Пио Бароха

Од Википедија — слободната енциклопедија
Пио Бароја
Пио Бароха

Пио Бароха и Неси (шпански: Pío Baroja y Nessi, роден на 28 декември 1872 - починал на 30 октомври 1956) бил шпански писател, еден од клучните романописци на генерацијата ’98. Тој бил член на познато семејство, неговиот брат Рикардо бил сликар, писател и гравер, а неговиот внук Жулио Каро Бароха, син на неговата помлада сестра Кармен, бил познат антрополог.

Биографија[уреди | уреди извор]

Пио е роден во Сан Себастијан, Гипускоа, син на Серафин Бароха, исто така познат писател и оперски либретист.[1][2][3]

Младиот Бароха студирал медицина во Валенсија и земал медицинска диплома на Универзитетот Комплутензе во Мадрид на возраст од 21 година. Иако се школувал како лекар, Бароха стажирал само кратко време. Неговите спомени од студентскиот живот станале материјал за неговиот роман „Дрвото на знаењето“ . Тој, исто така, управувал и со семејната пекарница за кратко време, неуспешно во два наврати се обидувал за место во Cortes Generales (шпанскиот парламент) како радикален републиканец. Вистинскиот повик на Бароха, сепак, секогаш било пишувањето , што тој го започнал сериозно на возраст од 13 години.

Првиот роман на Бароха, (La casa de Aizgorri )„Куќата на Аизгори“ 1900 година), е дел од трилогијата наречена „Баскија“ (La Tierra Vasca) (1900–1909). Оваа трилогија го вклучува и „Господарот на Лабраз“, (1903) El Mayorazgo de Labraz, кој станал еден од неговите најпопуларни романи во Шпанија.

Бароха е најпознат на меѓународно ниво по друга трилогија, „Борба за живот“ (La lucha por la vida, 1922–1924), кој нуди живописен приказ на животот во сиромашните квартови на Мадрид. Џон Дос Пасос многу им се восхитувал на овие дела и пишувал за нив.

Друго големо дело, „Спомени на човек на акција“ (Memorias de un Hombre de Acción , 1913–1931), нуди приказ на еден од неговите предци кој живеел во баскискиот регион за време на бунтот на Карлистите во 19 век.

Втората трилогија на Бароха се вика „Море“ (La mar) и ја сочинуваат:

Ѕвездата на капетанот Чимиста, Пилотите на голема надморска височина и Трговците со робови. Бароха ја напишал и биографијата на Хуан Ван Хален, шпански воен авантурист.

Ремек-дело на Бароха се смета за El árbol de la ciencia (1911) (во превод „ Дрвото на знаењето“), песимистички „Образовен роман“ што ја отсликува залудноста на потрагата по знаење и воопшто за животот. Насловот е симболичен: колку повеќе главниот протагонист, Андрес Хуртадо, учи и го доживува животот, тој се чувствува се попесимистички и се чини дека неговиот живот е залуден.

Во согласност со шпанската книжевна традиција, Бароха често пишуваше во песимистички, пикарески стил. Неговото вешто прикажување на ликовите и поставките го оживеа Баскискиот регион многу повеќе, бидејќи делата на Бенито Перес Галдос понудиле увид во Мадрид. Делата на Бароха честопати биле живописни, но може да недостасува заплет. Напишани се во ненадеен, живописен, но сепак безличен стил. Тој бил опоменат за граматички грешки, кои никогаш не ги негирал.

Додека бил мал, Бароха лабаво верувал во анархизмот, како и другите во генерацијата на '98. Подоцна им се восхитувал на луѓето од акција, слични на суперчовекот на Ниче. Католиците и традиционалистите го осудиле, а неговиот живот бил изложен на ризик за време на Шпанската граѓанска војна (1936–1939). Во "Младите и еголатријата„ (1917), Бароха ги опишал своите верувања како што е наведено:

Отсекогаш сум бил либерален радикал, индивидуалист и анархист. На прво место, јас сум непријател на Црквата; на второ место, јас сум непријател на државата. Кога овие големи сили се во конфликт, јас сум партизан на државата, како против Црквата, но на денот на триумфот на државата, ќе станам непријател на државата. Да живеев за време на Француската револуција, ќе бев интернационалист на школата на Аначарсис Клоутс; за време на борбата за слобода, требаше да бидам еден од карбониерите.[4]

Ернест Хемингвеј бил под големо влијание на Бароха и му рекол кога го посетил во октомври 1956 година: „Дозволете ми да ви оддадам мала слава на вас што толку многу ни предававте на нас кои сакавме да бидеме писатели кога бевме млади. Жалам за фактот што сè уште не сте добиле Нобелова награда, особено кога им беше доделена на толку многу што помалку ја заслужуваат, како мене, кој сум само авантурист “.[5]

Бароха починал непосредно по оваа посета и бил погребан на Граѓанските гробишта во Мадрид.

Иберискиот ербас А340-642, ЕЦ-ЈПУ е именуван по него.

Портрет од Хоакин Сорола (1914)

Работи достапни на англиски јазик[уреди | уреди извор]

  • Градот на дискреција (1917). А.А Knopf
  • Потрагата (1922) А.А Knopf
  • Пиреј (1923). А.А Knopf
  • Црвена зора (1924). А.А Knopf
  • Господарот на Лабраз (1926). А.А Knopf
  • Немирот на Шанти Андија и други списи (1959). Универзитет во Мичиген Прес
  • Дрвото на знаењето (1974). Howard Fertig :ISBN 0-86527-316-2
  • Цезар или ништо (1976). Howard Fertig :ISBN 0-86527-224-7
  • Заталканиот авантурист (1998). Lost Coast Press:ISBN 1-882897-13-7
  • Youth And Egolatry (2004 година). Издаваштво Кесингер:ISBN 1-4191-9540-9
  • Патот до совршенството (2008). Книги за Oxbow Books:ISBN 978-0-85668-791-4 (pkb. )

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Pío Baroja The city of the discreet – Page 1 1917 Introduction: "He composed the libretto of the first Basque opera ever produced, the music of which was by Santesteban. He is said to have been responsible for the libretto of one other opera — a Spanish one.
  2. Samuel Edward Hill Initiation, satiation, resignation: the development of Baroja's... – Page 10 1964 "His father was a mining engineer and, by avocation, a writer of popular cantos in the Basque language as well as Spanish. Prudente, written by Baroja's father, is the first Basque opera known. Baroja himself attributed his interest in literature to..."
  3. Obituaries from the Times, 1951–1960 Page 45 Frank C. Roberts – 1979 "His father was the author of the first Basque opera and of popular songs in the Basque language."
  4. Baroja, Pío (1920). Youth and Egolatry. A. A. Knopf. стр. 219.
  5. „People, Oct. 29, 1956“. 29 October 1956. Архивирано од изворникот на 2008-12-14. Посетено на 2021-04-23.

Поврзано[уреди | уреди извор]

  • Azurmendi, Joxe. 2006: "Pio Baroja: esencia española, cultura vasca" in Espainiaren arimaz, Donostia: Elkar.  ISBN 84-9783-402-X Sogos, Sofia, "El árbol de la ciencia e la leyenda de Jaun de Alzate: L’espressione del pessimismo in Pío Baroja". Hrsg. von Giorgia Sogos. Bonn: Free Pen Verlag, 2017. ISBN 978-3-945177-52-5.
  • Sáenz, Paz, уред. (1988). Наративи од сребрената доба. Преведено од Hughes, Victoria; Richmond, Carolyn. Madrid: Iberia. ISBN 84-87093-04-3.84-87093-04-3

Извори[уреди | уреди извор]

Надворешни врски[уреди | уреди извор]