населби во Италија. Постојат докази дека луѓето живееле овде уште во 7000 година п.н.е. ^[2]

Саси претставуваат куќи вкопани во самата калкарентна карпа, што е карактеристично за Базиликата и Апулија, локално наречени „туфо“, иако не е вулкански туф или туфа. Улиците во некои делови на Саси често се протегаат врз други куќи. Античкиот град израснал на една падина на клисурата создадена од реката Гравина. Клисурата е локално позната како „ла Гравина“.

Терминот сасо потекнува од латинскиот saxum, што значи рид, карпа или голем камен. ^[3]

Во 1950-тите, владата на Италија насилно го преселила поголемиот дел од населението на Саси во областите на современиот град во развој. Опкружени со екстремна сиромаштија и затрупани со маларија, нездравите услови за живот се сметале за нечовечки и навреда за современата нова италијанска Република Алсиде де Гаспери. ^[4] Меѓутоа, луѓето продолжиле да живеат во Саси, а според англискиот водич Фодор:

Матера е единственото место во светот каде што луѓето можат да се пофалат дека сè уште живеат во истите куќи на нивните предци од пред 9.000 години.

До крајот на 1980-тите местото се сметало за област на сиромаштија, бидејќи многу од овие куќи биле, а во некои случаи сè уште се непогодни за живеење. Сегашната локална администрација, сепак, станала повеќе ориентирана кон туризмот и ја промовирала регенерацијата на Саси со помош на Европската унија, владата и УНЕСКО. Денес таму има многу просперитетни бизниси, пабови и хотели, како што е опишано во една статија од април 2015 година во The New Yorker.

Географија[уреди | уреди извор]

„Саси“ пораснал во областа на висорамнината Мургија, ^[5] проширена помеѓу Апулија и Базиликата. Заедно со „Цивита“ и „Пијаното“, двете Саси го формираат Стариот град на Матера. ^[6]

Култура[уреди | уреди извор]

Сасите визуелно потсетуваат на античките места во и околу Ерусалим, и поради оваа причина тие се користени во многу филмови со христијанска тематика, вклучувајќи го и Евангелието според Свети Матеј (Пјер Паоло Пазолини, 1964), Страдањата на Христос (Мел Гибсон, 2004), Приказната за раѓањето ( Кетрин Хардвик, 2006) и Бен-Хур (Тимур Бекмамбетов, 2016). ^[7]

Саси ди Матера служи како критична трага во мистеријата на Дик Росано, „Тајната на Алтамура“. Тие, исто така, се појавуваат во Wonder Woman на Пети Џенкинс (2017), служејќи како место за градот на Амазонките Темискира^[8] и „No Time to Die“ на Кери Џоџи Фукунага (2021 година), каде што сцената со Џејмс Бонд во Астон Мартин се трка низ градот, по кое е застрелан. ^[9]

Музика[уреди | уреди извор]

Во 2016 година бендот Corde Oblique објавил песна, „I sassi di Matera“, на албумот „I Maestri del Colore“. Песната е поделена на два дела, првиот инспириран од таканаречениот Сасо Барисано, а вториот од Сасо Кавеозо.